Η γενική συνέλευση της ΕΣΗΕΑ επρόκειτο να ξεκινήσει στις 11.00 της Δευτέρας. Ηταν 12:49 όταν μία φωνή σύρθηκε, κουρασμένη, έξω από τα ηχεία της μεγάλης ξενοδοχειακής αίθουσας. «Συνάδελφοι, ελάτε σας παρακαλώ. Ελάτε να ξεκινήσουμε».
Eκατσα δίπλα σε κάτι παλαιές συναδέλφισσες από τα ωραία χρόνια της «Ελευθεροτυπίας». Σιγά το δύσκολο. Ηταν από τις εκδηλώσεις που δεν χρειάζεται να ψάξεις καρέκλα. Με τόσο λίγο κόσμο έρχεται η καρέκλα και βρίσκει εσένα. Η ΕΣΗΕΑ έχει περίπου 3.500 ενεργά μέλη. Στη γενική συνέλευση ήρθαν και υπέγραψαν 330. Πόσοι ήταν μέσα στην αίθουσα; Κάπου στους 250. Πού ήταν οι υπόλοιποι; Υποτίθεται ότι κάναμε και στάση εργασίας για να έρθει ο εργάτης της αλήθειας στη συνέλευση του σωματείου του. Σιγά μην έρθει. Την έπεσε για ύπνο, δούλευε κανονικότατα στα site ή περίμενε να περάσει η ώρα στην αίθουσα σύνταξης. Αν είναι άνεργος, μπορεί απλώς να πήγε για καφέ. Κακώς. Διότι και στη συνέλευση είχε ωραίο καφέ και κουλουράκι. Και τσάι. Δεν είχε συμπάθεια.
Το υπέροχο με τις γενικές συνελεύσεις της ΕΣΗΕΑ είναι ότι αν είσαι στα χρόνια μου, μεσήλιξ που προσπαθεί να συμβιβαστεί με τον μισό αιώνα στην πλάτη, περνάς με μια ματιά την αίθουσα και αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι ξανά στην πρώτη νιότη. Είχα χρόνια να βρεθώ κάπου και να ρίχνω το μέσο όρο ηλικίας. Αυτό είναι η γενική συνέλευση της ΕΣΗΕΑ: μία εκρηκτική συνάντηση μαχόμενων συνδικαλιστών και απόμαχων συνταξιούχων. Και πάλι καλά που υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι δίνουν σφυγμό στη συνδικαλιστική ζωή ενός σωματείου που απαξιώνεται, μαζί με το επάγγελμα και τις συνθήκες εργασίες. Kαι όμως, ενώ το σωματείο και το επάγγελμα απαξιώνονται, οι περισσότεροι από μας προτιμούν να σχολιάζουν με το πληκτρολόγιο, από απόσταση, χωρίς διάθεση ή βούληση συμμετοχής. Ετσι δεν πάμε πουθενά, μόνο μπαίνουμε πιο βαθιά στο σκοτάδι.
Ναι, που λέτε, τίποτα δεν πάει καλά στον κλάδο μας. Η ανεργία παίρνει κάθε μέρα κεφάλια, από τους εργαζόμενους οι μισοί και βάλε είναι απλήρωτοι και το Ταμείο της ιατρικής περίθαλψης έχει στην τράπεζα σκάρτα πενήντα χιλιάρικα. Είναι να πάρουμε, λέει, δάνειο από τον ΕΦΚΑ, αλλά μέχρι να εγκριθεί καλούμαστε να αποφασίσουμε αν, ως ΕΣΗΕΑ, θα δανειοδοτήσουμε το Ταμείο μας με μερικά εκατομμύρια. Εννοείται ότι διαφωνούμε. Όπως διαφωνούμε και για το αν πρέπει να καλύπτονται ασφαλιστικά και συνδικαλιστικά οι εργαζόμενοι στα sites. Για να το καταλάβετε, ένα site όπως το Protagon, δεν έχει, δια νόμου, το δικαίωμα να ασφαλίσει τους εργαζομένους του στα δημοσιογραφικά Ταμεία. Εισφορές γίνονται δεκτές μόνο από εφημερίδες, ραδιόφωνα και κανάλια. Τρέλα.
