Μια ομάδα 162 ευάλωτων προσφύγων, που φιλοξενούνταν σε καταυλισμούς στη Λιβύη, μεταφέρθηκαν την Παρασκευή αεροπορικώς, με στρατιωτικό αεροσκάφος, στην Ιταλία. Είναι κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά, όπως ανακοίνωσαν η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR) και η ιταλική κυβέρνηση.
«Πρόκειται για ιστορική ημέρα», είπε ο υπουργός Εσωτερικών Μάρκο Μινίτι, υποδεχόμενος τους πρόσφυγες σε ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο κοντά στη Ρώμη. «Για πρώτη φορά άνοιξε ένας ανθρωπιστικός διάδρομος από τη Λιβύη προς την Ευρώπη. Είναι μια αρχή, αλλά θα συνεχίσουμε, μαζί με την Υπατη Αρμοστεία, με στόχο να καταπολεμήσουμε την παρανομία για να οικοδομήσουμε τη νομιμότητα», πρόσθεσε, σύμφωνα με τους βρετανικούς Times.
«Για πρώτη φορά, καταφέραμε να μεταφέρουμε εξαιρετικά ευάλωτους πρόσφυγες από τη Λιβύη απευθείας στην Ιταλία», τόνισε από την πλευρά του ο ειδικός απεσταλμένος της UNHCR στην Κεντρική Μεσόγειο, Βενσάντ Κοσετέλ, σε μια ανακοίνωση που εξέδωσε.
Επισήμανε ότι αυτό κατέστη δυνατό χάρη στη «δέσμευση των ιταλικών αρχών και τη στήριξη της λιβυκής κυβέρνησης» και εξέφρασε την ελπίδα ότι και άλλες χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της Ιταλίας.
«Πολλοί από τους ανθρώπους αυτούς υπέφεραν πολύ, κρατούνταν αιχμάλωτοι από διακινητές σε απάνθρωπες συνθήκες», συνέχισε ο Κοσετέλ. Πέντε από τις γυναίκες που έφτασαν την Παρασκευή στην Ιταλία γέννησαν κατά τη διάρκεια της κράτησής τους.
Οι πρόσφυγες αυτοί προέρχονται από την Ερυθραία, την Αιθιοπία, τη Σομαλία και την Υεμένη. Πρόκειται για οικογένειες, για μόνες μητέρες, για ασυνόδευτους ανήλικους και για ανάπηρους ανθρώπους που όλοι τους χρειάζονταν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και ψυχολογική υποστήριξη.
Η UNHCR διευκρίνισε ότι μια τρίτη μεταφορά 131 προσφύγων, από τη Λιβύη προς τον Νίγηρα, θα γίνει εντός των επόμενων ημερών. Στις 15 Δεκεμβρίου είχε γίνει η πρώτη μεταφορά 51 παιδιών, 22 γυναικών και ενός άνδρα από τη Λιβύη προς τον Νίγηρα. Η Υπατη Αρμοστεία αναζητεί επί του παρόντος 1.300 θέσεις για να εγκαταστήσει πρόσφυγες προερχόμενους από τη Λιβύη μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2018.
Οι κινήσεις του ιταλού υπουργού
Μετά το κλείσιμο της λεγόμενης «Βαλκανικής Οδού», η Ιταλία βρέθηκε στο επίκεντρο της μεταναστευτικής ροής από τις εμπόλεμες ζώνες της Συρίας, του Ιράκ, της Λιβύης και των βορειοαφρικανικών κρατών. Το τελευταίο διάστημα και ιδιαίτερα τον Αύγουστο, οι αριθμοί των μεταναστών-προσφύγων που διέσχισαν το στενό ανάμεσα στη Λιβύη και την Ιταλία, μειώθηκαν καθοριστικά, αγγίζοντας ακόμη και το 87% μείον, σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2016.
Ποιο είναι το μυστικό; Καθοριστική ήταν η συμβολή του ιταλού υπουργού Εσωτερικών, Μάρκο Μινίτι, ο οποίος πέτυχε ό,τι δεν πέτυχαν οι προκάτοχοί του. Πώς; Ο πρώην κομμουνιστής και σημερινός υπουργός, χρησιμοποιεί μεθόδους που επιτυγχάνουν το προσδοκώμενο αποτέλεσμα.
Ο Μάρκο Μινίτι διαθέτει ισχυρούς δεσμούς και σχέσεις με την ιταλική αντικατασκοπεία, καθώς και με τους «μοχλούς» που τη συνδέουν με την ιταλική πολιτεία. Η επιτυχία του στο Μεταναστευτικό είχε ως αποτέλεσμα την εκτόξευση των ποσοστών αποδοχής του σε ακροδεξιούς και δεξιούς ψηφοφόρους.
