Κάθισα σε μία γωνιά και τους έβλεπα στην ουρά για τον λιτό μπουφέ. Ηταν όλοι τους σαν κομμάτια από καρότο, φύλλα μαϊντανού, κλαδάκια από σέλινο. Και στριφογύριζαν μέσα σε ένα κατσαρόλι. Στη φασολάδα τα τρως όλα μαζί, δεν ξεχωρίζεις τις γεύσεις. Κάποιος, που κοίταζε την ίδια ουρά, μου είπε, χωρίς να με κοιτάξει: «Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι να αποκλείσεις το συνεδριακό κέντρο και να τους πεις ότι δεν θα βγουν από εκεί αν δεν καταφέρουν να φτιάξουν ένα κόμμα.»
Ε, ναι, θα μπορούσες να δεις το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και από αυτή τη γωνία. Συγκεντρώθηκαν 250 άνθρωποι. Γνωστές προσωπικότητες από τις επιχειρήσεις, τον ακαδημαϊκό χώρο και την πολιτική. Και ανάθεμά με αν άκουσα κάποιο debate με ένταση και διαφωνίες. Στην πραγματικότητα ο ένας συμφωνούσε με τον άλλον και όλοι μαζί με την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στη χώρα, απελευθέρωση αγορών, αλλαγές στην Παιδεία και στο Δημόσιο. Θα μπορούσε, στα σοβαρά τώρα, να ξεπηδήσει πολιτική κίνηση μέσα από Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών; Όχι, ούτε για αστείο. Μόνο τα «Εγώ» τους να βάλεις στη σειρά, θα πάρεις 250 διαφορετικά κόμματα. Όμως από αυτό το άθροισμα των ανθρώπων προκύπτει και μία ενδιαφέρουσα αντίφαση. Αν όλοι αυτοί, οι επιχειρηματίες, οι ακαδημαϊκοί και οι πολιτικοί, όσοι θεωρούνται ο αφρός, η ελίτ της χώρας, δεν μπορούν να καλλιεργήσουν εκσυγχρονιστικά ερείσματα στην κοινωνία, τότε πώς θα ηττηθεί ο λαϊκισμός; Προφανώς είναι και οι ίδιοι τμήμα του κόμπου που μας ταλαιπωρεί, κομμάτια του προβλήματος που παλεύουμε να λύσουμε. Τέλος πάντων, αυτά περί κόμματος είναι αστεία του ποδιού. Από την άλλη, όμως, στους Δελφούς ακούσαμε όλα όσα πρέπει να γίνουν για να βγει το κάρο από τις λάσπες, μόνο που δεν μάθαμε και ποιος θα αναλάβει να το σπρώξει.
Φυσικά όλοι τους, πλην των κυβερνητικών, έδειξαν να συμφωνούν πως μία πολιτική αλλαγή θα ήταν καλοδεχούμενη –ο Μητσοτάκης χειροκροτήθηκε θερμά ως Πρωθυπουργός εν αναμονή. Μένει, βέβαια, να δούμε κατά πόσο το πολιτικό προσωπικό της χώρας, ανεξαρτήτως τοποθετήσεως, αντιλαμβάνεται τις συνθήκες και τις απαιτήσεις των καιρών. Ο Νίκος Παππάς, για παράδειγμα, βρέθηκε να συζητάει με CEO κορυφαίων τεχνολογικών εταιρειών και άρχισε να λέει για τα μνημόνια…
Τι μάθαμε από το Φόρουμ των Δελφών; Προς Θεού, όχι κάτι που δεν γνωρίζουμε. Ομως τα πράγματα ειπώθηκαν με τέτοιον τρόπο που άξιζε να κρατήσεις σημειώσεις. Να μερικές:
«Το να μείνουμε αενάως νέοι είναι η μόνη λύση, επειδή μόνο οι νέοι κάνουν δυνατά τα επιθυμητά και τα αδύνατα δυνατά, επειδή ποτέ δεν ήξεραν ότι είναι αδύνατα. η σημερινή παγκοσμιοποίηση είναι αυτή των αγορών, που κάνουν τους επιδέξιους να πουλήσουν άμμο έως και στην Σαχάρα. Δημιουργεί ένα αίσθημα ανασφάλειας, το απέραντο κάνει τον άνθρωπο να πέφτει στην αβεβαιότητα και να αναζητά ως λύση την συνωμοσιολογία. Επιτρέπει να καταλάβει αυτό που θέλει να καταλάβει και όχι αυτό που είναι η αλήθεια». Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, καθηγήτρια Πανεπιστημίου στο Παρίσι, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού και Πολιτιστικού Κέντρου των Δελφών.
