Με τη γραμμή «όχι νέα μέτρα από αυτήν την κυβέρνηση» προσέρχεται στο Eurogroup ο Ευκλείδης Τσακαλώτος σε μία προσπάθεια να πείσει τους ομολόγους του και τους θεσμούς ότι έχει καταγραφεί πρόοδος που επιτρέπει τη συζήτηση για χρέος και πρωτογενή πλεονάσματα ώστε να κλείσει η «πολιτική συμφωνία». Βέβαια οι έμμεσες απειλές για νέα προσφυγή στις κάλπες δύσκολο να πιάσουν τώρα που η Ευρώπη έχει ήδη να αντιμετωπίσει το πολύ πιο σοβαρό ενδεχόμενο εκλογών στην Ιταλία. Και αυτές οι γραμμές δύσκολα αντέχουν όταν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επαναλαμβάνει την απειλή του Grexit, λέγοντας πως αν η Ελλάδα θέλει να μείνει στην Ευρωζώνη πρέπει να προχωρήσει σε «μεταρρυθμίσεις» (είναι αυτή η λέξη που συνήθως σημαίνει νέα μέτρα).
Τι περιμένουμε λοιπόν από το αποψινό Eurogroup, μία μόλις μέρα μετά το δημοψήφισμα στην Ιταλία; Κατ’ αρχάς την εικονογράφηση της επόμενης ημέρας του εκκωφαντικού «Νο» των Ιταλών – σύμφωνα με το Reuters ο ιταλός υπουργός Οικονομικών Πιερ Κάρλο Πάντοαν δεν θα συμμετάσχει στην ευρωομάδα, καθώς οι εξελίξεις στη Ρώμη μετά την παραίτηση του Ματέο Ρέντσι, τον έφεραν ξαφνικά ως βασικό υποψήφιο να τον διαδεχτεί σε μια νέα κυβέρνηση τεχνοκρατών.
H εφημεριδα Süddeutsche Zeitung του Μονάχου περιέγραφε σκηνικό καβγά μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης με αντικείμενο τα μέτρα λιτότητας για την Ελλάδα. «Ενώ η γερμανική κυβέρνηση πιέζει να παραταθεί για άλλα 10 χρόνια το πρωτογενές πλεόνασμα που συμφωνήθηκε μέχρι το 2018, η Γαλλία και η Ιταλία βλέπουν κίνδυνο για τη σταθερότητα της χώρας και αντ’ αυτού επιθυμούν την ελάφρυνση του χρέους», ανέφερε το σχετικό δημοσίευμά της.
Η εφημερίδα Tageszeitung του Βερολίνου είχε σε δημοσίευμά της τον τίτλο «Ελλάδα, η αποικία του ευρώ». Σε αυτό κατακεραύνωνε την πολιτική της ΕΕ απέναντι στη χώρα, αλλά και τις δηλώσεις Σόιμπλε για την αναγκαιότητα μέτρων.
Δύο σενάρια για την πορεία της ελληνικής οικονομίας προέβλεπε η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal. Το πρώτο αφορούσε στον συμβιβασμό μεταξύ Γερμανίας και ΔΝΤ για το ύψος τον μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών στόχων, με «τίμημα» η Ελλάδα να επιτυγχάνει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, ενώ η «εναλλακτική λύση» αναφερόταν στη σιωπηλή αναβολή των κρίσιμων ελληνικών θεμάτων έως το επόμενο καλοκαίρι, και συγκεκριμένα ως τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου, που θα οδηγήσει σε τέταρτο μνημόνιο για να εξασφαλιστεί η παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη.
«Δεν θα υπάρξει συμφωνία για μεγάλη ελάφρυνση χρέους σήμερα (Δευτέρα)», σημείωσε ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ προσερχόμενος στη συνεδρίαση. Ο ίδιος πρόσθεσε πως δεν υπάρχει λόγος να μιλάμε για κρίση στην Ευρωζώνη μετά το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος, καθώς και πως ορισμένες ιταλικές τράπεζες αντιμετωπίζουν σοβαρά ζητήματα μα όχι όλος ο τραπεζικός τομέας της Ιταλίας. Πρόσθεσε ωστόσο πως η πολιτική αστάθεια καθιστά την κατάσταση περίπλοκη για την Ιταλία και την Ευρωζώνη.
Είναι σημαντική η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. «Η Ελλάδα χρειάζεται να γίνει και πάλι ανταγωνιστική και να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών», ανέφερε, ενώ ερωτηθείς για τις εξελίξεις στην Ιταλία εμφανίστηκε αισιόδοξος πως η χώρα θα λύσει τα προβλήματά της ξεκαθαρίζοντας πως «δεν υπάρχει κάποια ευρωπαϊκή κρίση».
Ο γάλλος Επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί δήλωσε πεπεισμένος ότι σήμερα μπορεί να επιτευχθεί καλή πρόοδος στα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την Ελλάδα. Ανέφερε ότι το Eurogroup θα εξετάσει πόσο κοντά βρισκόμαστε σε μια συμφωνία τεχνικού επιπέδου (staff level agreement) και πως θα συζητηθεί και το ενδεχόμενο συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
«Νομίζω ότι θα έχουμε σήμερα μία συμφωνία για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης χρέους για την Ελλάδα», δήλωσε ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν προσερχόμενος στη συνεδρίαση του Eurogroup.
