Ηταν το πρώτο και το τελευταίο ντιμπέιτ πριν από τις κάλπες της 24ης Σεπτεμβρίου. Και ήταν γνωστό ότι με τέτοιο δημοσκοπικό προβάδισμα η Ανγκελα Μέρκελ απλώς δεν έπρεπε να κάνει τη μεγάλη γκάφα, να υποπέσει σε ένα σφάλμα που θα οδηγούσε σε κατά κράτος ήττα της από τον Μάρτιν Σουλτς, τρεις εβδομάδες πριν από τις γερμανικές εκλογές. Και όντως η καγκελάριος και ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών τα κατάφερε – τουλάχιστον αυτό κατέδειξαν οι πρώτες σφυγμομετρήσεις μεταξύ των γερμανών πολιτών που παρακολούθησαν την πολυαναμενόμενη τηλεμαχία.
Σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου Infratest Dimap για το δημόσιο γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ARD, το 49% των τηλεθεατών θεώρησε ότι η Μέρκελ ήταν πιο αξιόπιστη, ενώ το 29% προτίμησε τον ηγέτη του SPD. Kαι η συνολική επίδοση της Μέρκελ θεωρήθηκε πιο πειστική από το 55% εξ όσων ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας, έναντι ενός 35% του Σουλτς.
Kαι στα ειδικότερα θέματα η καγκελάριος προηγήθηκε του αντιπάλου της. Το 61% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι έπεισε περισσότερο στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, τα οποία κυριάρχησαν στο ντιμπέιτ, έναντι ενός μόνο 30% που έκρινε ότι ο Σουλτς ήταν πειστικότερος. Σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση το 64% θεωρεί τη Μέρκελ πιο ικανή, ενώ τον Σουλτς μόλις το 20%.
Στο θέμα της προσφυγικής πολιτικής η διαφορά είναι -αναμενόμενα- μικρότερη, με τη Μέρκελ να έχει πιο «πειστική επιχειρηματολογία» σύμφωνα με το 44%, έναντι ενός 39% των τηλεθεατών που θεωρεί ότι καλύτερος στο θέμα αυτό εμφανίστηκε ο Σουλτς. Mόνο στο ερώτημα «ποιος υποψήφιος καγκελάριος είναι πιο κοντά στους πολίτες», ο Μάρτιν Σουλτς προηγείται με 55% έναντι της Μέρκελ με 24%. Πιο μικρή διαφορά βλέπει από την πλευρά της δημοσκόπηση του πολιτικού βαρομέτρου του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Wahlen στο δεύτερο πρόγραμμα της γερμανικής τηλεόρασης ZDF, με το 32% να θεωρεί ότι η Ανγκελα Μέρκελ τα πήγε καλύτερα και το 29% ο Μάρτιν Σουλτς.
Χαρακτηριστικός ο τίτλος της Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Ο Σουλτς σκοράρει, αλλά η Μέρκελ νικά»…
Γενικά ήταν ένα ντιμπέιτ με έμφαση στην εσωτερική (και ευρωπαϊκή) πολιτική και κυρίως στο πώς αυτή επηρεάζεται από δύο παράγοντες, το Προσφυγικό και την Τουρκία. Παραδόξως δε, δεν είχε καθόλου Ελλάδα – είναι και αυτό μια απόδειξη ότι το ελληνικό ζήτημα έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα πλέον.
Και οι δύο αντίπαλοι κράτησαν σκληρή γραμμή απέναντι στην Αγκυρα. Η Μέρκελ εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Τουρκία δεν θα ενταχθεί ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ενωση. «Ούτως ή άλλως οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν προς το παρόν παγώσει» είπε για να προσθέσει απευθυνόμενος στον αντίπαλό της ότι δεν σκοπεύει να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με την Τουρκία «επειδή έχουμε προεκλογική περίοδο και πρέπει να δείξουμε ποιος είναι πιο σκληρός από τον άλλον».
Από την πλευρά του ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών δήλωσε πως, αν εκλεγεί καγκελάριος της Γερμανίας, θα διακόψει τις ενταξιακές συνομιλίες της Τουρκίας με την ΕΕ. Αναφερόμενος δε στους δύο γερμανούς πολίτες που συνελήφθησαν πριν λίγες μέρες στην Αττάλεια τόνισε: «Εχουμε φτάσει στο σημείο εκείνο, όπου θα πρέπει να διακοπούν οι οικονομικές σχέσεις, οι διαπραγματεύσεις για την τελωνειακή ένωση και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ».
