Ηταν 9 Ιανουαρίου του 2007 όταν ο Στιβ Τζομπς ύψωνε το αδυνατισμένο του χέρι για να παρουσιάσει για πρώτη φορά στο κοινό το πρώτο iPhone. Δέκα χρόνια από τότε ξέρουμε ότι η τελευταία ιδιοφυΐα του 20ου αιώνα έκανε εκείνη την ημέρα λάθος. Γιατί εκείνη η συσκευή αποδείχθηκε κάτι πολύ περισσότερο και μεγαλύτερο από την «επανεφεύρεση του τηλεφώνου», όπως ήθελε το σλόγκαν της παρουσίασης. Σε αυτά τα δέκα χρόνια δεν άλλαξε απλώς ο τρόπος που τηλεφωνούμε. Αλλαξε ο τρόπος που ζούμε. Το iPhone, γράφει πολύ λυρικά ο Βιτόριο Τζουκόνι της Repubblica που ήταν εκείνη την ημέρα στο Moscone Center του Σαν Φραντσίσκο, έγινε φύλακας άγγελος και βοηθός, δούλος αλλά και αφέντης, εφιάλτης και σωτήρας.
Λιγότερο λυρικά, σε αυτά τα δέκα χρόνια έχουν συμβεί τα εξής: οι πωλήσεις iPhone έχουν ξεπεράσει το ένα δισεκατομμύριο – το μεγάλο σουξέ από τα 13 μοντέλα που έχουν κυκλοφορήσει είναι το iPhone 6 με 220 εκατ. πωλήσεις. Οι εφαρμογές αριθμούνται σε 2,2 εκατομμύρια – αριθμός που με τη σειρά του μεταφράζεται σε 140 δισεκατομμύρια «κατεβάσματα». Και μπορεί το μερίδιο του iPhone στην αγορά των έξυπνων κινητών να ξεπερνά μόλις το 16%, αλλά κανείς δεν αμφιβάλει – ούτε φυσικά οι Κορεάτες της Samsung – ποιος είναι ο πραγματικός θεός αυτής της επανάστασης.
Ενδεχομένως ακόμη και ο ίδιος ο Στιβ Τζομπς θα φανταζόταν τον επερχόμενο θάνατό του αλλά όχι και το μέγεθος της επιτυχίας του δημιουργήματός του. Ή μπορεί και να την είχε φανταστεί. Γιατί δεν ήταν το iPhone που προσαρμόστηκε στη ζωή, αλλά η ζωή στο iPhone. Γύρω από αυτές τις συσκευές των μερικών εκατοντάδων γραμμαρίων χτίστηκε ένας ολόκληρος κόσμος. Και είναι ένας κόσμος που χωράει στην τσέπη ενός κοριτσιού από τη Σαγκάη αλλά κι ενός τραπεζίτη από το Σίτι, ενός στρατιώτη αλλά κι ενός πολιτικού, ενός τρομοκράτη κι ενός μέλους των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
Είναι ένας κόσμος με τεράστια χωρητικότητα, ένας μικρόκοσμος εκατομμυρίων bytes. Φανταστείτε: ο σούπερ υπολογιστής που είχαν κατασκευάσει οι μηχανικοί της IBM για τις αποστολές του «Απόλλωνα» στη Σελήνη τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 είχε το μέγεθος ενός τζιπ και ούτε τις μισές από τις δυνατότητες που έχει σήμερα το iPhone. Η μνήμη του «θηρίου» ήταν 64 χιλιάδες bytes όταν των σημερινών smarphones φτάνουν τα 256 εκατομμύρια bytes, ενώ οι επεξεργαστές τους μπορούν να «χωνέψουν» 3,36 δισεκατομμύρια εντολές το δευτερόλεπτο. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Oτι εάν οι μηχανικοί της NASA είχαν τότε ένα iPhone στην τσέπη τους θα μπορούσαν να κουμαντάρουν 120 εκατομμύρια «Απόλλωνες» συγχρόνως.
Αυτή τη δύναμη που ήταν αδιανόητη έως και μια γενιά πριν έχουν σήμερα στη διάθεσή τους ο οδηγός που έχει χάσει τον δρόμο του, το ζευγάρι που αναζητά ένα καλό εστιατόριο, ο ασθενής στην αίθουσα αναμονής του ιατρείου που περιμένει τη σειρά του ψάχνοντας συμπτώματα και διαγνώσεις, ο οπαδός που αγωνιά για το σκορ, οι γονείς που μπορούν επιτέλους να κρατήσουν απασχολημένο το παιδί τους σε ένα τραπέζι. Α ναι, υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά. Η προσωπική μας αλλοτρίωση, η αποξένωση από τους οικείους μας, το κόλλημα με την οθόνη, η εξάρτηση από τις εφαρμογές, η γλώσσα που φτωχαίνει με τα emoji.
Αλλά έτσι δεν ήταν πάντα; Δεν υπήρχε iPhone όταν οι υποψήφιοι των πανελλαδικών υποχρεώνονταν να γράψουν χίλιες λέξεις με θέμα το απόφθεγμα του Αντώνη Σαμαράκη για τις στέγες που ποτέ δεν ήταν τόσο κοντά και τους ανθρώπους που ήταν ποτέ δεν ήταν τόσο μακριά. Εκείνη ήταν η εποχή της ασπρόμαυρης ΤV. Αυτή είναι η εποχή μιας αμφιλεγόμενης μετα-επικοινωνίας, της ξορκισμένης μετα-μοναξιάς, της επικίνδυνης μετα-αλήθειας, της αχαρτογράφητης μετα-πολιτικής. Κυρίως είναι η εποχή ενός i. Που μπορεί να σημαίνει information, internet, ή innovation. Αλλά τίποτε από αυτά δεν είναι κακό.