Η κίνηση-ματ που έκανε, ήταν το ταξίδι του στη Λιβύη. Εκεί, ο ιταλός υπουργός Εσωτερικών συμφώνησε με τους αρχηγούς τοπικών ομάδων και με στρατιωτικές μονάδες, προκειμένου να εμποδίζουν με κάθε τρόπο το έργο των διακινητών και να μην επιτρέπουν στους μετανάστες και στους πρόσφυγες να μπαίνουν στις βάρκες και να ταξιδεύουν προς την Ιταλία και την Ευρώπη γενικότερα. Μάλιστα, τα ίδια γκρουπ έκαναν ό,τι μπορούσαν, προκειμένου να στρέψουν την πορεία των μεταναστευτικών ρευμάτων προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ωστόσο, η κριτική για τις μεθόδους του είναι έντονη, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν εγκλωβιστεί μεταξύ της θάλασσας και της Σαχάρας, την οποία θα πρέπει να διασχίσουν για να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Ο Μάρκο Μινίτι υπεραμύνθηκε των μεθόδων που ακολούθησε, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η χώρα μου βρέθηκε αντιμέτωπη με μία ιστορική στιγμή στο Μεταναστευτικό».
Αναφερόμενος στη λύση που προκρίνει για την επίλυση του Μεταναστευτικού στην Ευρώπη, τόνισε πως «αν θέλει κάποιος να λύσει το πρόβλημα, θα πρέπει να πάει στη Λιβύη».
Τον Φεβρουάριο, το ιταλικό υπουργείο Εσωτερικών υπέγραψε μία συμφωνία με τον αναγνωρισμένο από τα Ηνωμένα Εθνη ηγέτη της Λιβύης, Φαγιέζ αλ Σεράι, προκειμένου να ενεργοποιηθεί η ακτοφυλακή και να δράσει στα υδάτινα όρια της αφρικανικής χώρας. «Αν δείτε τα στοιχεία, θα διαπιστώσετε ότι η ακτοφυλακή έσωσε πάνω από 13.000 ανθρώπους», τόνισε χαρακτηριστικά ο Μινίτι.
«Το κρίσιμο σημείο ήταν τα σύνορα της Λιβύης που διέρχονταν από τη Σαχάρα. Οι φυλές εκεί βρίσκονταν σε μόνιμο πόλεμο μεταξύ τους, με συνέπεια να μην ελέγχεται η κατάσταση. Καταφέραμε να φτάσουμε σε μία συμφωνία. Οι αρχηγοί των φυλών αυτών ήρθαν στο γραφείο μου στη Ρώμη. Δεν ήταν μία εύκολη συζήτηση. Διήρκεσε 72 ώρες, αλλά τελικά βρήκαμε τη λύση και πετύχαμε ειρήνη στην περιοχή, ώστε να ελεγχθεί η κατάσταση και με τους μετανάστες», σημείωσε ο ίδιος.
Στις 13 Ιουλίου, ο Μινίτι συναντήθηκε με τους δημάρχους των 14 βασικότερων πόλεων στη Λιβύη. «Η πρόταση ήταν απλή», τόνισε ο ιταλός υπουργός Εσωτερικών και συνέχισε: «τους είπαμε, βοηθήστε στην καταπολέμηση της διακίνησης μεταναστών και εμείς θα σας βοηθήσουμε να δημιουργήσετε μία εναλλακτική οικονομία».
Τώρα, ο κ. Μινίτι βγάζει τον άσο από το μανίκι του που λέγεται «πτήσεις προσφύγων». Οπου μαζί με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, έναν οργανισμό του ΟΗΕ, τον επόμενο χρόνο θα βάλει σε αεροπλάνα χιλιάδες πρόσφυγες από τη Λιβύη και θα τους φέρει στη χώρα του.
Βέβαια, όσοι θα έρθουν, θα έχουν περάσει από αυστηρούς ελέγχους, όσον αφορά στα ταξιδιωτικά έγγραφά τους και, εννοείται, το ποινικό μητρώο τους, εξασφαλίζοντας ο υπουργός ότι δεν θα φέρει εγκληματίες στην Ιταλία. Ταυτόχρονα, θα γλιτώσει πολλούς από τα νύχια των διακινητών και των συμμοριών τους.
Μια πανέξυπνη πολιτική κίνηση, δεν νομίζετε; Οποια και να είναι η απάντησή σας, σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια αλλαγή τακτικής, η οποία δεν επιβαρύνει την υπόλοιπη Ευρώπη. Υπενθυμίζουμε ότι ο ιταλός υπουργός Εσωτερικών ήταν ο ίδιος άνθρωπος που τον περασμένο Ιούλιο απειλούσε την ΕΕ ότι θα κλείσει τα λιμάνια της χώρας του, για να μη δέχεται άλλους πρόσφυγες.
Διακόσιοι πενήντα πέντε μετανάστες διασώθηκαν σε διεθνή χωρικά ύδατα, βόρεια της Λιβύης, τη νύχτα της Τρίτης, από τo πλοίo Proactiva Οpen Arms, το οποίο ανήκει σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, και από μονάδα του μηχανισμού ΕunavforMed. Οι διασωθέντες επέβαιναν σε τρία πλοιάρια και είχαν εκπέμψει SOS. Τις τελευταίες ημέρες οι διακινητές φέρονται να έχουν ρίξει τις τιμές για τον διάπλου της Μεσογείου στα τετρακόσια ευρώ, για να συνεχίσουν να εξασφαλίζουν κέρδη, παρά τις κακές καιρικές συνθήκες.