Ενα μέτωπο που ποτέ δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο, αλλά που ενδεχομένως να βολεύει πολιτικά αυτήν την στιγμή τον ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται πως ανοίγει η κυβέρνηση με την Εκκλησία με αιχμή τις εξελίξεις με την ονομασία της ΠΓΔΜ και ενώ ο Νίκος Κοτζιάς έχει προγραμματίσει για σήμερα, Πέμπτη, νέα συνάντηση με τον σκοπιανό ομόλογό του Νίκολα Ντιμιτρόφ.
Η αρχή έγινε με την ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου την Τετάρτη ότι δεν πρόκειται να δεχθεί τον όρο «Μακεδονία» στο όνομα της ΠΓΔΜ. Κύκλοι του υπουργείου Εξωτερικών αντέδρασαν οργισμένα αν και όχι επίσημα. Διετύπωσαν όμως το ερώτημα «αν η ηγεσία της Εκκλησίας αποφάσισε να συμπορευτεί με το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής».
Το νέο ρήγμα στις σχέσεις Εκκλησίας και κυβέρνησης έρχεται 16 μήνες μετά την αντιπαράθεση που είχε ξεσπάσει με αφορμή τη διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία – κόντρα που είχε οδηγήσει στην έξοδο από την κυβέρνηση του τότε υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη.
Τώρα όμως η αντιπαράθεση κυβέρνησης – Εκκλησίας δεν είναι απαραίτητο να προκαλεί τέτοια προβλήματα, έστω και αν ο Πάνος Καμμένος που επίσης δεν θέλει το όνομα «Μακεδονία», έχει στο παρελθόν δηλώσει πως θα ρίξει την κυβέρνηση αν του το ζητήσει ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος. Πολιτικά ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται (σε αντιδιαστολή με την Εκκλησία) ως ένας προοδευτικός παράγων που επιδιώκει μια ρεαλιστική λύση σε ένα ζήτημα 25ετίας που ταλαιπωρεί τη χώρα και κληρονόμησε. Μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται ως απέναντι στην υπερσυντηρητική Ιερά Σύνοδο ικανοποιώντας τους αριστερούς ψηφοφόρους. Ηδη εξάλλου από τη Νέα Δημοκρατία, έσπευσε να πάρει το πλευρό της Εκκλησίας. «Απολύτως απαράδεκτη και προσβλητική η θέση του υπουργού Εξωτερικών που ταυτίζει και εκχωρεί τις εθνικές ευαισθησίες στη Χρυσή Αυγή. Είναι μεγάλο λάθος που οφείλει διορθώσει άμεσα» δήλωσε στον Real FM την Πέμπτη ο Γιώργος Κουμουτσάκος, τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ.
Η μικροπολιτική σε αυτό το χρόνιο ζήτημα της ονοματοδόσιας της ΠΓΔΜ είναι εδώ και καιρό κυρίαρχη. Αναλυτές μάλιστα εκτιμούν πως δεν είναι απαραίτητο όλες αυτές οι εξελίξεις και οι διαπραγματεύσεις με τους Σκοπιανούς να καταλήξουν σε λύση της ονομασίας της ΠΓΔΜ και απλώς το θέμα προσφέρεται για πολιτική εκμετάλλευση. Στο σενάριο της μη λύσης, για παράδειγμα, όλοι θα είναι (πολιτικά) ωφελημένοι: ο ΣΥΡΙΖΑ που θα πει ότι πάσχισε αλλά δεν μπόρεσε και είχε απέναντί του συντηρητικούς κύκλους της χώρας μας, οι ΑΝΕΛ και η Εκκλησία θα πουν επίσης ότι όρθωσαν το ανάστημά τους και «έσωσαν» το όνομα της Μακεδονίας…
Σε κάθε περίπτωση τα λόγια των «κύκλων» του κ. Κοτζιά ήταν ιδιαίτερα σκληρά για την ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου.
«Η ηγεσία της Εκκλησίας αποφάσισε να κάνει ανοικτή παρέμβαση στις πολιτικές υποθέσεις της χώρας. Επειδή έχει ξεπεράσει τα όρια των “αρμοδιοτήτων” της, μήπως να μας πει κιόλας η Εκκλησία και ποιο “όνομα” θέλει η ίδια για να το διαπραγματευτεί η κυβέρνηση με τα Σκόπια;» ανέφεραν χαρακτηριστικά από το υπουργείο Εξωτερικών, προσθέτοντας μάλιστα πως η ηγεσία της Εκκλησίας δεν μπήκε ούτε καν στον κόπο να ρωτήσει την κυβέρνηση για να ενημερωθεί για τις θέσεις της αλλά και τον τρόπο με τον οποίο έχει «αποφασίσει να χειριστεί τις διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ».
«Η ηγεσία της Εκκλησίας, όπως δηλώνει ρητά και κατηγορηματικά ότι δεν θέλει να εμπλέκεται το κράτος στις “ιερές υποθέσεις” της, θα πρέπει να γνωρίζει, εξίσου ξεκάθαρα, ότι επιβάλλεται να μην εμπλέκεται και η ίδια στις κρατικές και διπλωματικές υποθέσεις. Ειδικά, σε τέτοια, τόσο σοβαρά εθνικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής» σχολίασαν επίσης από το υπ. Εξωτερικών για να συμπληρώσουν: «Η ηγεσία της Εκκλησίας η οποία δηλώνει ότι κόπτεται για τα εθνικά θέματα, επιβάλλεται να είναι ιδιαίτερα προσεκτική και να εστιάζει στο εθνικό συμφέρον και όχι στην εξυπηρέτηση των ιδιωτικών συμφερόντων ιεραρχών, και, πολύ πιθανώς, των προσωπικών πολιτικών “συγγενειών” τους, με πρόσχημα δήθεν τις ανησυχίες του “ποιμνίου» τους για το ονοματολογικό».
«Δεν αποδεχόμαστε τον όρο Μακεδονία για την ΠΓΔΜ»
Αμέσως μετά τη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου το μεσημέρι της Τετάρτης, εξεδόθη ανακοίνωση με την οποία τονίστηκε: «η Εκκλησία έχει μαρτυρήσει με το λόγο και το αίμα κλήρου και λαού την ελληνικότητα της Μακεδονίας και γι΄ αυτό δεν μπορεί να αποδεχθεί την απονομή του όρου “Μακεδονία” ή παραγώγου του ως συστατικού ονόματος άλλου κράτους».
Είχε προηγηθεί ηχηρή παρέμβαση του Ιερώνυμου ο οποίος είχε προειδοποιήσει ότι η Εκκλησία δεν μπορεί να αδιαφορήσει για το θέμα του ονόματος των Σκοπίων. Πάντως ο Αρχιεπίσκοπος αμέσως μετά τη Σύνοδο τάχθηκε κατά της συμμετοχής ή στήριξης από την πλευρά της Εκκλησίας σε συλλαλητήρια για το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ.