Το βράδυ της Τετάρτης στη Γενεύη, οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων στη Κύπρο αντάλλαξαν χάρτες. Βασικά, ποιο ποσοστό από το κατεχόμενο 37% του νησιού δίνουν πίσω οι Τουρκοκύπριοι, και ποιο θέλουν οι Ελληνοκύπριοι. Οι δύο χάρτες, που επίσημα πλέον λογίζονται «διαπραγματευτικό αντικείμενο», δεν αντικατοπτρίζουν τον διακαή πόθο καμιάς πλευράς – ιδίως δε εκείνης που απώλεσε εδάφη στην εισβολή του ’74. Είναι προϊόν σκληρών διαπραγματεύσεων που ξεκίνησαν από τον Φεβρουάριο του 2014, και πέρασαν από φάσεις μεγάλων τριβών καθώς ταυτόχρονα συζητούνταν, σε αλληλεξάρτηση με άλλα καίρια ζητήματα επίσης.
Καμία από τις δύο πλευρές δεν είναι ευχαριστημένη από τον χάρτη της άλλης. Αλλά καμία δεν τον απορρίπτει. Το γεγονός ότι, όπως μαθαίνουμε από τη Γενεύη, ο Νίκος Αναστασιάδης, με το που πήρε στα χέρια του τον χάρτη που προτείνουν οι Τουρκοκύπριοι, έδωσε αμέσως ένα σημείωμα που είχε προετοιμάσει με τις παρατηρήσεις και ενστάσεις του, δείχνει ότι η κάθε πλευρά ήταν έτοιμη για το επόμενο βήμα στην σκακιέρα. Τα θέματα, όπως θα ‘λεγε κάποιος εάν επρόκειτο για εξετάσεις, ήταν γνωστά, και οι διαγωνιζόμενοι καλά διαβασμένοι και προετοιμασμένοι.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στον δικό της χάρτη η τουρκοκυπριακή πλευρά κρατάει την κωμόπολη της Μόρφου. Στην ουσία, όπως γράψαμε εξαρχής στο Protagon, την κρατάει ως άσσο στο μανίκι της. Και θα το ανταλλάξει, εφόσον συνεχιστεί αυτή η «θετική δυναμική» που φαίνεται ότι καθορίζει τις συνομιλίες του τελευταίου διήμερου, με την εκ περιτροπής προεδρία, που είναι το ατού που κρατά ο Αναστασιάδης.
Τουρκοκύπριος αξιωματούχος, που βρίσκεται στην Γενεύη, μας είχε προδιαθέσει όταν συναντηθήκαμε στη Λευκωσία πριν από περίπου ένα μήνα, ελάχιστες μέρες μετά το λεγόμενο «ναυάγιο» στο Πελερέν ΙΙ, ότι τα δύο αυτά θέματα-μπαλαντέρ θα έμεναν ανοικτά ως το τέλος, για να μπουν στο γενικό πακέτο διαπραγμάτευσης.
Μόρφου και προεδρία, λοιπόν (ανά 5 χρόνια, εναλλάξ) θα είναι στο πάρε-δώσε. Είναι πάντως η πρώτη φορά, όπως σημειώνει ο διδάκτωρ Τουρκικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σώτος Κτωρής, «που η Τουρκία καταθέτει χάρτη, συζητά εγγυήσεις και αποδέχεται βασικές ελευθερίες».
Η Διάσκεψη Κορυφής, που πραγματοποιείται σήμερα, 12 Ιανουαρίου, στο Παλάτι των Εθνών στη Γενεύη, δεν αναμένεται να φέρει συμφωνία, αλλά ελπίζεται ότι θα καθορίσει έναν οδικό χάρτη προς την τελευταία πράξη που τοποθετείται μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Ο νέος γγ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες θα δώσει, δια της παρουσίας του, το στίγμα ότι «βρισκόμαστε κοντά, συνεχίστε». Και η για πρώτη φορά, συμβολική έστω συμμετοχή της ΕΕ σε μια διαδικασία που κρατά χρόνια, δίνει άλλη διάσταση στο πρόβλημα.
Στη Διάσκεψη θα συμμετάσχουν οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων (ο κ. Αναστασιάδης θα εκπροσωπεί βεβαίως και την Κυπριακή Δημοκρατία), και εκπρόσωποι (πιθανότατα υπουργοί Εξωτερικών των τριών εγγυητριών Δυνάμεων – Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία).