Ηταν μια αναπάντεχη απόφαση. Η ειδική επιτροπή Γεωργίας των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ανανέωσε απροσδόκητα –και χάρη στη θετική ψήφο της Γερμανίας– για άλλη μια πενταετία την άδεια χρήσης του αμφιλεγόμενου, και θεωρούμενου από πολλούς ως καρκινογόνου, ζιζανιοκτόνου γλυφοσάτη. Εξω από το κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες υπήρχαν πολλοί διαδηλωτές που προειδοποιούσαν τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον αρμόδιο επίτροπο Βιτένις Αντριουκάιτις, αλλά δεν απέτρεψαν την απόφαση που προκαλεί αναταράξεις και σε πολιτικό επίπεδο. Κατ’ αρχάς πλήττει τις σχέσεις Παρισιού – Βερολίνου, αλλά παράλληλα απειλεί να δυναμιτίσει τις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία!
Η απόφαση προκαλεί έκπληξη, δεδομένου ότι μέχρι τώρα οι μεγάλες χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία εξέφραζαν τον σκεπτικισμό ή τη ρητή διαφωνία τους. Οπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 18 χώρες που αντιπροσωπεύουν λίγο πάνω από το 65% του πληθυσμού της ΕΕ, ψήφισαν υπέρ της πρότασης που είχε υποβάλει η Κομισιόν. Εννέα χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, καταψήφισαν και μία απείχε. Ετσι επιτεύχθηκε η ειδική πλειοψηφία που απαιτείτο για να περάσει η πρόταση, η οποία είχε απορριφθεί στις αρχές Νοεμβρίου.
Η Γερμανία, που στον προηγούμενο γύρο, στις 9 Νοεμβρίου απείχε, ψήφισε τελικά υπέρ, αφού όμως προηγουμένως ζήτησε να γίνουν ορισμένες τροποποιήσεις στο κείμενο, κυρίως σε ό,τι αφορά τους περιορισμούς στη χρήση της γλυφοσάτης από ιδιώτες και τον σεβασμό στη βιοποικιλότητα. Η αλλαγή στάσης του Βερολίνου συνέβαλε αποφασιστικά να αλλάξουν οι ισορροπίες και να δοθεί η έγκριση.
Το ζιζανιοκτόνο γλυφοσάτη αποτελεί αντικείμενο έντονων συζητήσεων από το 2015, όταν το Διεθνές Κέντρο Ερευνάς για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας την χαρακτήρισε «πιθανώς καρκινογόνο» ουσία. Ωστόσο, οι επιστημονικές υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης διατύπωσαν αντίθετα συμπεράσματα.
Ρήξη Μέρκελ – SPD
Η ανανέωση της άδειας χρήσης του ζιζανιοκτόνου γλυφοσάτη από την ειδική επιτροπή Γεωργίας της ΕΕ προκαλεί εντάσεις στον απερχόμενο κυβερνητικό συνασπισμό της Γερμανίας, σε μια περίοδο που συντηρητικοί και Σοσιαλδημοκράτες ετοιμάζονται να διαπραγματευτούν τη συμμετοχή τους σε ένα νέο κυβερνητικό σχήμα, ενώ είναι απορίας άξιον τι θα πράξουν στο εξής οι Πράσινοι, οι οποίοι επίσης συζητούν τη συμμετοχή τους σε μια κυβέρνηση συνασπισμού τύπου «Κένυα», μαζί με το SPD και το CDU/CSU.
Την καθοριστική οδηγία για ψήφο υπέρ του «ναι» από πλευράς Γερμανίας έδωσε ο υπουργός Γεωργίας Κρίστιαν Σμιτ ο οποίος προέρχεται από την πολιτική οικογένεια της Ανγκελα Μέρκελ.
Η υπουργός Περιβάλλοντος Μπάρμπαρα Χέντρικς, που πρόσκειται στο SPD, κατηγόρησε αμέσως τον ομόλογό της της Γεωργίας ότι υπερέβη τις αρμοδιότητές του, κάνοντας λόγο για «ρήξη της εμπιστοσύνης» στους κόλπους του απερχόμενου κυβερνητικού συνασπισμού. «Αυτοί που ελπίζουν να οικοδομήσουν μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εταίρων στον συνασπισμό δεν επιτρέπεται να συμπεριφέρονται κατ’ αυτόν τον τρόπο», τόνισε.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε ότι θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι το αμφιλεγόμενο ζιζανιοκτόνο γλυφοσάτη θα απαγορευτεί στη χώρα του μόλις βρεθεί μια εναλλακτική λύση και, σε κάθε περίπτωση, το αργότερο μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Η Γαλλία, που ηγείτο μαζί με την Ιταλία των χωρών που διαφωνούν με τη νέα αδειοδότηση της γλυφοσάτης, επανέλαβε ότι διατηρεί την αρνητική της θέση. «Λαμβάνοντας υπ΄όψιν τους κινδύνους, η Γαλλία θα αντιταχθεί στην πρόταση και θα ψηφίσει κατά. Η Γαλλία θέλει να υποστηρίξει την προοδευτική κατάργηση της χρήσης της γλυφοσάτης και, μαζί με πολλούς εταίρους, θεωρεί ότι μία μικρότερη χρονική περίοδος θα ήταν εφικτή», εξηγούσε στη Journal du Dimanche η Μπρυν Πουαρζόν, υφυπουργός Οικολογικής Μετάβασης.
Σύμφωνα με την Greenpeace, που περιλαμβάνεται στις μη κυβερνητικές οργανώσεις που έκαναν εντατική εκστρατεία κατά της γλυφοσάτης, η ολοκλήρωση της διαδικασίας είναι δύσκολη.
«Η Επιτροπή διαμαρτύρεται για το ότι υπερβολικές ευθύνες έχουν πέσει στους ώμους της, ενώ οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κρύβονται πίσω της, αλλά… δεν μπορεί να έχει και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Φραντσίσκα Αχτερμπεργκ της Greenpeace-Ευρώπη. «Δεν θέλουν να τους προσάψουν αποφάσεις που είναι αντιδημοφιλείς. Αλλά ταυτόχρονα δεν είναι έτοιμη να ακούσουν τις ανησυχίες των ανθρώπων», πρόσθεσε.
Πρωτοβουλία ευρωπαίων πολιτών, ένα κείμενο που ζητεί την σταδιακή κατάργηση της γλυφοσάτης στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχει συγκεντρώσει περισσότερο από ένα εκατομμύριο υπογραφές. Εχει κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία θα πρέπει να απαντήσει μέχρι τις αρχές του έτους.