Με νέα ιδιοκτησία, νέα διεύθυνση -χωρίς τον Μπέρνι Εκλστοουν στο τιμόνι της για πρώτη φορά έπειτα από 40 συναπτά έτη- και με σημαντικές αλλαγές στους κανονισμούς, η Formula 1 πατάει γκάζι για να προσπεράσει την παρακμή της. Η κυριακάτικη (08:00 ώρα Ελλάδος) πρώτη εκκίνηση της χρονιάς, στο Αλμπερτ Παρκ της Μελβούρνης, σηματοδοτεί την αφετηρία μιας νέας εποχής για το πιο δημοφιλές μηχανοκίνητο σπορ, που είχε αρχίσει να χάνει κοινό, τηλεθέαση και εμπορική δυναμική για ακόμα μεγαλύτερα έσοδα.
Τα καινούργια αφεντικά -ο αμερικανικός κολοσσός Liberty Media- έχουν πολύ φιλόδοξα σχέδια. Το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της F1 τους κόστισε περίπου οκτώ δισεκατομμύρια ευρώ -τέσσερα δισ. ευρώ cash και άλλα τόσα σε χρέη που ανέλαβαν-, όμως πιστεύουν πως αυτό το χρυσωρυχείο που απέκτησαν, το οποίο καταγράφει μεγαλύτερο τζίρο από τη FIFA (Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου), θα τους επιστρέψει την επένδυσή τους πολλαπλάσια. Αρκεί η Formula 1 να εκσυγχρονιστεί και να εκμεταλλευθεί ακόμη περισσότερο το brand name της.
Πίσω από τη Liberty Media (που έχει στην ιδιοκτησία της και την ομάδα μπέιζμπολ, Ατλάντα Μπρέιβς) βρίσκεται ο Τζον Μαλόουν, του οποίου η προσωπική περιουσία εκτιμάται, σύμφωνα με το Forbes, στα 7,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο 75χρονος Αμερικανός, που ανήκει στους ισχυρότερους μιντιάρχες της χώρας του, στις 23 του περασμένου Ιανουαρίου απομάκρυνε τον 86χρονο Εκλστοουν και ανέθεσε τη διεύθυνση του project σε μια «τρόικα», με επικεφαλής τον 62χρονο Τσέις Κάρεϊ, εκτελεστικό αντιπρόεδρο της 21th Century Fox. Εκείνος, σε συνέντευξή του στο CNN, αποκάλυψε τι σκέφτεται να κάνει, ώστε να τονώσει το ενδιαφέρον των ομάδων, των φίλων και -κυρίως- των χορηγών της Formula 1.
Μεταξύ άλλων, είπε ότι θα αναπτύξει νέες ψηφιακές εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας για τη βελτίωση της εμπειρίας των θεατών στις πίστες και των τηλεθεατών (και για την προσέλκυση νεανικού κοινού), και πως σκοπεύει να αξιοποιήσει στο έπακρον τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (σε αντίθεση με τον Εκλστοουν, που τα απεχθανόταν). Οπως δήλωσε στο CNBC, επιθυμία του είναι να μεταφέρει -σταδιακά- το σπορ στις ΗΠΑ. Με πρώτο βήμα, έναν δεύτερο αγώνα επί αμερικανικού εδάφους, και μάλιστα σε πόλη που να αποτελεί προορισμό για εκατομμύρια ανθρώπους, όπως είναι η Νέα Υόρκη, το Λος Αντζελες, το Μαϊάμι και η «Μέκκα του τζόγου», το Λας Βέγκας. Αναφέρθηκε, επίσης, στο ενδεχόμενο να μετεξελίξει τα Grand Prix σε πολυήμερα shows, με διασκέδαση, μουσική και εκδηλώσεις που θα καταλαμβάνουν ολόκληρη την πόλη -κι όχι μόνον την πίστα- ακολουθώντας το παράδειγμα του αμερικανικού Super Bowl.
Σύμφωνα με το Forbes, ο κύκλος εργασιών της Formula 1 τα προηγούμενα 15 χρόνια ανήλθε σε 14,8 δισ. ευρώ, ενώ στο ίδιο διάστημα η FIFA είχε πραγματοποιήσει τζίρο της τάξης των 13,25 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων προέρχεται από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και από τους διοργανωτές των Grand Prix, οι οποίοι για τη διοργάνωση κάθε αγώνα καταβάλλουν πάνω από 20 εκατ. δολάρια. Βεβαίως, και από τους χορηγούς. Ο Εκλστοουν είχε προσελκύσει μεγάλες επιχειρηματικές φίρμες, όπως η Rolex, η Heineken και η DHL. Αλλά ο βρετανός μάνατζερ μπορούσε και καλύτερα, πιστεύουν οι νέοι ιδιοκτήτες. Οπως εξήγησε ο Κάρεϊ, «πιθανώς δεν υπάρχει άλλο σπορ που να έχει τόσο στενή σχέση με την τεχνολογία, όμως ακόμη δεν έχουμε σπόνσορα από τον συγκεκριμένο κλάδο».
