Οταν οι απαξιωμένοι από τον αιρετικό Βέλγο καλλιτέχνη Γιαν Φαμπρ έλληνες ηθοποιοί, μετά την συγκέντρωσή τους στο θέατρο Σφενδόνη εξέδωσαν μια οργισμένη ανακοίνωση ζητώντας την απομάκρυνσή του από τη διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου χαρακτηρίζοντάς τον persona non grata, κάποιοι, ακόμα και σύμμαχοί τους, τράβηξαν μια κόκκινη γραμμή: Ο χαρακτηρισμός ήταν ανοίκειος για τον χώρο του πολιτισμού. Ακόμα και πολλοί ηθοποιοί διαφώνησαν σε αυτό το σημείο. Ανεπιθύμητο πρόσωπο ένας καλλιτέχνης; Όλα έχουν όρια…
Δυο και πλέον χρόνια μετά ήταν η σειρά των αρχαιολόγων να καταγγείλουν με αυτόν τον τρόπο την υπουργό Πολιτισμού την περασμένη Παρασκευή με αφορμή τις αλλαγές στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ) –πρωτοφανής φραστική επίθεση στα χρονικά του υπουργείου. Το πιο ακραίο που είχε ακουστεί ως τώρα, πρέπει να ήταν το «Εμείς είμαστε ο βράχος» συμβασιούχων που είχαν κάνει κατάληψη στα Προπύλαια της Ακρόπολης… Ανοίγοντας έναν ολομέτωπο μέτωπο μέχρι τελικής πτώσης που έχει πούρα χαρακτηριστικά εκστρατείας πολιτικής εξόντωσης της υπουργού, ο Σύλλογος Αρχαιολόγων μετά την ανακοίνωση της Παρασκευής επέστρεψε σήμερα χαρακτηρίζοντας πραξικοπηματία την υπουργό. Την καταγγέλλουν ότι παραβιάζει τον Αρχαιολογικό Νόμο και βάζει σε κίνδυνο τα αρχαία προωθώντας την επένδυση στο Ελληνικό.
Η επίθεση που γίνεται χωρίς ανάσα, ξαφνικά από τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου γεννά πλήθος ερωτημάτων. Γιατί τώρα, γιατί τόσο έντονα, και γιατί ομάδες που ανήκουν στον ευρύτερο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ χτυπάνε λυσσαλέα μια υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα γνωστή προβεβλημένη και βραβευμένη καλλιτέχνιδα; Απαντήσεις υπάρχουν και βρίσκονται πίσω από τα παιχνίδια εξουσίας, τα σενάρια ανασχηματισμού, την αναθέρμανση της σχέσης της υπουργού με τον Αλέξη Τσίπρα και το σύστημα ομάδων και ελέγχου του υπουργείου που ούτε καν υπουργοί καριέρας μπόρεσαν να ελέγξουν – ακόμα και ο Βαγγέλης Βενιζέλος έδωσε μάχη.
ΤΑΠΑ με χρονοκαθυστέρηση
Μεσημέρι 7 Αυγούστου, η Λυδία Κονιόρδου καρατομεί σύσσωμο το ΔΣ του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ), περίπου εννέα μήνες πριν από τη λήξη της θητείας του. Το ΔΣ είχε μόλις εξασφαλίσει δωρεά ύψους 1,4 εκατομμύριων ευρώ από την Εθνική Τράπεζα και το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος για να εγκατασταθεί επιτέλους το σύστημα ηλεκτρονικού εισιτηρίου, σε πρώτη φάση σε Ακρόπολη και επτά περιοχές πέριξ αυτής, σε Κνωσό, Αρχαία Μεσσήνη και αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου. Μάλιστα η Εθνική Τράπεζα διενήργησε και τον διαγωνισμό για τον ανάδοχο επισπεύδοντας διαδικασίες που για χρόνια αδυνατούσε να ολοκληρώσει το υπουργείο.
Η αντικατάσταση του ΔΣ συνέπεσε και με τον διαγωνισμό για τα αναψυκτήρια σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους σε όλη την χώρα που είναι σε εξέλιξη και ολοκληρώνεται προσεχώς (άλλο ένα αίτημα ετών). Η υπουργός φαίνεται να κατηγόρησε το αποπεμφθέν ΔΣ για καθυστερήσεις και ολιγωρία σε κρίσιμα ζητήματα. Ζητήματα που εκκρεμούν όμως από το 2010 και που μόλις τώρα ξεκλείδωσαν. Είναι προφανές ότι οι γέφυρες επικοινωνίας είχαν πέσει προ καιρού μεταξύ ΤΑΠΑ και υπουργείου, με το ΔΣ να «παραπονιέται» ότι η υπουργός δεν απαντά σε αιτήματά του, αλλά και δεν προωθεί τον κανονισμό λειτουργίας για τη στελέχωσή του (δεν διαθέτει λογιστή και πληροφορικάριο…) Πηγές αναφέρουν ότι υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου με θητεία ετών σε διάφορες διευθύνσεις στη Μπουμπουλίνας και με βλέψεις να φτάσει στην κορυφή, απέκρυπτε στοιχεία από την υπουργό και ταυτόχρονα της μετέφερε την εικόνα ότι το ΔΣ δεν είναι συνεργάσιμο.
