Η Αγκυρα έχει πλέον έναν πολύ ισχυρό σύμμαχο. Εχει όμως και πολλά μέτωπα ανοικτά. Όχι ότι δεν το είχε καταλάβει τη χρονιά που πέρασε από τις επιθέσεις που είχε δεχθεί στο έδαφός της. Η επίθεση όμως τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς είναι μια υπενθύμιση του γεγονότος ότι το 2016 ήταν μάλλον ένα πρελούδιο. Κι ότι το πραγματικό annus horribilis μπορεί να είναι το 2017. Με άλλα λόγια, η Τουρκία φέτος καλωσορίζει εχθρούς και φίλους στην Κόλαση.
Και να γιατί είναι όλη δική της.
1. Εχει πολλούς εχθρούς
Δεν είναι μόνο οι τζιχαντιστές της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος. Είναι και οι Κούρδοι, τους οποίους ο τουρκικός στρατός χτυπάει ανελέητα όλο αυτό το διάστημα. Είναι – πλέον –και η συριακή αντιπολίτευση, από την οποία δεν λείπουν τα εξτρεμιστικά στοιχεία. Και είναι και η Δύση. Αυτό το τετραπλό μέτωπο, το οποίο μετατρέπει την Τουρκία σε σχεδόν έναν σάκο του μποξ, είναι το φυσικό αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολούθησε η Αγκυρα.
2. Δεν είχε σαφείς στόχους
Ο Ερντογάν ακολούθησε μια νεοοθωμανική πολιτική ισχύος με ελάχιστη διπλωματία. Η κατάληξη ήταν μερικές μεγαλειώδεις κωλοτούμπες: την κατάρριψη του ρωσικού τζετ ακολούθησε μια ταπεινωτική προσωπική συγγνώμη στον Βλαντίμιρ Πούτιν, ενώ ο διακηρυγμένος στόχος της ανατροπής του σύρου δικτάτορα Μπασά Αλ Ασαντ, στο πλαίσιο του οποίου η τουρκική κυβέρνηση έφτασε να εξοπλίζει τον ISIS, μετατράπηκε σε έμμεση αλλά σθεναρή υποστήριξη υπό τη ρωσική ηγεσία.
3. Είναι η ίδια εύκολος στόχος
Όπως αποδεικνύεται, είναι εξαιρετικά εύκολο να μπει ένας επίδοξος τρομοκράτης στην Τουρκία – τζιχαντιστής ή κούρδος αντάρτης. Και είναι εύκολο να μπει με όλον τον απαραίτητο εξοπλισμό που θα χρειαστεί για να σκορπίσει τον θάνατο στο όνομα του Αλάχ ή της ανεξαρτησίας. Αντίθετα με τη Ρωσία όπου εύκολα εντοπίζεται ένας άνθρωπος αραβικής καταγωγής, στην Τουρκία είναι αδύνατον να υπάρξει ένας τέτοιος έλεγχος.
4. Αλλαξε το «βαθύ κράτος»
Η ενέργεια που ξόδεψε η τουρκική κυβέρνηση για να κυνηγάει τις μάγισσες της απόπειρας πραξικοπήματος του περασμένου καλοκαιριού, φαίνεται ότι στέρησε από τις δομές της και τις υπηρεσίες της τους μηχανισμούς εκείνους που σε αυτή τη φάση θα της ήταν κάτι περισσότερο από απαραίτητοι. Η δολοφονία του ρώσου πρεσβευτή έδειξε και κάτι άλλο: ότι το δίκτυο ασφαλείας είναι γεμάτο τρύπες. Αλλά και ότι έχει δημιουργηθεί ένα άλλο «βαθύ κράτος» πολύ πιο επικίνδυνο για την ίδια την Τουρκία και πολύ διαφορετικό από εκείνο που είχε δημιουργήσει και ήλεγχε ο στρατός για να διασφαλίσει την κεμαλική παράδοση και τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους. Με άλλα λόγια, ο Ερντογάν ισλαμοποίησε το αόρατο, κάτω κόσμο της Τουρκίας. Κι όπου υπάρχει ισλαμοποίηση, υπάρχει και φανατισμός – ο ρώσος πρεσβευτής τον έζησε στο πετσί του και τον πλήρωσε με τη ζωή του.
5. Είναι και «δυτικός» στόχος
Η Τουρκία της Μικράς Ασίας δεν είναι σαν την Τουρκία της Ανατολίας. Στην Κωνσταντινούπολη και τις άλλες μεγάλες πόλεις, όπως, είναι η Σμύρνη, ο τρόπος ζωής είναι από πολλές απόψεις δυτικός. Τα χτυπήματα τύπου Μπατακλάν, δηλαδή σε χώρους διασκέδασης όπου συγκεντρώνονται πολλοί νέοι, προκαλούν επομένως σοκ, αν όχι ίδιας έντασης, ανάλογο πάντως με εκείνο που προκαλούν τα αντίστοιχα χτυπήματα σε δυτικές χώρες. Ανοίγοντας πολύ περισσότερα ρήγματα απ’ ό,τι θα άνοιγε ένα χτύπημα που θα είχε ως στόχο ένα στρατιωτικό λεωφορείο ή ένα στρατόπεδο.
6. Είναι ούτως ή άλλως ένα αδύναμο κράτος
Που έγινε ακόμη περισσότερο από τις λάθος προτεραιότητες που έθεσε ο Ταγίπ Ερντογάν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Ο τούρκος πρόεδρος έκανε πολλά και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα στο πεδίο της απογκιουλενοποίησης, πιστεύοντας έτσι ότι θα είναι ασφαλής στο εσωτερικό μέτωπο. Σε μια χώρα που από πολλές απόψεις μοιάζει με ασθενή στην εντατική, είναι σαν να τράβηξε καμιά δεκαριά σωληνάκια μαζί. Και τώρα τα μικρόβια κάνουν πάρτι.