Ο δαιμόνιος Εκλστοουν μπήκε στη Formula 1 το 1958. Αφού απέτυχε να κάνει καριέρα ως οδηγός, έγινε μάνατζερ οδηγών και αγόρασε ομάδες της, τελικώς, το 1978, κατέλαβε τη θέση του προέδρου της. Αποδείχθηκε ικανότατος «καπετάνιος», μετατρέποντάς την από ένα σπορ ειδικού κοινού, σε μία πολυεθνική επιχείρηση αθλητικού θεάματος. Τα τελευταία χρόνια, όμως, οι καιροί τον ξεπέρασαν. Η F1 έγινε βαρετή, απέτυχε να εκσυγχρονιστεί και να εξαντλήσει κάθε πιθανή πηγή νέων εσόδων, και απώλεσε ένα σημαντικό μέρος του παγκόσμιου κοινού της. Στη Λατινική Αμερική, τα νούμερα της τηλεθέασης έπεσαν έως και κατά 50%. Στην Ιταλία, 20%. Στην Ισπανία η πτώση είναι γύρω στο 15%.
Αλλά, ο υπέργηρος Εκλστοουν κατηγορήθηκε κυρίως για την αδυναμία του να περιορίσει τα έξοδα της F1. Παρά τον πακτωλό των χρημάτων που εισρέει κάθε χρόνο στα ταμεία της (το 2016 τα έσοδα ανήλθαν στο αστρονομικό ποσό των 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων), όλες οι ομάδες πλην τεσσάρων εμφανίζουν ελλείμματα στους ισολογισμούς τους. Ακόμη και η παγκόσμια πρωταθλήτρια Mercedes εμφάνισε ζημιές, ενώ η Manor χρεωκόπησε.
Τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον του κοινού για τη F1 γνωρίζει σημαντική κάμψη, σε αντίθεση με άλλα μηχανοκίνητα σπορ όπως το MotoGP. Το 2015 αποτέλεσε μία από τις πιο βαρετές χρονιές στην ιστορία της F1, καθώς η Mercedes κέρδισε τους 16 από τους 19 αγώνες, ενώ ο Λιούις Χάμιλτον κατέκτησε το πρωτάθλημα των οδηγών με μεγάλη ευκολία, τρεις αγώνες πριν από το τέλος. Ο Φερνάντο Αλόνσο έφτασε στο σημείο να δηλώσει ότι οι θεατές, αντί να πληρώνουν, θα πρέπει να… πληρώνονται για να παρακολουθούν Formula 1 με αυτά τα βαρετά αυτοκίνητα. Ο πρωταθλητής του 1997, Ζακ Βιλνέβ, το είχε αναλύσει: «Παραπονιόμασταν πως δεν υπήρχαν αρκετά προσπεράσματα. Τώρα έχουμε 100 σε κάθε αγώνα. Αλλά, πείτε μου ένα προσπέρασμα που θυμάστε. Δεν θυμάστε, επειδή δεν βλέπετε τον οδηγό να προσπαθεί. Η F1 πάντοτε ήταν στο όριο, το άγγιζε. Πρέπει να είναι πολύ γρήγορη, πολύ ακριβή, τρελή. Σήμερα βλέπεις τους οδηγούς να βγαίνουν από το μονοθέσιο χωρίς σταγόνα ιδρώτα».
Οι αλλαγές στους κανονισμούς, που ισχύουν από εφέτος, φιλοδοξούν να μειώσουν τα… χασμουρητά των τηλε/θεατών: Τα μονοθέσια έγιναν πιο φαρδιά, πατάνε σε μεγαλύτερων διαστάσεων ελαστικά, και οι αεροτομές μεγάλωσαν. Ολα αυτά, για να αυξηθούν τα «κρατήματα», να ενισχυθεί η κάθετη δύναμη ώστε να κινούνται πολύ ταχύτερα, και να δοθεί η ευκαιρία στους οδηγούς να πιέζουν, να μην οδηγούν λες και βρίσκονται σε… δρόμο ήπιας κυκλοφορίας. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι χρόνοι κάθε γύρου θα μειωθούν κατά τουλάχιστον 3″, κατά μέσον όρο. Φοβούνται, όμως, πως το προσπέρασμα δεν θα είναι τόσο εύκολο όσο ο κόσμος θα ήθελε. Πάντως, υπάρχουν προσδοκίες για καλύτερο θέαμα.
Η οκτάμηνη διαδρομή -έως τις 26 Νοεμβρίου- περιλαμβάνει είκοσι αγώνες σε κάθε γωνιά του Κόσμου: από το Τέξας μέχρι την Ιαπωνία, και από τη Σιγκαπούρη μέχρι το Μοντρεάλ, όμως όχι στη Γερμανία, λόγω οικονομικών προβλημάτων σε Χόκενχαϊμ και Νίρμπουργκρινγκ. Η αυλαία θα πέσει στο Αμπου Ντάμπι – και τότε οι αμερικανοί επενδυτές θα κάνουν τους λογαριασμούς τους, προτού εφαρμόσουν τις ριζοσπαστικές τους μεταρρυθμίσεις.
* Το Grand Prix της Μελβούρνης θα μεταδοθεί την Κυριακή στις 08:00 (ώρα Ελλάδος) απευθείας από την COSMΟΤΕ ΤV, και στις 14:00 -σε μαγνητοσκόπηση- από την ΕΡΤ.