Εντάξει, το γνωρίζαμε ότι αυτά τα Οσκαρ θα ήταν πολιτικά. Οτι τα βραβεία – παρεμπιπτόντως οι δύο ελληνικές συμμετοχές «Αστακός» με τους Ευθύμη Φιλίππου και Γιώργο Λάνθιμο υποψήφιους για Οσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου και «4.1 Miles» της Δάφνης Μαντζιαράκη για το Οσκαρ Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους ατύχησαν – θα είχαν ελάχιστα μεγαλύτερη σπουδαιότητα από τα σχόλια και τα μηνύματα που θα τα συνόδευαν. Αλλά αυτό που συνέβη στο τέλος, στο Οσκαρ Καλύτερης Ταινίας, δεν είχε προηγούμενο: ο Γουόρεν Μπίτι και η Φέι Ντάναγουεϊ ανακοίνωσαν λάθος φιλμ ως νικητή!
Η ομάδα του «La La Land» ανέβηκε στη σκηνή πανηγυρίζοντας – θα ήταν το έβδομο Οσκαρ για το φιλμ – αλλά τελικά έγινε γνωστό ότι η ανακοίνωση ήταν λάθος. Και το Οσκαρ πήγε στο «Μoonlight», το κοινωνικό δράμα του Μπάρι Τζένκινς.
«Δεν είναι αστείο, εσείς κερδίσατε» φώναξε προς τους συντελεστές του «Μοοnlight» ο παραγωγός του «La La Land» Τζόρντον Χόροβιτζ και μέσα στη γενικότερη αμηχανία επέδειξε την κάρτα: «Moonlight, Καλύτερη Ταινία»!
Ακολούθησαν χλιαρά χειροκροτήματα και έπειτα κάποιοι πανηγυρισμοί. Το «Moonlight» είναι το ανάποδο του «La La Land». Είναι ένα γκρίζο δράμα στα γκέτο του Μαϊάμι. Είναι η ιστορία ενός μικρού μαύρου αγοριού που του αρέσουν τ’ αγόρια και που μεγαλώνει στο πιο σκληρό, βίαιο, επιθετικό περιβάλλον.
Η παραγωγός του «Moonlight» ευχαρίστησε τους πάντες και αφιέρωσε τη νίκη σε όσους νιώθουν περιθωριοποιημένοι. Το ακροατήριο χειροκρότησε θερμά, αλλά ένιωθες ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Το χειροκρότημα ήταν εξ ανάγκης – οι χολιγουντιανοί αστέρες προσπαθούσαν να σώσουν τη στιγμή, αλλά μάταια, η τηλεόραση είναι αμείλικτος κριτής. Και πρόκειται για αποτυχία παγκόσμιου βεληνεκούς που θα παίζει για πάντα.
«Ηξερα ότι θα τα κάνω σαλάτα, υπόσχομαι να μην ξανάρθω!» είπε ο Τζίμι Κίμελ, ο παρουσιαστής της τελετής, προσπαθώντας να αστειευτεί, αλλά ούτε αυτός μπόρεσε να σώσει τα προσχήματα.
Φταίει η Ντάναγουεϊ; Ισως. Τα χρόνια περνούν. Φταίει ο Μπίτι; Ισως. Και για αυτόν τα χρόνια περνούν. Σίγουρα όμως φταίνε οι παραγωγοί της βραδιάς. Από τις εικόνες που μεταδόθηκαν φάνηκε ότι είχαν δώσει λάθος φάκελο στον Μπίτι! Ηταν για το Οσκαρ α’ γυναικείου ρόλου που όντως πήγε στο «La La Land» και στην Εμα Στόουν. Ετσι, η Ντάναγουεϊ είδε την ταινία και την ανακοίνωσε.
