«Χαράσσοντας την ΟΔΥΣΕΙΑ» στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας

Στο πλαίσιο της ανακήρυξης του 2017 ως Eτους Νίκου Καζαντζάκη, το Πολιτιστικό Iδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), σε συνεργασία με το Μουσείο Καζαντζάκη και τις Εκδόσεις Καζαντζάκη, εγκαινιάζει την περιοδική έκθεση του Χρήστου Σανταμούρη «Χαράσσοντας την ΟΔΥΣΕΙΑ», την Κυριακή 9 Ιουλίου (ώρα 20:30), στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, στον Πύργο της Τήνου.

Στο επίκεντρο της έκθεσης βρίσκονται τα χαρακτικά έργα του Χρήστου Σανταμούρη. Πηγή έμπνευσης του τήνιου καλλιτέχνη με διεθνή πορεία αποτέλεσε η ΟΔΥΣΕΙΑ, σύγχρονο έπος, «συνέχεια» της Οδύσσειας του Ομήρου, από τα επιβλητικότερα έργα του Νίκου Καζαντζάκη – την οποία έγραφε με ένα σίγμα.

«Αρχισε η φαντασία μου να φλογίζεται από τον ανανεωτή του λυρικού λόγου στον τόπο μας. Η ζωή του, μια αιματηρή περιπέτεια που κάνει τον κύκλο της μέσα στο τίποτα, μέσα στην άβυσσο», αναφέρει ο Χρήστος Σανταμούρης και συνεχίζει: «Νομίζω πως ο βασικός άξονας του έργου του Νίκου Καζαντζάκη είναι ο αγώνας της καρδιάς, του νου, των ενστίκτων του κάθε ανθρώπου που παλεύει να βγει έξω από τον χώρο και τον χρόνο».

Μέσα από τα 24 χαρακτικά -όσες και οι ραψωδίες- ο καλλιτέχνης προσεγγίζει εικαστικά το σύγχρονο έπος έχοντας ως «εργαλεία» τον χαλκό και το ατσάλι. Σύμφωνα με την ιστορικό τέχνης Βένια Παστάκα, τα έργα «μετουσιώνουν τον λόγο σε εικόνα και μετατρέπουν την ιδέα σε έμβλημα. Επιλέγοντας στίχους-κλειδιά από την κάθε ραψωδία, ο καλλιτέχνης άλλοτε μέσα από χρωματικές δίνες που παριστάνουν χαοτικά τοπία και άλλοτε μέσα από την ηρεμία ονειρικών πολιτειών κατορθώνει να κάνει τον θεατή ταξιδευτή και να τον ταυτίσει με τον πολυμήχανο Οδυσσέα. Η πορεία προς την αναζήτηση της αλήθειας είναι πορεία μοναχική. Γι’ αυτό και η ανθρώπινη παρουσία απουσιάζει αισθητά από τα έργα».

Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου Καζαντζάκη, σπάνια τεκμήρια που σχετίζονται με τη συγγραφή της ΟΔΥΣΕΙΑΣ. Μεταξύ αυτών, η συλλεκτική πρώτη έκδοση του έργου (1938), που αποτέλεσε γεγονός για τα νεοελληνικά γράμματα, επειδή ήταν το πρώτο ελληνικό βιβλίο που εκδόθηκε σε μονοτονικό σύστημα, καθώς και το προσωπικό σημειωματάριο του Καζαντζάκη με λέξεις και έννοιες που χρησίμευσαν στη δημιουργία του έπους.

Οπως αναφέρει ο δρ Νίκος Μαθιουδάκης, επιστημονικός σύμβουλος των Εκδόσεων Καζαντζάκη, «Ο συγγραφέας αποκαλύπτεται ως μαέστρος των εσωτερικών ρυθμικών δομών των ποιητικών λέξεων, ως ζωγράφος […]. Και τέλος, ως δημιουργός-ποιητής που πάλευε ασταμάτητα να μαγέψει τη λέξη, να ανανεώσει τη σημασία της, να τη μεταμορφώσει, χαρίζοντάς της νέα δομή, νέα μορφή, νέα δύναμη».

Τα εκθέματα πλαισιώνονται από οπτικοακουστικό υλικό για τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη (1888-1957).