Για όλα υπάρχει ένα τέλος. Ακόμα και για την ηγεμονία του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στα Eurogroup. Ο Γερμανός θα παραστεί στο τελευταίο συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, καθώς εγκαταλείπει το χαρτοφυλάκιο που του επέτρεψε επί από οκτώ χρόνια -από τα πιο ταραγμένα στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ενωσης- να χαράξει πολιτική και να διαχειριστεί (ή να καθορίσει) την κρίση.
Το «αντίο» αυτό του Σόιμπλε συνοδεύτηκε από μια μακροσκελή συνέντευξη στου Financial Times. Σε αυτή αρνείται ότι επέβαλε πολιτικές λιτότητας και προειδοποιεί για μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση. Σε κάθε περίπτωση αισθάνεται δικαιωμένος. Ακόμα και για την ελληνική περίπτωση, υπενθυμίζοντας ότι το 2015 η πλειοψηφία στο Eurogroup ήθελε Grexit, το οποίο τελικά αποφεύχθηκε.
Η συνέντευξή του στους Financial Times είναι κατά κάποιο τρόπο η πολιτική παρακαταθήκη από το υπουργείο Οικονομικών, αλλά και απολογισμός. Σήμερα Δευτέρα, εξάλλου, πρόκειται να παραστεί στο 113ο και τελευταίο Eurogroup της οκταετούς θητείας του.
Οπως τονίζει, στόχος του δεν ήταν να επιβάλει τη λιτότητα στην Ευρώπη, αλλά «μία αξιόπιστη πολιτική που θα οικοδομούσε εμπιστοσύνη και θα παρήγαγε ανάπτυξη». Εξηγεί ακόμη –ή μάλλον επιμένει- ότι η λιτότητα είναι αγγλοσαξωνικός μύθος: «Αυστηρά μιλώντας», λέει, «η λέξη λιτότητα είναι ο αγγλοσαξωνικός τρόπος για να περιγράψει κάποιος μια στέρεη οικονομική πολιτική, που δεν βλέπει απαραίτητα τα περισσότερα ή τα μεγαλύτερα ελλείμματα σαν κάτι καλό».
Ο ίδιος αισθάνεται δικαιωμένος από τα αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων που εφαρμόστηκαν, μεταξύ άλλων, στην Ελλάδα – ίσως μάλιστα περισσότερο από ποτέ αυτά τα οκτώ χρόνια.
Μιλά για το ενδεχόμενο Grexit λέγοντας ότι το 2015 η πλειοψηφία του Eurogroup ήθελε η Ελλάδα να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη. «Πρωταγωνίστησα στη συζήτηση σχετικά με το εάν η Ελλάδα έπρεπε να κάνει ένα “διάλειμμα” από το ευρώ για κάποια χρόνια, αλλά η Ελλάδα δεν ήθελε», παραδέχεται για να συμπληρώσει: «Δεν έμενε τίποτα άλλο, από τον συγκεκριμένο δρόμο που είναι εξαιρετικά δύσκολος για τους πολιτικούς ηγέτες της Ελλάδας, τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων», αναφέρει, προσθέτοντας ότι ήταν «πάντα στο πλευρό αυτών που ήθελαν λύσεις».
Ακόμη, αναφέρεται και στην δαιμονοποίησή του στην Ελλάδα, για να διευκρινίσει ότι μόνο κάποιοι είχαν αυτή την εικόνα για αυτόν. Προσθέτει με νόημα ότι κάποιος θα πρέπει να ρωτήσει τους Ελληνες και τι εικόνα έχουν για τους ηγέτες τους.
«Δεν ήμουν ποτέ μεγάλος οικονομολόγος»
Σε άλλο σημείο διηγείται ότι ξαφνιάστηκε με την τοποθέτησή του στο υπουργείο Οικονομικών το 2009: «Δεν ήμουν ποτέ μεγάλος οικονομολόγος, είμαι ένας γερμανός δικηγόρος –κάτι όχι τόσο συναρπαστικό- και τα αγγλικά μου δεν είναι και τόσο καλά». Πάντως, λέει ακόμη, ότι ανέλαβε το υπουργείο με μεγάλη αυτοπεποίθηση.