Αναμφίβολα αυτή η στιγμή θα είναι μια από τις πιο επώδυνες στην ιστορία της Ακαδημίας του Χόλιγουντ και του κόσμου του αμερικανικού σινεμά. Και σίγουρα θα αποτελέσει ένα ευχάριστο όπλο στη φαρέτρα του Ντόναλντ Τραμπ. Αλλωστε εκείνος ήταν ο στόχος της 89ης τελετής. Και τελικά το Χόλιγουντ έβαλε αυτογκόλ στο φινάλε…
Κι όμως, όλα είχαν ξεκινήσει αλλιώς.
«Είναι μια υπέροχη βραδιά απόψε. Θα κερδίσετε Οσκαρ, κάποιος φίλος σας θα κερδίσει. Πάντως κάποιος θα ανέβει στη σκηνή και θα πει κάτι που ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα σχολιάσει στο twitter στις 5 το πρωί!» είπε ο Τζίμι Κίμελ, ο χιουμορίστας παρουσιαστής της τελετής.
«Η χώρα είναι χωρισμένη και μου είπαν ότι πρέπει να πω κάτι για να ενώσω τις δύο πλευρές. Δεν μπορώ να το κάνω. Υπάρχει μόνο ένας Braveheart στο δωμάτιο και αυτός δεν πρόκειται να μας ενώσει», προσέθεσε με τον Μελ Γκίμπσον να χαμογελάει.
Η πολιτική ήταν κυρίαρχη στη βραδιά στο Dolby Theater στο Λος Αντζελες. Από την παρουσίαση της Μέριλ Στριπ ως «υπερτιμημένης» μέχρι τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας έξω από το θέατρο.
Υπήρξαν βέβαια και στιγμές ατόφιου σινεμά. Το Οσκαρ Σκηνοθεσίας στον Ντέμιεν Σαζέλ για το «La La Land» τον έκανε αυτοστιγμεί τον νεότερο σκηνοθέτη που έχει τιμηθεί ποτέ με το χρυσό αγαλματίδιο. Είναι ένα εντυπωσιακό κατόρθωμα αν αναλογιστεί κανείς ότι τόσοι και τόσοι μεγάλοι δημιουργοί, ανάμεσά τους και ο θρυλικός Αλφρεντ Χίτσκοκ, δεν τιμήθηκαν ποτέ από την Ακαδημία.
Ο Ντέιμιεν Σαζέλ ευχαρίστησε όλους του τους συνεργάτες – και ειδικά τον Τζάστιν Χέργουιτς, με τον οποίο είναι φίλοι κι αλληλοϋποστηρίζονται από τα 18 τους. Ο Χέργουιτς από την πλευρά του είχε ήδη αποσπάσει εκείνη τη στιγμή δύο Οσκαρ, για μουσική και τραγούδι στο «La La Land».
Ατόφια κινηματογραφική στιγμή και η βράβευση του Κέισι Αφλεκ με το Οσκαρ α’ ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στο «Manchester By The Sea». Ο Κέισι Αφλεκ αγκάλιασε τον αδελφό του, Μπεν, στη σκιά του οποίου κατάφερε να χτίσει μια αξιομνημόνευτη καριέρα με μεγάλη ερμηνευτική γκάμα. Και τώρα ήρθε η δικαίωση.
«Εύχομαι να είχα κάτι μεγαλύτερο, σημαντικότερο να πω, απλώς μένω άναυδος που συμπεριλαμβάνομαι σ’ αυτό το σύμπαν το δικο σας», είπε. Το «Manchester by The Sea» πήρε και το Οσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου, βραβείο για το οποίο ήταν υποψήφιοι ο Ευθύμης Φιλίππου και ο Γιώργος Λάνθιμος για τον «Αστακό». Το Οσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου πήρε το «Μοοnlight».
H Εμα Στόουν πήρε το Οσκαρ α’ γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της στο «La La Land». Ευχαρίστησε τον Σαζέλ, τις συνυποψήφιές της και τον συμπρωταγωνιστή της Ράιαν Γκόσλινγκ, που την έκανε να γελά.
