Αντιμέτωπος με εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις έφτασε στο Παρίσι την Παρασκευή ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναζητώντας τρόπους για την αποκατάσταση των μάλλον ψυχρών σχέσεων του με τη Δύση.
Μπορεί ο ίδιος να έχει στο μυαλό του τις σχέσεις σε στρατιωτικό επίπεδο, ο συνομιλητής του όμως, Εμανουέλ Μακρόν, ενδιαφέρεται να θίξει ζητήματα ελευθερίας του Τύπου και ευθυγράμμισης της Τουρκίας με ευρωπαϊκές αξίες, στο πλαίσιο πάντα που αυτό είναι εφικτό.
Δίνοντας ο ίδιος ο Ερντογάν το στίγμα της προσπάθειας, πριν αναχωρήσει για τη Γαλλία, προϊδέασε για ένα «σημαντικό» βήμα που θα κάνει η Τουρκία με τη γαλλοϊταλική αμυντική κοινοπραξία EUROSAM.
Πέρα από το αμυντικό, ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι με τον γάλλο πρόεδρο θα συζητούσε θέματα όπως το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, το Ιράκ και η Λιβύη, καθώς και τις τελευταίες εξελίξεις στην Κύπρο και θέματα που σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον Νοέμβριο, η Τουρκία υπέγραψε δήλωση προθέσεων με τη Γαλλία για συνεργασία σε κοινά αμυντικά προγράμματα (συγκεκριμένα το αντιαεροπορικό SAMP-T της EUROSAM).
Η Τουρκία σε αυτό το ζήτημα παίζει σε δύο ταμπλό: την περασμένη εβδομάδα υπέγραψε συμφωνία για την προμήθεια από τη Ρωσία συστοιχιών πυραύλων S-400, μια κίνηση που έχει προκαλέσει ανησυχία στη Δύση επειδή οι συγκεκριμένοι πύραυλοι δεν είναι συμβατοί με τα συστήματα του ΝΑΤΟ ενώ μπορεί να εκθέσουν δια της πλαγίας οδού τρωτά σημεία ΝΑΤΟϊκών οπλικών συστημάτων.
Ψάχνοντας για φίλους
Ο Monde βλέπει στο ταξίδι –διάρκειας λίγων ωρών- μια προσπάθεια επανασύνδεσης με τη Δύση ενός όλο και πιο απομονωμένου προέδρου.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, προσθέτει, επιθυμεί να παρουσιάσει τον εαυτό του σαν αναντικατάστατο εταίρο των «28» για θέματα όπως το Προσφυγικό και οι περιφερειακές κρίσεις. Με τα λόγια του ίδιου: «Θέλουμε να αυξήσουμε τον αριθμό των φίλων και να μειώσουμε αυτόν των εχθρών».
Αυτό δεν σημαίνει ότι στη Γαλλία θα βρει συνομιλητές που θα τον υποδεχτούν με ανοιχτές αγκάλες.
Ο Μακρόν δεν ξεχνά θέματα που αφορούν τις ευρωπαϊκές αξίες, όπως αυτό της καταστολής του Τύπου στην Τουρκία. Από το Μέγαρο των Ηλυσίων επέμεναν ότι ο πρόεδρος Μακρόν «θέλει να κρατήσει το νήμα του διαλόγου χωρίς να κρύψει τα σημεία απόκλισης».
Οι ενταξιακές συνομιλίες είναι παγωμένες γιατί οι ευρωπαϊκές χώρες δεν βλέπουν κάποια πράγματα που θα περίμεναν να δουν εκ μέρους της Τουρκίας. Αναμένουν συγκεκριμένες κινήσεις εκ μέρους της Αγκυρας. Το 2018 θα δείξει αν θα γίνουν και ποιες θα είναι.
Σφοδρή επίθεση στις ΗΠΑ
Εν τω μεταξύ, και πάλι από τουρκικό έδαφος πριν αναχωρήσει για το Παρίσι, ο Ταγίπ Ερντογάν κατήγγειλε «σειρά συνωμοσιών» εναντίον της Τουρκίας που έχουν εξυφανθεί στις ΗΠΑ.
Αφορμή για την επίθεση ήταν η καταδίκη στη Νέα Υόρκη του τούρκου τραπεζίτη Μεχμέτ Χακάν Ατίλα στο πλαίσιο δίκης για παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων κατά του Ιράν. Ο Ατίλα, πρώην αναπληρωτής γενικός διευθυντής της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank, κρίθηκε ένοχος την Τετάρτη στη Νέα Υόρκη για τραπεζική απάτη και συνωμοσία σε υπόθεση ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Ερντογάν υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ «διευθύνουν αυτή τη στιγμή μια σειρά σοβαρών συνωμοσιών, όχι μόνο δικαστικών αλλά και οικονομικών». «Αν αυτό είναι το αμερικανικό όραμα για τη Δικαιοσύνη, τότε ο κόσμος είναι καταδικασμένος», πρόσθεσε.
Η υπόθεση της Halkbank «καίει» από καιρό τον τούρκο πρόεδρο.
Δεν είναι μόνο η πιθανότητα κυρώσεων σε μια μεγάλη τράπεζα που θα έπληττε την τουρκική οικονομία, αλλά και η εμπλοκή του ίδιου του προέδρου και του περιβάλλοντός του.
Ο τουρκοϊρανός επιχειρηματίας Ρεζά Ζαράμπ, που βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της πολύκροτης δίκης, κατέθεσε κατά του Ατίλα και ενέπλεξε τον πρόεδρο Ερντογάν και υπουργούς της τουρκικής κυβέρνησης.
Η Άγκυρα από την πλευρά της απορρίπτει τις κατηγορίες και τις εντάσσει στη συνωμοσία, την οποία όπως λέει εξύφανε ο κληρικός Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος έχει υποδειχτεί από την Αγκυρα σαν ενορχηστρωτής του αποτυχημένου πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016.