«Ο κόσμος αλλάζει ταχύτατα σαν κάποιος να έχει πατήσει το fast forward, καθώς το τελευταίο διάστημα είδαμε πράγματα που δεν φανταζόμασταν. Είδαμε το Βrexit, την εκλογή Τραμπ, αλλά και τις αλλαγές στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Να καλέσουμε και να εμπνεύσουμε τους νέους ανθρώπους εκφράζοντας τις αξίες του ελεύθερου κόσμου. Ηρθε η ώρα οι πολιτικοί να δώσουν το μήνυμα που θέλει ο κόσμος, να δουν την πραγματικότητα, να μιλήσουν στις κοινωνίες και να στείλουν το μήνυμα της ελπίδας». Τζιπ Λίβνι, πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ
«Η δικτατορία των αμαθών πλησιάζει. Σήμερα από τα Πανεπιστήμιά μας αποφοιτούν ημιμαθείς σε ποσοστό 50%-75%. Αυτό το πλήθος είναι η μεγαλύτερη δεξαμενή εκλογέων. Αν προσθέσουμε τους αναπόφευκτους βλάκες, αυτό είναι το εκλογικό σώμα που επιβραβεύει τους δημαγωγούς. Ο αμαθής βλαξ είναι κοινός και γνώριμος τύπος ανθρώπου. Εύκολα θα δεχθεί να υπηρετήσει έναν δημαγωγό και θα υποδουλωθεί σε έναν δημαγωγό μεγάλο. Η δικτατορία των αμαθών πλησιάζει. Ποιος Καποδίστριας θα δολοφονηθεί ή θα κυλιστεί στην λάσπη της αμάθειας;» Γιώργος Δερτιλής, καθηγητής Πανεπιστημίου.
«Πώς πετυχαίνει η Ελλάδα αποτυγχάνοντας; Η Ελλάδα έχει παρουσιάσει σημαντικά επιτεύγματα. Δημιουργήθηκε ένα κράτος κάτω από δύσκολες συνθήκες, μεταρρυθμίσεις όπως η αγροτική που ενώ αλλού δεν πέτυχε εδώ ήταν επιτυχής. Υπάρχει μία μακρά ιστορία κοινοβουλευτικών θεσμών και το «ελληνικό θαύμα» μετά το τέλος του Εμφυλίου και τη μετάβαση στην δημοκρατία, οδήγησαν τη χώρα στα 45 πιο ανεπτυγμένα κράτη του κόσμου. Αυτό δεν είναι απολογισμός πλήρους αποτυχίας. Η Ελλάδα πέρασε μέσα από μία επταετία πολύ βαθιάς κρίσης, που έχει παρομοιαστεί με την κρίση του ’30, όμως οι θεσμοί της δεν έχουν υποστεί την κατάρρευση, που πολλοί προέβλεπαν. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι ψεύτικοι οι θεσμοί, αλλά ότι έχουν μία πραγματική εθνική διάσταση, έχουν ρίζες στον τόπο». Στάθης Καλύβας, καθηγητής στο Γέιλ, στις ΗΠΑ.
«Η κρίση προκλήθηκε από τους δύο αξιοσέβαστους γονείς του ευρώ. Τη Γερμανία και τη Γαλλία το 2003, όταν δεν συμμορφώθηκαν με το Σύμφωνο Σταθερότητας. Η Επιτροπή του Ρομάνο Πρόντι δεν επέβαλε κυρώσεις και το Συμβούλιο της Ε.Ε. δεν θέλησε επίσης να επιβάλει κυρώσεις στις δύο αυτές χώρες». Μάριο Μόντι, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας.