Οταν ήρθε η ώρα για το Οσκαρ Καλύτερης Ταινίας και ανέβηκαν στη σκηνή δύο άλλοι θρύλοι, ο Γουόρεν Μπίτι και η Φέι Ντάναγουεϊ – σε έναν φόρο τιμής για το «Μπόνι και Κλάιντ» που εφέτος κλείνει 50 χρόνια από τότε που βγήκε στις αίθουσες -, ο λόγος σοβάρεψε.
«Ο στόχος μας στην πολιτική είναι ο ίδιος με το στόχο μας στην τέχνη», είπε ο Γουόρεν Μπίτι. «Να αναζητούμε την αλήθεια. Να σεβόμαστε την ελευθερία σ’ όλον τον κόσμο».
Μετά βέβαια ακολούθησε η ιστορική γκάφα…
Aπό το ξεκίνημα της λαμπερής βραδιάς, πάντως, ό,τι γινόταν αποκτούσε πολιτική σημασία. Τα δύο πρώτα Οσκαρ ερμηνείας, αυτά για τους δεύτερους ρόλους, δόθηκαν σε μαύρους ηθοποιούς – μια αντίστιξη στα περυσινά «λευκά» Οσκαρ των ηθοποιών. Το β’ ανδρικού απονεμήθηκε στον Μαχερσάλα Αλί για το «Moonlight», ο οποίος έγινε ο πρώτος αμερικανός μουσουλμάνος που κερδίζει Οσκαρ.
Το Οσκαρ β’ γυνακείου πήρε η Βιόλα Ντέιβις για το «Fences». O λόγος της Ντέιβις, μιας από τις σημαντικότερες ηθοποιούς αυτής της γενιάς -της πρώτης Αφροαμερικανής με τρεις υποψηφιότητες- ήταν συγκινητικός:
«Ολοι οι άνθρωποι έχουν ένα μόνο κοινό, τον τάφο. Και πρέπει να ξεθάψουμε τις ιστορίες αυτών των ανθρώπων που ονειρεύτηκαν, ήλπισαν, ερωτεύτηκαν και δεν πρόλαβαν να δουν τις ελπίδες τους να πραγματωθούν. Κι αυτό έκανε ο Ογκουστ Γουίλσον, που έγραψε το ‘Fences’ κι έφυγε από τη ζωή. Η ζωή είναι για τη συγχώρεση και τη χάρη».
To Οσκαρ καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας απονεμήθηκε στον «Εμποράκο» του Ιρανού Ασγκάρ Φαραντί, ο οποίος δεν ταξίδεψε στο Χόλιγουντ. Το Ιράν είναι ανάμεσα στις χώρες, στους πολίτες των οποίων έχει απαγορευτεί η είσοδος στις ΗΠΑ με το διάταγμα του Τραμ.
«Είναι τιμή να λαμβάνω δεύτερη φορά αυτό το βραβείο. Ευχαριστώ την Ακαδημία, τους συνεργάτες μου και τους συνυποψήφιούς μου. Απουσιάζω εξαιτίας του απάνθρωπου νόμου που εφαρμόζει η Αμερική προς τους μετανάστες. Το να χωρίζουμε τον κόσμο στο εμείς και οι εχθροί προκαλεί ακριβώς τον φόβο που οδηγεί στον πόλεμο. Η τέχνη μπορει να προκαλέσει συμπάθεια μεταξύ ημών και των άλλων, αυτή τη συμπάθεια που σήμερα έχουμε τόσο ανάγκη», είπε στο μήνυμά του ο Φαραντί.
Το Οσκαρ, το δεύτερό του, το παρουσίασαν η Σαρλίζ Θερόν με τη θρυλική Σίρλεϊ ΜακΛέιν. «Αυτή είναι η ωραιότερη υποδοχή που μου έκαναν εδώ και 2500 χρόνια», αστειεύτηκε η ΜακΛέιν.