Οι FT μιλούν και για μια πρώτη επαφή που είχε με τον -επίσης νέο τον Οκτώβριο 2009- έλληνα υπουργό, τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου. «Είσαι πραγματικός υπουργός Οικονομικών;», του είπε ο Σόιμπλε αμφιβάλλοντας αν ο έλληνας συνάδελφός του είχε την εξουσία να πάρει σκληρές αποφάσεις.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου λέει ακόμη για τον γερμανό υπουργό ότι «έχει διεστραμμένη αίσθηση του χιούμορ, πολύ καυστική. Eχει μικρές εκρήξεις, αλλά είναι γενικά πολύ συγκρατημένος. Μερικές φορές απλά λέει “Ε, αρκετά πια μ’ αυτό!”». Και ο ίδιος ο Σόιμπλε παραδέχεται ότι «εκνεύριζα τους συναδέλφους μου».
Φεύγοντας από το υπουργείο θυμάται μάλλον με συγκίνηση έναν τίτλο πορτογαλικής εφημερίδας μετά την ανακοίνωση ότι αποχωρεί από την θέση του, η οποία έγραψε κάτι σαν «Βόλφγκανγκ, σε συγχωρούμε, παρακαλούμε μείνε».
Σε διεθνές επίπεδο, προειδοποιεί ότι τα αυξανόμενα επίπεδα του διεθνούς χρέους και η ρευστότητα είναι κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία. Υπάρχει «κίνδυνος να δημιουργηθούν νέες φούσκες», λόγω των τρισεκατομμυρίων που έριξαν στην αγορά οι κεντρικές τράπεζες.
Προειδοποιεί ακόμη και για την ευρωζώνη λέγοντας ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι βαρίδι για τις τράπεζες.
Το Brexit, συνεχίζει ακόμη, έδειξε «πόσο ανόητο είναι να ακούει κανένας τους δημαγωγούς που λένε ότι “πληρώνουμε πολλά για την Ευρώπη”». Από αυτήν την άποψη οι υπέρ της εξόδου της Βρετανίας έκαναν καλό στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, «αν και βραχυπρόθεσμα δεν θα βοηθήσει τη Βρετανία».
Welt: Σόιμπλε ίσον Ευρώπη
Εν τω μεταξύ σε εκτενές αφιέρωμα στον χριστιανοδημοκράτη πολιτικό, η Welt am Sonntag μιλά για ένα δυσαναπλήρωτο κενό που αφήνει η αποχώρησή του. Η εφημερίδα φτάνει να ταυτίζει τον Σόιμπλε με την ίδια την Ευρώπη, εξαίροντας τη συμβολή του στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής τα προηγούμενα χρόνια.
«Μόνο στα τελευταία οκτώ χρόνια ο Σόιμπλε βίωσε και συναποφάσισε στο πλαίσιο της ευρωκρίσης περισσότερα από ό,τι οι περισσότεροι προκάτοχοί του συνολικά. Έβαλε τις βάσεις, οι οποίες -ανεξαρτήτως του ποιος θα τον διαδεχθεί- δεν μπορούν απλά να παρακαμφθούν χωρίς να προξενηθούν σοβαρές ζημιές στο οικοδόμημα της ευρωζώνης», γράφει μεταξύ άλλων η Welt, η οποία χαρακτηρίζει τον Σόιμπλε έναν από «τους μεγαλύτερους γερμανούς πολιτικούς αυτής της εποχής», ο οποίος αποτέλεσε αξιόπιστο στήριγμα για την καγκελάριο Μέρκελ στη διαχείριση της ευρωκρίσης.
Το δημοσίευμα αναφέρει την Ελλάδα ως «το καλύτερο παράδειγμα» για την ανθεκτικότητα που διέκρινε τον απερχόμενο υπουργό Οικονομικών.
«Σε μεγάλο βαθμό χωρίς να γίνει αντιληπτό από την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ο Σόιμπλε ήθελε το 2011 να εξωθήσει τη χώρα εκτός νομισματικής ένωσης. Τέσσερα χρόνια αργότερα το επιχείρησε εκ νέου». Με τα λόγια συνεργάτη του «ο Σόιμπλε χρησιμοποίησε την Ελλάδα ως παράδειγμα προκειμένου να καταστήσει σαφές σε μεγάλες χώρες όπως η Ιταλία από τι απειλούνται εάν δεν παίξουν σύμφωνα με τους κανόνες».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, «η Μέρκελ τον σταμάτησε. Ο Σόιμπλε δεν τα παράτησε όμως, αλλά διαπραγματεύθηκε το επόμενο πακέτο διάσωσης για την οικονομικά δυσπραγή χώρα. Δεν είναι πάντα δείγμα αδυναμίας, όταν συνεχίζει κανείς το έργο του παρά την ήττα που υπέστη».