«Greek Animal Rescue», ένα ντοκιμαντέρ-αλληγορία για την έξοδο από την κρίση

Ο σερ Μένιος είναι ένα κυνηγετικό σκυλί που τρέχει χαρούμενο και υγιές στα λιβάδια του Έσεξ. Είναι ένας αληθινός σκύλος που πρωταγωνιστεί στο «Greek Animal Rescue», το νέο ντοκιμαντέρ του Μενέλαου Καραμαγγιώλη από τον δεύτερο κύκλο της σειράς «Συναντήσεις με Αξιοσημείωτους Ανθρώπους», την οποία στηρίζουν το Ίδρυμα Ωνάση και η Στέγη.

Το ντοκιμαντέρ είναι, στην ουσία, μια κινηματογραφική αλληγορία όσων συμβαίνουν τα τελευταία επτά χρόνια στην Ελλάδα, βασισμένη σε αληθινές ιστορίες που διαδραματίζονται σε γειτονιές «αόρατες», γύρω από την Αθήνα. Ο πρωταγωνιστής του, πριν καταλήξει να υιοθετηθεί από μια φιλόζωη οικογένεια στην Αγγλία, ήταν ένα από τα πολλά αδέσποτα που τριγυρνούν στους ελληνικούς δρόμους.

Ένα άρρωστο και τρομερά κακοποιημένο ζώο με τρία πόδια, που ζούσε παρατημένο στην βιομηχανική «έρημο» του Ασπρόπυργου, δίπλα σε μια λίμνη πίσσας, η οποία μπορεί να καταπιεί όχι μόνο ζώα αλλά και ανθρώπους.

Σε μια περιοχή παρανομίας, ζόφου και θανάσιμων ασθενειών που απειλούν κάθε έμβιο ον, γεμάτη με τα αποκαΐδια του εργοστασίου ανακύκλωσης -που καταστράφηκε πριν από λίγα χρόνια απλώνοντας τον καπνό του παντού- και με παράνομα κυνοκομεία και καταυλισμούς. Και όμως η ιστορία του είχε αίσιο τέλος!

Στην περιοχή αυτή δρουν τα «Φαντάσματα του Ασπρόπυργου», μια ομάδα νεαρών εθελοντών, πολλοί από τους οποίους εργάζονται εκεί και βλέπουν την άθλια κατάσταση των αδέσποτων που ζουν στα πέριξ. Οι εθελοντές, οι οποίοι συντονίζονται μέσω του Facebook, περιπολούν και περιθάλπουν τα ταλαίπωρα αυτά ζώα (που δεν επέλεξαν να ζουν έτσι αλλά κάποιοι τα «εγκατέλειψαν εκεί, συνήθως κυνηγοί όταν τους είναι πλέον άχρηστα), κάνοντας πραγματικό αγώνα για τη σίτιση αλλά και την ανακούφισή τους.

Συμπρωταγωνιστές του Μένιου στο ντοκιμαντέρ είναι λοιπόν τα «Φαντάσματα του Ασπρόπυργου» αλλά και τα μέλη του «Greek Animal Rescue», ενός φιλοζωικού συλλόγου στο Λονδίνο, που κινητοποιήθηκε και ξεκίνησε μια πανευρωπαϊκή εκστρατεία για τα «Greekies», τα αδέσποτα από την Ελλάδα. Η λονδρέζικη οργάνωση συγκεντρώνει χρήματα και στηρίζει οικονομικά τα «Φαντάσματα του Ασπρόπυργου», όμως φροντίζει επίσης να υιοθετούνται από οικογένειες του εξωτερικού άρρωστα ή ακόμη και ακρωτηριασμένα ζώα.

Τα «Greekies», εξάλλου, είναι ιδιαίτερα δημοφιλή για υιοθεσίες στο εξωτερικό. «Γιατί είναι πολύ κοινωνικά», μας εξηγεί ο σκηνοθέτης Μενέλαος Καραμαγγιώλης. Ίσως και γιατί θέλουν να ανταποδώσουν την φροντίδα και την αγάπη, που απολαμβάνουν στις νέες τους οικογένειες οι οποίες δεν διστάζουν να υιοθετήσουν τόσο ταλαιπωρημένα ζώα, σκεπτόμαστε.