Είναι επομένως ο κ. Τσακαλώτος χωρίς ιταλική βοήθεια, μόνος με τους πάντα φιλικούς Γάλλους, απέναντι στον Σόιμπλε και τους άλλους «σκληρούς» του Εurogroup. Σύμφωνα με τα «ΝΕΑ», για δύο σημεία η κυβέρνηση θα δεχόταν να κάνει κάποιες υποχωρήσεις με στόχο να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση:
– Την επέκταση του κόφτη δημοσιονομικής διόρθωσης για τα έτη 2019 και 2020
– Την αποδοχή (προσωρινώς) πρωτογενών πλεονασμάτων ύψους 3,5% για τις συγκεκριμένες χρονιές με στόχο αυτά να διορθωθούν και να κατέβουν προς τα κάτω με τη διαδικασία αναθεώρησης του μεσοπρόθεσμου προγράμματος.
Βέβαια είναι υποχωρήσεις και δεσμεύσεις που ξεπερνούν χρονικά τον εκλογικό κύκλο αυτής της κυβέρνησης –ακόμα και αν δεν πάμε σε πρόωρες κάλπες που όλοι στην κυβέρνηση αποκηρύσσουν αλλά όλοι τις συζητούν– και ως εκ τούτου αυτό θα απαιτεί μια κάποια συναίνεση της αντιπολίτευσης.
Τα «αγκάθια» για τον κ. Τσακαλώτο είναι οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις και το θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2019 και μετά
Το Μαξίμου δεν περιμένει η σημερινή εξέλιξη του Eurogroup να οδηγήσει σε κάτι αρνητικό για την ελληνική πλευρά. Κυβερνητικοί κύκλοι εκτιμούν ότι από το Eurogroup η Αθήνα θα καταφέρει να αποσπάσει τουλάχιστον την αναγνώριση των προσπαθειών που έχουν γίνει, την πρόοδο στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και μία διαπίστωση πως το 95% των στοιχείων της διαπραγμάτευσης μεταξύ οικονομικού επιτελείου και δανειστών έχει συμφωνηθεί.
Προσπάθειες για σύγκλιση έγιναν άλλωστε και το προηγούμενο διήμερο, με τον κ. Τσακαλώτο να συμμετέχει σε τηλεδιασκέψεις με τους εκπροσώπους των θεσμών ώστε να κλείσουν όσο το δυνατόν περισσότερες εκκρεμότητες.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι το ΔΝΤ, μολονότι δεν έχει πάρει αυτό που απαιτεί, δηλαδή είτε χαμηλότερα πλεονάσματα για το 2019 και 2020 είτε προληπτικά μέτρα της τάξης των 4,2 δισ. ευρώ, δεν θα τινάξει το Eurogroup στον αέρα αρνούμενο να προχωρήσουν οι διαβουλεύσεις. Αντιθέτως, πιστεύει ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα συναινέσουν στη συνέχιση της διαπραγμάτευσης και το Ταμείο αφού θα καταθέσει τις αντιρρήσεις του θα δεχτεί την συνέχιση της διαδικασίας της αξιολόγησης με αστερίσκους.
Αισιόδοξος εμφανίστηκε ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν, ο οποίος προσερχόμενος στη συνεδρίαση του Eurogroup είπε: «Νομίζω ότι θα έχουμε σήμερα το πρωί μία συμφωνία για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης χρέους για την Ελλάδα». Και ο Πιερ Μοσκοβισί σημείωσε πως «η Ελλάδα κάνει μεγάλες προσπάθειες, οι εταίροι της πρέπει να τις πλαισιώσουν αποτελεσματικά».
Στουρνάρας κατά Σόιμπλε για το χρέος
Στο μεταξύ, σε συνέντευξή του στη γερμανική Handelsblatt, o διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, ζητά βιώσιμο χρέος και ρεαλιστικότερους δημοσιονομικούς στόχους.
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ο κ. Στουρνάρας σημειώνει ότι «υπάρχουν πολλές επιλογές, στο πλαίσιο της απόφασης του Eurogroup» και επισημαίνει:
«Μια τέτοια επιλογή εκτός από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, θα μπορούσε να είναι μια επέκταση των ωριμάνσεων των δανείων για ένα διάστημα περίπου 20 ετών και μια 20χρονη περίοδος για την αποπληρωμή των τοκοχρεολύσιων που αυτή τη στιγμή κεφαλαιοποιούνται σε 20 ισόποσες ετήσιες δόσεις».
Ο διοικητής της ΤτΕ διαφωνεί με τον Σόιμπλε ότι μια ελάφρυνση χρέους εδώ και τώρα θα αποθάρρυνε τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στην Ελλάδα.
«Όχι, αυτό είναι μια ακραία ερμηνεί του λεγόμενου ηθικού κινδύνου. Στο τέλος, αυτό που χρειάζεται τώρα είναι ο προσδιορισμός όλων των μέτρων – βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων. Βάσει της συμφωνίας τα μέτρα θα πρέπει να εφαρμοστούν μετά το τέλος του προγράμματος.
»Η εξειδίκευση είναι αναγκαία τώρα για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί οι αγορές χρειάζονται διαύγεια όσον αφορά τη βιωσιμότητα του χρέους πριν την πλήρη έξοδο της Ελλάδας σε αυτές και δεύτερον, γιατί το ΔΝΤ και η ΕΚΤ χρειάζονται αυτή την πληροφορία προκειμένου να ολοκληρώσουν την έκθεσή τους για τη βιωσιμότητα του χρέους».
Ερωτηθείς για την πορεία εφαρμογής του προγράμματος, ο κ. Στουρνάρας υπογραμμίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις υλοποιούνται με «αρκετά ικανοποιητικό ρυθμό».