Κατά τη διάρκεια της τηλεμαχίας, ο Σουλτς άσκησε σφοδρή κριτική στην καγκελάριο για την πολιτική της στο Προσυφυγικό. «Κάναμε το λάθος να μην εμπλέξουμε από την αρχή τους ευρωπαίους γείτονές μας», δήλωσε ο υποψήφιος του SPD και τόνισε ότι δεν θα πρέπει να συνεχιστεί η ίδια πολιτική.
Ζήτησε επίσης ταχύτερες διαδικασίες στην εξέταση των αιτημάτων ασύλου, αλλά και γρήγορη απέλαση των υπόπτων από την Γερμανία. «Με μένα οι ύποπτοι θα φύγουν από την Γερμανία», τόνισε.
Η Μέρκελ από την πλευρά της υπερασπίστηκε την πολιτική των ανοιχτών συνόρων, επισημαίνοντας ότι λειτούργησε με βάση το γερμανικό Σύνταγμα, το οποίο ορίζει ότι η αξιοπρέπεια του ατόμου είναι ιερή. Παραδέχθηκε ωστόσο ότι κατανοεί «όσους είναι επιφυλακτικοί».
Η καγκελάριος εμφανίστηκε πιο σίγουρη και πιο φιλευρωπαϊκή και σε όρους πολιτικής επικοινωνίας ίσως και πιο «αριστερή» από τον σοσιαλδημοκράτη αντίπαλό της.
«Μελλοντικά θα πρέπει να ασχοληθούμε περισσότερο με τα αιτία της προσφυγιάς», τόνισε η Μέρκελ, ενώ ο Σουλτς έπαιξε το χαρτί του «σκληρού», λέγοντας ότι «η Ευρώπη χρειάζεται μια νομοθεσία μετανάστευσης, όπως αυτή των ΗΠΑ ή του Καναδά».
Στο θέμα της επανένωσης των οικογενειών των προσφύγων ο Σουλτς απάντησε πως «κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται ξεχωριστά», ενώ η Μέρκελ παρέπεμψε στην Σύμβαση της Γενεύης για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι και αυτό ένα καλό παράδειγμα του πόσο έχουμε παρεξηγήσει τους Γερμανούς, χωρίζοντάς τους σε δεξιούς-αριστερούς με τα δικά μας στερεότυπα.
Αποστάσεις από Σόιμπλε
Οπως σημειώνει η Deutsche Welle, στο υπόλοιπο ντιμπέιτ τα θέματα στα οποία κλήθηκαν να πάρουν θέση οι δύο υποψήφιοι για την καγκελαρία αφορούσαν την εσωτερική ασφάλεια και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, τα σκάνδαλα στους κόλπους της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας -της ατμομηχανής της γερμανικής οικονομίας- αλλά και θέματα κοινωνικής πολιτικής, όπως τα εργασιακά και το συνταξιοδοτικό.
Ιδιαίτερα στο τελευταίο πεδίο, ενδιαφέρον προκαλεί, σημειώνει η DW, η κατηγορηματική απόρριψη από την καγκελάριο, της πρότασης για σύνταξη στα 70 χρόνια, παίρνοντας έτσι απόσταση από τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για δυνητική αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης στη Γερμανία.
Oι μετεκλογικές συνεργασίες
Σε ερώτηση σχετικά με τις πιθανές μετεκλογικές συνεργασίες ο Σουλτς απέφυγε να απαντήσει εάν το κόμμα του θα συνέχιζε τη συνεργασία με τον συνασπισμό CDU/CSU της Μέρκελ. Εκτός αυτού δεν πήρε θέση στο θέμα μιας ενδεχόμενης μετεκλογικής συνεργασίας με την Αριστερά του Die Linke. Σημείωσε πάντως σε περίπτωση ήττας θα παραμείνει στο τιμόνι των Σοσιαλδημοκρατών. Oσον αφορά τη Μέρκελ, η καγκελάριος απέκλεισε μόνο ένα κόμμα από πιθανή συνεργασία: με το ακραίο λαϊκιστικό Εναλλακτική για τη Γερμανία και την Αριστερά.