Υπό αυτές τις συνθήκες θα ήταν λογικό η αίθουσα της γενικής συνέλευσης να θυμίζει χύτρα που ετοιμάζεται να πετάξει το καπάκι από πάνω της. Μπα… Εδώ ανέβηκε ολόκληρος Φιλιππάκης, πρόσωπο των ημερών, μας είπε ότι είναι δικαίωμα του να μοιράζεται, όπως γουστάρει, τις απόψεις του στο facebook, αλλά κάτω στην αίθουσα τα χασμουρητά άνοιγαν τα στόματα σαν καταπακτές. Μία κυρία είπε ότι χανόμαστε, ένας άλλος ανέβηκε στο βήμα και είπε να ξαναδούμε το θέμα των διαφημίσεων από δημοσιογράφους και μία παλαιά συνδικαλίστρια μας θύμισε ότι το πρόβλημα μας είναι οι σχέσεις του κλάδου με τη διαπλοκή. Στο μεταξύ εγώ μετρούσα τα κουτάκια στο χαλί και προσπαθούσα να καταλάβω τι στο διάολο συνέβαινε εκεί μέσα. Τι να συμβαίνει; Αυτό που έβλεπα μπροστά μου. Μία συνέλευση ενός σωματείου με ηγεσία που, διαχρονικά, αδυνατεί να εμπνεύσει τη συμμετοχικότητα στα μέλη. Τι νομίζετε ότι είναι οι συνδικαλιστές μας; Μία από τα ίδια. Συνδεδεμένοι με κόμματα, δέσμιοι σχέσεων συντεχνιακής διαπλοκής, εγκλωβισμένοι στο μικρόκοσμό τους. Εδώ πάμε να μείνουμε χωρίς γιατρό και ο άλλος έθετε θέμα για κάτι πλακάκια στον έβδομο όροφο. Σαν να λες στην ορχήστρα του «Τιτανικού» να παίξει έναν καλαματιανό.
Αν ακούστηκε κάτι ενδιαφέρον στη συνέλευση, είναι η άποψη του Θανάση Γεωργακόπουλου που εκπροσωπεί την πρωτοβουλία «Ανοιχτά ΜΜΕ»: «Το πρώτο βήμα για τη νέα αρχή μέσα από συντακτικού τύπου διαδικασίες είναι ένα, κατ’ ουσίαν, νέο συνδικάτο. Έχουμε ανάγκη από μία Ένωση για όλους τους δημοσιογράφους της Αθήνας. Από την ΕΣΗΕΑ. πρέπει να περάσουμε στην ΕΔΑ., δηλαδή στην Ένωση Δημοσιογράφων Αθήνας. Μια ένωση που θα περιλαμβάνει όλους ανεξαρτήτως μέσου, εργασιακής σχέσης και τύπου πληρωμής».
Και δεν είναι μόνο αυτό: η ΕΣΗΕΑ αυτοπροσδιορίζεται ως «πνευματικό σωματείο», όμως η δημιουργική συμμετοχή της στην πνευματική ζωή του τόπου περιορίζεται πλέον στην παραχώρηση της αίθουσας για εκδηλώσεις. (Παρεμπιπτόντως, φαίνεται πως είναι λάθος να αποδίδεται στον Μάγερ το «Η δημοσίευσις είναι ψυχή της δικαιοσύνης». Σε όλον τον υπόλοιπο κόσμο, η ρήση αποδίδεται στον Τζέρεμι Μπένθαμ…) Με κοινωνικό αποτύπωμα που εξασθενεί και την κοινωνία να κοιτάζει καχύποπτα, είναι στιγμές που νομίζεις ότι το μόνο που μπορεί να κάνει το σωματείο είναι να βγάλει στο μπαλκόνι έναν αλήτη, ένα ρουφιάνο και ένα δημοσιογράφο για να δει ο κόσμος ότι ξεχωρίζουν μεταξύ τους.