Εξάλλου εδώ και μήνες περιμέναμε οι δημοσιογράφοι μια συνέντευξη Τύπου για την πορεία των εργασιών από την πρόεδρο του ΤΑΠΑ, Ασπασία Λούβη αλλά αυτή δεν δόθηκε ποτέ, με φήμες στην Μπουμπουλίνας να αναφέρουν ότι την μπλόκαρε η γενική γραμματέας του υπουργείου λέγοντας ότι δεν είναι η σωστή χρονική στιγμή. Το ερώτημα είναι μέσω ποιών συσκέψεων και συμβούλων έφτασε τελικά η υπουργός στην τολμηρή απόφαση της καρατόμησης.
Χρειάστηκε να περάσει σχεδόν ένα μήνας, και ενώ ήδη είχαν αρχίσει οι συνεδριάσεις του νέου ΔΣ του ΤΑΠΑ, για να «ξυπνήσει» ο Σύλλογος Αρχαιολόγων και να καταγγείλει την περασμένη Παρασκευή την υπουργό για τις αλλαγές στο Ταμείο, χαρακτηρίζοντάς την persona non grata. H ανακοίνωση μάλιστα είχε και τίτλο δημοσιογραφικά σέξι: Κάποιος να την σταματήσει… Το Protagon ρώτησε την πρόεδρο του Συλλόγου γιατί καθυστέρησε τόσο αυτή η αντίδραση και η απάντηση ήταν ότι λόγω Αυγούστου έλλειπαν τα περισσότερα μέλη του ΔΣ και δεν ήταν εφικτό να γίνει συνεδρίαση και να ληφθεί απόφαση για την ανακοίνωση.
Το ραντεβού με τον Τσίπρα στις Πρέσπες
Σημειώνουμε πάντως ότι η απόφαση ελήφθη κατά πλειοψηφία, ενώ οι τρεις παρατάξεις που μειοψήφησαν, παρενέβησαν με δική τους ανακοίνωση που έχει τίτλο «Ναι αποτύχαμε!!!» και περιγράφει πώς από τις αρχές Αυγούστου έδινε μάχη προκειμένου να μην φτάσει ο Σύλλογος σε αυτή την παρέμβαση. Η αλήθεια είναι ότι η χρονική στιγμή –ετεροχρονισμένα- της παρέμβασης έχει ενδιαφέρον. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, την περασμένη εβδομάδα έγινε γνωστό ότι η υπουργός είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει εκτενώς με τον Πρωθυπουργό και να τον ενημερώσει κατά την κοινή επίσκεψή τους στα «Πρέσπεια». Εκεί φαίνεται πως ο Πρωθυπουργός ανανέωσε την εμπιστοσύνη του στο πρόσωπο της υπουργού και τα χαμόγελα επέστρεψαν στον πέμπτο όροφο της Μπουμπουλίνας όπου βρίσκεται το γραφείο της. Κάποιοι έσπευσαν λοιπόν να της κόψουν το γέλιο…
Το ερώτημα είναι πώς βρέθηκε η Λυδία Κονιόρδου, άμαθη στα πολιτικά παιχνίδια και στις κλίκες του δημόσιου τομέα, απροστάτευτη, χωρίς δίχτυ ασφαλείας σε αυτό το νευραλγικό υπουργείο. Γιατί δεν δημιουργήθηκε ένας κλοιός δίπλα της και κυρίως γιατί δεν υπάρχουν συνάδελφοι υπουργοί που να φαίνονται έτοιμοι να την στηρίξουν και να την υπερασπιστούν
Καθώς όμως η ανακοίνωση του Συλλόγου Αρχαιολόγων εξεδόθη Παρασκευή, τα μέσα ενημέρωσης δεν την κάλυψαν εκτενώς, η υπουργός αντέδρασε ήπια με μια ανακοίνωση χωρίς αιχμές και κατηγορίες αλλά επιβεβαιώνοντας την έγνοια της για τα αρχαία, η υπόθεση δύο εικοσιτετράωρα μετά άρχισε ήδη να ξεχνιέται. Ωσπου το μεσημέρι της Δευτέρας, ο Σύλλογος Αρχαιολόγων επέστρεψε με νέα ανακοίνωση για διαφορετικό θέμα αυτή τη φορά: για την υπόθεση του Ελληνικού. Η γλώσσα της ανακοίνωσης είναι και πάλι εμπρηστική, επιχειρεί να χτυπήσει πολιτικά την υπουργό, κατηγορώντας την για πραξικόπημα και παράκαμψη του Αρχαιολογικού Νόμου. Κατηγορίες βαρύτατες που συνοδεύονται από την ανακοίνωση στάσης εργασίας την Τρίτη και συγκέντρωσης έξω από το υπουργείο Πολιτισμού όπου θα συζητηθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο η υπόθεση του Ελληνικού.
Αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση ότι προχωρά ο Σύλλογος Αρχαιολόγων σε κινητοποιήσεις «ως πρώτη αντίδραση ενάντια στο πραξικόπημα που εκτυλίσσεται αυτές τις μέρες στο υπουργείο Πολιτισμού από την πολιτική ηγεσία, και συγκεκριμένα από την υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, για την παράκαμψη του Αρχαιολογικού Νόμου και των Εφορειών Αρχαιοτήτων». Αναφορικά με την επένδυση στο Ελληνικό που η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να ξεμπλοκάρει και να προχωρήσει άμεσα, η ανακοίνωση σημειώνει: «Πρόκειται για τη ίδια επένδυση για την οποία η υπουργός Πολιτισμού Λ. Κονιόρδου υπέγραψε πραξικοπηματικά, χωρίς σχετική διάταξη νόμου, αναρμοδίως και παρακάμπτοντας κάθε αρμόδια Υπηρεσία, το “Μνημόνιο Συναντίληψης και Συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε.” που σας αποστέλλουμε συνημμένο. Το Μνημόνιο αυτό είναι ένα κείμενο χωρίς νομική υπόσταση, το οποίο όμως δείχνει τις προθέσεις να παρακαμφθεί ο Αρχαιολογικός Νόμος και η συνήθης διαδικασία που ακολουθείται σε αυτές τις περιπτώσεις για τη διαφύλαξη των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς, ξεκινώντας από την περίπτωση του Ελληνικού-Αγίου Κοσμά, για να επεκταθεί σταδιακά σε πολλά παρόμοια έργα. Αυτό που διώξαμε πέρσι από την πόρτα, επιστρέφει φέτος από το παράθυρο!».
Ποιας κυβέρνησης είναι υπουργός;
Η συνεδρίαση του ΚΑΣ αρχίζει το μεσημέρι της Τρίτης και το επίμαχο θέμα αναμένεται να συζητηθεί γύρω στις 6 το απόγευμα με πολλές φορτίσεις και το Μέγαρο Μαξίμου να μην κρύβει την ανησυχία του για τις εξελίξεις. Όλα τα μάτια στρέφονται στη γενική γραμματέα του υπουργείου Μαρία Βλαζάκη και στη στάση που θα κρατήσει: θα ακολουθήσει την κυβερνητική γραμμή ή αυτή των συναδέλφων αρχαιολόγων;
Η υπουργός Πολιτισμού (σημειώνεται ότι την Παρασκευή που άρχισε η επίθεση βρισκόταν στην Κύπρο) παρακολουθεί μουδιασμένη τις εξελίξεις και φαίνεται αποφασισμένη να μην ρίξει λάδι στην φωτιά. Δεν αμύνεται καν, δεν απαντά, δεν σηκώνει το γάντι, κρατά αποστάσεις. Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι ως τώρα δεν προτίθεται να βγάλει ανακοίνωση για το θέμα της νέας καταγγελίας για το Ελληνικό. Μοιάζει πλέον να έχει ξεκάθαρη εικόνα για τα παιχνίδια εξουσίας που παίζονται μέσα στο υπουργείο και για τις συνεχείς τρικλοποδιές που της βάζουν συγκεκριμένα κέντρα. Και δεν επιθυμεί να περάσει σε αντεπίθεση.
Το ερώτημα είναι πώς βρέθηκε η Λυδία Κονιόρδου, άμαθη στα πολιτικά παιχνίδια και στις κλίκες του δημόσιου τομέα, απροστάτευτη, χωρίς δίχτυ ασφαλείας σε αυτό το νευραλγικό υπουργείο. Γιατί δεν δημιουργήθηκε ένας κλοιός δίπλα της και κυρίως γιατί δεν υπάρχουν συνάδελφοι υπουργοί που να φαίνονται έτοιμοι να την στηρίξουν και να την υπερασπιστούν. Όπως μόνη έμεινε να δίνει μάχη στη Βουλή, ακόμα και με τον Νίκο Φίλη και τον Νίκο Ξυδάκη απέναντί της στην υπόθεση του νομοσχεδίου για τα πνευματικά δικαιώματα, έτσι και τώρα παλεύει μόνη. Αραγε το Μέγαρο Μαξίμου, έστω και τώρα που τίθεται στο τραπέζι το θέμα της επένδυσης που επιθυμεί για το Ελληνικό, δεν προτίθεται να σπεύσει προς υπεράσπιση και στήριξη της υπουργού του;