Η επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν περιγράφεται ως ιστορική και υπό μία έννοια είναι. Η τελευταία τούρκου προέδρου στην Ελλάδα, του Τζελάλ Μπαγιάρ, είχε γίνει πριν από 65 χρόνια, προτού καν συμβούν τα Σεπτεμβριανά στην Πόλη και η τραγωδία της Κύπρου. Γιατί λοιπόν μια τέτοια «ιστορική» επίσκεψη κλείστηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή; Η επίσημη πρόσκληση από την Προεδρία της Δημοκρατίας εστάλη το Σάββατο, 120 ώρες πριν από την προβλεπόμενη άφιξη του Ερντογάν στην Αθήνα. Ακόμα και σε πρακτικό επίπεδο τέτοιες καθυστερήσεις δημιουργούν προβλήματα και χαρακτηριστική είναι η εσπευσμένη «απόβαση» τούρκων κομάντο στην ελληνική πρωτεύουσα ξημερώματα Δευτέρας για να δουν τα της ασφάλειας του «Σουλτάνου».
Αλλά ακόμα και αν όλα πάνε καλά, είναι ένα θέμα τι σημαίνει «καλά» για την ελληνική πλευρά και τι σημαίνει για την τουρκική. Εκεί παίχτηκε και το θρίλερ.
Η επίσκεψη Ερντογάν μέσα στον Δεκέμβριο είχε προαναγγελθεί από τούρκους αξιωματούχους, δεσμεύοντας χρονικά την ελληνική πλευρά –κατά κάποιους προκάλεσε τη δυσφορία του υπουργείου Εξωτερικών και του Νίκου Κοτζιά, ο οποίος απουσιάζοντας σε ταξίδι στην Απω Ανατολή δεν επέβλεψε τις προετοιμασίες.
Είναι δε χαρακτηριστικό μέχρι και την περασμένη Παρασκευή όταν έγινε η σχετική διαρροή από το Μαξίμου –για να ακολουθήσει το Σάββατο η επίσημη πρόσκληση– κανείς δεν ήξερε πότε (και αν) η επίσκεψη θα γίνει: όχι μόνο η ατζέντα και οι δηλώσεις δεν είχαν συμφωνηθεί, αλλά ούτε καν το πρωτόκολλο. Θα καταθέσει άραγε ο Ερντογάν στεφάνι στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη όπου αναγράφονται νίκες των Ελλήνων στη Μικρά Ασία; Η ίδια εκκρεμότητα υπήρχε και όταν είχε επισκεφθεί την Αθήνα ο Οζάλ πριν από 30 χρόνια. Δεδομένου, ότι στις επίσημες επισκέψεις το πρωτόκολλο είναι συγκεκριμένο, ο Ερντογάν πιθανότατα θα καταθέσει στεφάνι, όπως τελικώς είχε κάνει και ο Οζάλ και όπως κάνουν και οι έλληνες ηγέτες όταν επισκέπτονται την Αγκυρα.
Επελέγη λοιπόν το διήμερο 7 και 8 Δεκεμβρίου που ήθελαν οι Τούρκοι, μολονότι κάνει τα χρονοδιαγράμματα πιεστικά για τον Αλέξη Τσίπρα που έχει να κάνει ένα ταξίδι στα Βαλκάνια.
Η πρόσκληση εστάλη από τον Προκόπη Παυλόπουλο αφού, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, υπήρξαν εκατέρωθεν πιέσεις και διαβεβαιώσεις ότι η επίσκεψη του Ερντογάν την Παρασκευή στη Θράκη θα είναι «ιδιωτική» και θα θυμίζει μια αντίστοιχη που είχε κάνει το 2004.
Ομως οι εποχές έχουν αλλάξει. Το 2004 η Ελλάδα ήταν ο μεγάλος «παίκτης» στην περιοχή, τώρα είναι ο φτωχός συγγενής. Και ο Ερντογάν το 2004 ήταν ο ανερχόμενος αστήρ, τώρα είναι ένας ηγέτης που φοβάται και την σκιά του, έχοντας επιβιώσει πραξικοπήματος 18 μήνες νωρίτερα.
Από την Προεδρία της Δημοκρατίας προτάθηκε να συνοδεύει ο κ. Παυλόπουλος τον Ερντογάν στη Θράκη, αλλά ο τελευταίος τον διαβεβαίωσε ότι θα κρατήσει «χαμηλούς τόνους», θα προσευχηθεί, δεν θα κάνει ανοιχτές ομιλίες και συγκεντρώσεις κλπ. Ετσι ο Ερντογάν θα επισκεφτεί «ιδιωτικά» τη Δυτική Θράκη.
Μπορεί κανείς να βασιστεί στον λόγο ενός ανθρώπου παρορμητικού όπως είναι ο τούρκος πρόεδρος; Ενός πολιτικού που εδώ και μήνες ζητά δημοσίως την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης; Αυτό θα αποδειχτεί. Από την Αθήνα πάντως τρέμουν το ενδεχόμενο να επαναληφθούν τα σόου του αντιπροέδρου Χακάν Τσαβούσογλου που από τη Θράκη τον περασμένο μήνα μιλούσε για «τουρκική» μειονότητα και διαβεβαίωνε τους μουσουλμάνους στην Ξάνθη και την Κομοτηνή ότι «η μητέρα Τουρκία είναι εδώ». Τώρα έρχεται ο «πατερούλης»…
Παράλληλα πάντως υπάρχει ένα άλλο ζήτημα που μπορεί να είναι σύμπτωση, ίσως όμως και όχι. Το τριήμερο 5-7 Δεκεμβρίου συνεδριάζει στο Στρασβούργο η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία είναι αρμόδια για την επίβλεψη της ορθής εκτέλεσης των αποφάσεων του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τα κράτη-μέλη. Η Επιτροπή αναμένεται να εκδώσει απόφαση που θα δώσει αφορμή για «αλαλαγμούς» στους μουσουλμάνους της Θράκης. Αφορά τη γνωστή περίπτωση για την Τουρκική Ενωση Θράκης. Το πιθανότερο είναι η Επιτροπή να ζητήσει επανεξέταση της απόφασης των ελληνικών δικαστηρίων, με την οποία δεν αναγνωρίζεται ως μουσουλμανική μειονότητα με την προσθήκη του όρου «τουρκική». Αυτή η εξέλιξη θεωρείται ως μια τέλεια αφορμή για πανηγυρισμούς των μουσουλμάνων λίγες ώρες πριν από την έλευση του «Σουλτάνου».
Στην ατζέντα των συναντήσεων θα είναι τα γνωστά θέματα, όπου δύσκολα γινόμαστε σοφότεροι, όπως το Κυπριακό και το Αιγαίο. Τα επιμέρους ζητήματα –η θαλάσσια σύνδεση της Σμύρνης με τη Θεσσαλονίκη, η σιδηροδρομική σύνδεση της Θεσσαλονίκης με την Κωνσταντινούπολη και η κατασκευή γέφυρας στους Κήπους του Εβρου– προσφέρονται πιο εύκολα για ανακοινώσεις και θριαμβολογίες. Ασφαλώς βέβαια, υπάρχει το θέμα των Οκτώ, τους οποίους ο Ερντογάν θεωρεί και θέλει να καταδικάσει ως πραξικοπηματίες, αλλά ο Αρειος Πάγος έχει αρνηθεί την έκδοσή τους στην Τουρκία. Από την άλλη υπάρχει το «δώρο» της ΕΛ.ΑΣ. με τη σύλληψη των εννέα Κούρδων που θεωρούνται τρομοκράτες.