Σκοπός της σειράς των ντοκιμαντέρ, που ξεκίνησε το 2011, ήταν να δοθεί βήμα σε καθημερινούς ήρωες αναδεικνύοντας το πόσο αποτελεσματικά και διαφορετικά κατάφεραν να διαχειριστούν την κρίση. Ο πρώτος κύκλος των 12 ντοκιμαντέρ έχει ήδη προβληθεί από την ΕΡΤ με επιτυχία, χαρακτηρίστηκε μάλιστα ως «η τηλεόραση της χρονιάς». Τα ντοκιμαντέρ που εν τω μεταξύ  έγιναν δημοφιλή στο Διαδίκτυο έχουν επίσης παρουσιαστεί σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, πανεπιστήμια και σχολεία δίνοντας το στίγμα μιας χώρας που πασχίζει να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά της.

«Στις ταινίες αυτές ανιχνευόταν η ελληνική ταυτότητα και δίνονταν “οδηγίες χρήσης” σε νέους σκηνοθέτες, ηθοποιούς, μαθηματικούς και καλλιτέχνες για τους τρόπους που ξεπερνάει κανείς τα σύνορα της χώρας», μας λέει ο δημιουργός τους.

Ένα χρόνο αργότερα άρχισαν να γυρίζονται τα 12 ντοκιμαντέρ του 2ου κύκλου, και το γεγονός ότι η παραγωγή τους συνέπεσε με το απροειδοποίητο κλείσιμο της ΕΡΤ, εκτός από τα προβλήματα που δημιούργησε, έδωσε στον σκηνοθέτη τη δυνατότητα να κινηματογραφήσει τις ταινίες του για τέσσερα χρόνια παρακολουθώντας τις ζωές των ηρώων τους σε βάθος χρόνου.

Τα 12 ντοκιμαντέρ έχουν αρχίσει ήδη να προβάλλονται σε διεθνή φεστιβάλ με υμνητικές κριτικές προκαλώντας το ενδιαφέρον ξένων τηλεοπτικών σταθμών και πανεπιστημίων και έχουν ήδη αρχίσει να προβάλλονται σε σχολεία, πανεπιστήμια, φυλακές κ.α.

Στις 12 νέες ταινίες, από τις οποίες μόνο τέσσερις έχουν ήδη προβληθεί από την ΕΡΤ,  πρωταγωνιστούν δυσκολεμένοι και «καταδικασμένοι» ήρωες χωρίς καμιά προοπτική και ελπίδα: νεαροί άνεργοι επιστήμονες, άστεγοι, ανήλικοι φυλακισμένοι, κυνηγημένοι πρόσφυγες, έλληνες μετανάστες στη Γερμανία, αλλά και τα τραυματισμένα αδέσποτα του «Greek Animal Rescue», που «ζουν μόλις 10 λεπτά μακριά από την Αθήνα και όμως ελάχιστοι γνωρίζουν τις άθλιες συνθήκες διαβίωσής τους».

Είναι ήρωες που ανακαλύπτουν τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κανείς να διαχειριστεί τα αδιέξοδά της πρόσφατης κρίσης στην Ελλάδα, μέσα από μια διαφορετική και -ουσιαστικά- πολιτική παρέμβαση. Παρακολουθώντας τις ζωές αυτών των ηρώων (για 4 χρόνια) που ανήκουν σε κοινωνικά ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες, διαπιστώνουμε ότι στο τέλος βρίσκουν το φως στην άκρη του τούνελ και τις λύσεις στα αδιέξοδα της κρίσης. «Στο τέλος κάθε ταινίας, τους βλέπουμε να οδηγούνται σε ένα happy end, το οποίο πετυχαίνουν μόνοι, χωρίς την παρέμβαση αμερικανού σεναριογράφου», τονίζει ο Καραμαγγιώλης.