Ακόμα και λιγότερο «σημαντικά» Οσκαρ, όπως αυτό του Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους, για το οποίο υποψήφια ήταν και η δικιά μας, η Δάφνη Ματζιαράκη με το «4,1 Miles», έγιναν σημαντικά. Το βραβείο πήρε τελικά το φιλμ «The White Helmets», των Ορλάντο φον Αϊνσιντελ και Τζοάνα Νατασεγκάρα για το έργο των διασωστών στη Συρία.
Ο διευθυντής φωτογραφίας του «The White Helmets» είναι Σύρος και ήταν και εκείνος ένα από τα «θύματα» του «muslimban» του Τραμπ. Διαβάστηκε επιστολή του και το κοινό στο Dolby Theater σηκώθηκε όρθιο και χειροκρότησε όρθιο για να υπενθυμίσει τον αφανισμό της Συρίας.
Το τρολάρισμα στον Τραμπ δεν είχε τέλος. Ο Κιμέλ έδειξε το κινητό του. Εστειλε μήνυμα στον αμερικανό πρόεδρο και τον ρώτησε αν είναι ξύπνιος ή κοιμάται. Ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ είχε διαμηνύσει ότι δεν θα παρακολουθήσει την τελετή γιατί τα Οσκαρ είναι «πολύ Αριστερά»…
Ακόμα και αν δεν ήταν ξύπνιος ο πρόεδρος, δεν μπορεί, κάποιος θα τον ενημέρωσε για τις εντυπωσιακές εμφανίσεις των ηθοποιών. Οπως αυτής της Τζένιφερ Ανιστον με το εντυπωσιακό ντεκολτέ. Η ελληνικής καταγωγής σταρ παρουσίασε το συγκινητικό βίντεο για τους 200 ανθρώπους του σινεμά που έφυγαν από κοντά μας το σκληρό αυτό 2016.
Η λίστα των βραβείων Οσκαρ 2017
Βραβείο Καλύτερης Ταινίας «Moonlight»
Βραβείο Σκηνοθεσίας Ντέμιεν Σαζέλ («La La Land»)
Βραβείο Α’ Ανδρικού Ρόλου Κέισι Άφλεκ («Manchester by the Sea»)
Βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου Έμα Στόουν («La La Land»)
Βραβείο Β’ Ανδρικού Ρόλου Μαχέρσαλα Άλι («Moonlight»)
Βραβείο Β’ Γυναικείου Ρόλου Βαϊόλα Ντέιβις («Fences»)
Βραβείο Πρωτότυπου Σεναρίου Κένεθ Λόνεργκαν («Manchester by the Sea»)
Βραβείο Διασκευασμένου Σεναρίου Μπάρι Τζένκινς & Τάρελ Άλβιν Μακράνι («Moonlight»)
Βραβείο Ξενόγλωσσης Ταινίας «Ο Εμποράκος» (Ιράν)
Βραβείο Animation Μεγάλου Μήκους «Zootopia»
Βραβείο Ήχου «Arrival»
Βραβείο Οπτικών Εφέ «The Jungle Book»
Βραβείο Μοντάζ «Hacksaw Ridge»
Βραβείο Animation Μικρού Μήκους «Piper»
Βραβείο Ταινίας Μικρού Μήκους «Sing»
Βραβείο Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους «The White Helmets»
Βραβείο Μουσικής «La La Land»
Βραβείο Τραγουδιού «City of Stars» («La La Land»)
Βραβείο Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης «La La Land»
Βραβείο Φωτογραφίας «La La Land»
Βραβείο Κοστουμιών «Fantastic Beasts and Where to Find Them»
Βραβείο Μεϊκάπ-Κομμώσεων «Suicide Squad»
Βραβείο Ντοκιμαντέρ Μεγάλου Μήκους «O.J.: Made in America»
Βραβείο Μιξάζ «Hacksaw Ridge»