«Πρέπει η χώρα να πάει σε εκλογές, να ηττηθούν οι ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, να γίνει κυβέρνηση των προοδευτικών δυνάμεων του ευρωπαϊκού προσανατολισμού και να κληθεί ο ηττημένος ΣΥΡΙΖΑ να πει αν θέλει να συμμετάσχει. Αυτή η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει όχι εφαρμόζοντας αυτά που θα συμφωνήσει η σημερινή κυβέρνηση, αλλά να κάνει μία συζήτηση με τους εταίρους που θα βγάζει νόημα με βάση τη δική τους γλώσσα». Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην υπουργός.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι το πρώτο νομοσχέδιο που θα πάει στη Βουλή θα είναι η φορολογική μεταρρύθμιση. Το δεύτερο νομοσχέδιο θα αφορά τη βελτίωση της νομοθεσίας για ταχύτερη δημιουργία επιχειρήσεων και το τρίτο τη βελτίωση της δημόσιας διοίκησης. Τέταρτο βήμα θα είναι η μεταρρύθμιση στην Παιδεία και πέμπτο η συνταγματική μεταρρύθμιση.
«Τα ελληνικά πανεπιστήμια θα πρέπει να δουν τον εαυτό τους ως εταίρο στην οικοδόμηση του μέλλοντος. Θα πρέπει να συνεργαστούν με επιχειρήσεις τόσο για την απορρόφηση φοιτητών όσο και για την προώθηση της έρευνας». Χάρης Παστίδης, Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Νοτίου Καρολίνας.
«Πρέπει να αναπτυχθεί μία κουλτούρα συνεργασίας που δε θα ενοχοποιεί τα κόμματα, δηλαδή γιατί συνεργάστηκε ένα σοσιαλδημοκρατικό με ένα δεξιό, εφόσον είναι προς το συμφέρον της χώρας. Αυτό θα συμβεί μόνο εάν υπάρχει ένα πρόγραμμα κοινό των συνεργαζόμενων κομμάτων που θα γνωρίζουν οι πολίτες. Οι δύο πόλοι πια δεν έχουν τα χαρακτηριστικά του παρελθόντος, αλλά είναι θέμα λαϊκισμού και ευρωπαϊσμού». Αννα Διαμαντοπούλου, πρώην υπουργός και Επίτροπος ΕΕ
«Ο αντικλασικισμός δεν αρκεί ως πολιτική πρόταση καθώς απαιτείται πρώτα να αναγνωρισθούν τα λάθη του παρελθόντος και να βρεθεί μια καινούργια πλατφόρμα για την έξοδο από την κρίση. Εγώ λέω να ενωθούμε οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς και άλλοι ακόμα. Να ενωθούμε, αλλά να πάμε πού; Δεν συμφωνούμε όλοι με το πού θα πάμε, ξέρετε δεν υπάρχουν αποτυχημένα γλέντια γάμου στη χώρα μας, το ζήτημα είναι πότε θα έρθει το διαζύγιο και τι θα γίνουν τα παιδιά». Σταύρος Θεοδωράκης, επικεφαλής Το Ποτάμι.
«Η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να μείνει στην πρώτη ταχύτητα αλλά υπό βασικές προϋποθέσεις μεταξύ των οποίων να ξαναφτιάξει το κράτος της που έχει φτηνύνει αλλά δεν έχει μικρύνει». Μαργαρίτης Σχοινάς, εκπρόσωπος Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Δυστυχώς ο δημόσιος τομέας ανέπτυξε τις νέες τεχνολογίες με τρόπο αποσπασματικό. Δαπανήθηκαν ποσά που δεν παρήγαγαν το επιθυμητό αποτέλεσμα, κάτι που δεν αποτέλεσε ευθύνη του ιδιωτικού τομέα. Είμαστε μπροστά σε ένα πολύ μεγάλο έργο, την αναβάθμιση των ψηφιακών υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα και η συγκρότηση του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής αναδεικνύει ότι αυτό είναι μία από τις βασικές προτεραιότητες». Νίκος Παππάς, υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής