Γερμανία, Αυστρία, Σουηδία, Ελβετία και Ολλανδία ματαίωσαν προεκλογικές εκδηλώσεις εν όψει του συνταγματικού δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου στην Τουρκία – μάλιστα η τελευταία ακύρωση, εκείνη της ολλανδικής πλευράς, έφερε αλυσιδωτές αντιδράσεις και μια πρωτοφανή διπλωματική σύγκρουση μεταξύ Ολλανδίας και Τουρκίας.
Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φρόντισε να ανεβάσει τους τόνους κάνοντας λόγο για ναζιστικές πρακτικές, υποστηρίζοντας ότι «ο ναζισμός ζει στην Ολλανδία» και ότι «ο ναζισμός αναστήθηκε στη Δύση» αλλά και προειδοποιώντας τη Χάγη ότι θα πληρώσει το τίμημα για το πλήγμα που προκάλεσε στις ολλανδο-τουρκικές σχέσεις.
Ο Ερντογάν ευχαρίστησε, αντίθετα, τη Γαλλία επειδή ήταν η μόνη χώρα που έδωσε άδεια για επίσκεψη του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ομιλία του στην πόλη Μετς την Κυριακή. «Η Γαλλία δεν έπεσε σ’ αυτή την παγίδα», σχολίασε ο τούρκος πρόεδρος.
Τον Τσαβούσογλου υποδέχθηκαν στη Μετς περίπου 800 άτομα της τουρκικής μειονότητας που ζουν στην ανατολική Γαλλία και η συγκέντρωση πήρε… πολεμικές διαστάσεις.
Την έντονη διαφωνία του εξέφρασε ο υποψήφιος της γαλλικής Δεξιάς για τις προεδρικές εκλογές Φρανσουά Φιγιόν, που κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «διαχειρίστηκε λάθος την υπόθεση από την αρχή έως το τέλος» και ότι θα έπρεπε να απαγορεύσει την εκδήλωση.
«Αντιδρώντας με αυτόν τον τρόπο, ο Φρανσουά Ολάντ έρχεται σε προφανή ρήξη με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, ενώ θα έπρεπε να υπάρχει κοινή ευρωπαϊκή θέση για την διαχείριση των τουρκικών απαιτήσεων», δήλωσε ο Φιγιόν.
Ο συντηρητικός υποψήφιος εκτίμησε ότι η Γερμανία και η Ολλανδία «υπέστησαν ύβρεις με απαράδεκτο τρόπο» και πρόσθεσε ότι «η Τουρκία απομακρύνεται καθημερινά όλο και περισσότερο από τις αξίες που οικοδόμησαν το ευρωπαϊκό σχέδιο».
Και το γαλλικό κόμμα των Οικολόγων καταδίκασε το γεγονός ότι δόθηκε άδεια για την τουρκική εκδήλωση στη Μετς. «Αυτό κάνει τη Γαλλία συνένοχο στην απολυταρχική κατεύθυνση που παίρνει η Τουρκία», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
«Καθήκον της Γαλλίας και της ΕΕ θα ήταν να υποστηρίξουν τα προοδευτικά κινήματα και να καταγγέλλουν την απολυταρχική στροφή του τουρκικού καθεστώτος, πριν ακόμη η τουρκική κυβέρνηση θελήσει να μεταφέρει την προεκλογική της εκστρατεία πέρα από τα σύνορά της», πρόσθεσαν οι Οικολόγοι.
Το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών εξήγησε από την πλευρά του ότι επέτρεψε την ομιλία Τσαβούσογλου «γιατί δεν υπήρχε προφανής απειλή διαταραχής της δημόσιας τάξης, επομένως ούτε και λόγος να απαγορευτεί η εκδήλωση, που δεν εμπλέκεται στη γαλλική πολιτική ζωή».
Ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν Μαρκ Ερό ζήτησε επίσης να υπάρξει ψυχραιμία απέναντι στις εντάσεις που προέκυψαν ανάμεσα σε ευρωπαϊκές χώρες και την Τουρκία καλώντας τις τουρκικές αρχές «να αποφύγουν τις ακραίες εκδηλώσεις και τις προκλήσεις».