Aν η Ελλάδα κατορθώσει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 3% του ΑΕΠ για τα επόμενα 20 χρόνια, τότε οι πιστωτές της δεν χρειάζεται να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση του χρέους της χώρας. Eμπιστευτικό έγγραφο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) που παρουσιάζει το Reuters, ουσιαστικά αποκαλύπτει τις προθέσεις των δανειστών απέναντι στο ελληνικό αίτημα για απομείωση του χρέους.
Προφανώς κάτι τέτοιο ταιριάζει και με την πρόταση Σόιμπλε σύμφωνα με την οποία προβλέπεται να μπει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά χωρίς χρήματα, και το θέμα του χρέους να μεταφερθεί για αργότερα.
Το έγγραφο του ESM ουσιαστικά προβλέπει την παραμονή της χώρας σε ένα διαρκές μνημόνιο που θα κρατήσει για δεκαετίες, προκειμένου να επιτυγχάνονται υψηλά πλεονάσματα και οι δανειστές να μην προχωρούν σε απομείωση του χρέους.
O ESM εξετάζει τρία σενάρια:
Βάσει του σεναρίου «Α», η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί ελάφρυνση χρέους εάν κατορθώσει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% ή και υψηλότερο έως το 2032 και πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 3% έως το 2038! Η ΕΚΤ μοιάζει να συμφωνεί με αυτήν την εκτίμηση, καθώς υποστηρίζει ότι είναι ένας επιτεύξιμος στόχος, φέρνοντας ως παράδειγμα τη Φινλανδία, η οποία πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 5,7% για 11 συνεχή χρόνια, από το 1998 έως το 2008 και τη Δανία που πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 5,3% για διάστημα 26 ετών, από το 1983 έως και το 2008.
Ταυτόχρονα, όμως, στο σενάριο «Α» προστίθεται ότι η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει μία ελάφρυνση χρέους βάσει της συμφωνίας που επετεύχθη τον Μάιο του 2016. Κατόπιν, όμως, η Ελλάδα θα πρέπει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως το 2022, αυτό να μειωθεί στο 2% έως το 2025 και να διατηρηθεί στο 1,5% έως και το 2048, δηλαδή να φθάσει κατά μέσο όρο στο 2,2% του ΑΕΠ στο διάστημα 2023-2060. Αναφορικά με το χρέος τονίζεται ότι η μέγιστη ελάφρυνση που μπορεί να τεθεί υπό εξέταση είναι η παράταση του μέσου χρόνου αποπληρωμής των δανείων κατά 17,5 έτη, δηλαδή το τελευταίο δάνειο να πληρωθεί το 2080. Επίσης ο Μηχανισμός μπορεί να μειώσει τις αποπληρωμές δανείων στο 0,4% του ελληνικού ΑΕΠ έως το 2050 και να θέσει όριο στο επιτόκιο των δανείων στο 1% έως το 2050. Οποιαδήποτε πληρωμή των δανειακών τόκων άνω του 1% θα μετατεθεί για το 2050. Επιπρόσθετα, ο Μηχανισμός μπορεί να αγοράσει τα δάνεια 13 δισ. ευρώ που έχει δώσει το ΔΝΤ στη χώρα, τα οποία, ούτως ή άλλως έχουν υψηλότερο επιτόκιο από αυτό της ευρωζώνης.
Το σενάριο «Β» στηρίζεται στις εκτιμήσεις του ΔΝΤ ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης θα φθάσει στο 1% και το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,5% έως το 2023 και μετά από πέντε χρόνια στο 3,5%. Αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση του ελληνικού χρέους 226% του ΑΕΠ το 2060.
Εάν επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, τότε οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση ενώ οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα ξεπεράσουν το όριο του 15%, φθάνοντας στο 50% του ΑΕΠ το 2060. Εφόσον ισχύσουν τα παραπάνω, προκειμένου, όμως, το ελληνικό χρέος να καταστεί βιώσιμο, η ευρωζώνη θα πρέπει να προσφέρει στην Ελλάδα καλύτερα μέτρα ελάφρυνσης από αυτά που περιγράφονται στη συμφωνία του Μαΐου 2016.
Στο σενάριο «Γ» -το οποίο ουσιαστικά αποτελεί έναν συνδυασμό των δύο άλλων σεναρίων- υπολογίζεται ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης θα φθάσει στο 1,25%, το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% έως το 2022 και θα υποχωρήσει σταδιακά κατά μέσο όρο στο 1,8% την περίοδο 2023-2060 (και όχι στο 2,2% όπως είναι στα άλλα σενάρια).
Σε αυτήν την περίπτωση, το ελληνικό χρέος μπορεί να καταστεί βιώσιμο μόνο με επέκταση του χρόνου αποπληρωμής κατά 15 χρόνια, με το τελευταίο δάνειο να αποπληρώνεται το 2080, το ανώτατο όριο του επιτοκίου να φθάσει στο 1% έως το 2050 και να υπάρξει ένα όριο απόσβεσης στο 0,4% του ελληνικού ΑΕΠ.