Οταν μετακομίσει στον Λευκό Οίκο ο μεγιστάνας Ντόναλντ Τραμπ θα είναι πρώτα πρόεδρος των ΗΠΑ ή πρώτα επιχειρηματίας; Θα κοιτά πάνω απ’ όλα τα συμφέροντα της «μεγάλης» («great») Αμερικής ή τα οικονομικά συμφέροντά της οικογένειάς του, που απλώνονται από την Τουρκία μέχρι τη Νότια Κορέα;
Είναι πρώτα πρόεδρος φυσικά. Το ότι έχει μία καριέρα στον επιχειρηματικό κόσμο και μία γιγάντια περιουσία -και γιγάντια χρέη- δεν του απαγορεύει να αναλάβει την κυβέρνηση και να θέσει πάνω απ’ όλα τα συμφέροντα της χώρας του. Κι άλλοι πρόεδροι των ΗΠΑ (και οι δύο Τζορτζ Μπους για παράδειγμα) είχαν το βιογραφικό ενός μπίζνεσμαν προτού αναλάβουν την προεδρία. Δεν είναι πρωτότυπο. Οι πολιτικοί ηγέτες ανά τον κόσμο πουλούν τις μετοχές τους ή τις επιχειρήσεις τους σε ανεξάρτητα πρόσωπα ώστε να μην κατηγορηθούν για διαπλεκόμενα συμφέροντα.
Κι αν έχει άλλα σχέδια ο Ντόναλντ Τραμπ; Αμερικανικά και ξένα μέσα ενημέρωσης σχολιάζουν ότι είναι πολύ πιθανό να παραχωρήσει την περιουσία του, τις μετοχές του, το μάνατζμεντ της αυτοκρατορίας στα παιδιά του, την Ιβάνκα, τον Ντόναλντ Τζούνιορ και τον Ερικ και όχι σε ανεξάρτητα πρόσωπα. Αλλωστε, στην πρώτη του -σχεδόν επίσημη- συνάντηση με πολιτικό ηγέτη, τον ιάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Αμπε, συμμετείχε και η κόρη του Ιβάνκα και ο σύζυγός της, Τζάρεντ Κούσνερ. Και παρότι πλέον έχει αρχίσει επισήμως την πολιτική του καριέρα, προγραμματίζοντας συναντήσεις με τα υποψήφια μέλη της κυβέρνησής του, ο ίδιος συνεχίζει τα επαγγελματικά ραντεβού.
Αν δεν αποκοπεί από την αυτοκρατορία του, ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ θα συνδέεται με τουλάχιστον 111 εταιρείες που έχουν δραστηριοποιηθεί σε 18 διαφορετικές χώρες: από τη Βρετανία στην Τουρκία, από την Ινδονησία στο Αζερμπαϊτζάν, από τις Φιλιππίνες στη Νότια Κορέα. Δεν ανήκουν όλες στον ίδιο τον Τραμπ, ούτε δραστηριοποιούνται όλες στον κτηματομεσιτικό τομέα, συνδέονται όμως μαζί του και αυτό κάνει τα πράγματα περίπλοκα.
Για παράδειγμα, όπως αναφέρει η βρετανική Independent, η εταιρεία διαχείρισης των Πύργων Τραμπ (Trump Towers) στην Κωνσταντινούπολη έχει εξαγοράσει την επωνυμία καταχωρώντας 10 εκατ. δολάρια στον λογαριασμό του κ. Τραμπ το 2014. Ο κτηματομεσίτης του πρότζεκτ, Αϊντίν Ντογκάν (σσ. Δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα) που συνεργάστηκε με τον κ. Τραμπ τυχαίνει να υποστηρίζει και να προωθεί ανοικτά τον τούρκο προέδρο Ταγίπ Ερντογάν. Αρα οι Πύργοι Τραμπ στην Κωνσταντινούπολη θα είναι και ένα δίαυλος επικοινωνίας για την προώθηση τουρκικών συμφερόντων στον Λευκό Οίκο αλλά και ένας πιθανός στόχος τρομοκρατικών επιθέσεων στο εξωτερικό, όπως σημειώνει η Washington Post.
Αλλά και εντός των ΗΠΑ, οι διασυνδέσεις και επιχειρηματικές συνεργασίες του κ. Τραμπ θολώνουν το τοπίο. Ανάμεσα στους δανειστές της επιχείρησης Τραμπ βρίσκεται και η γερμανική τράπεζα Deutsche Bank. Η ίδια τράπεζα που βρίσκεται σε έντονη διαμάχη με τις αμερικανικές ομοσπονδιακές Αρχές που θέλουν να της επιβάλουν ένα πρόστιμο μερικών δισεκατομμυρίων δολαρίων ως ποινή για αθέμιτη πρακτική που συνδέεται με την κρίση στα στεγαστικά δάνεια το 2007-2008. Αν δεν βρεθεί μία συμφωνία ανάμεσα στις Αρχές και την τράπεζα μέχρι τον Ιανουάριο, τον τελικό λόγο θα έχει ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης -αυτός που όρισε ο Ντόναλντ Τραμπ!
Δεν υπάρχει νόμος που να δεσμεύει τον νέο πρόεδρο να πουλήσει την περιουσία του ώστε να είναι «ηθικά σωστός». Ούτε είναι υποχρεωμένος ο ίδιος να δημοσιοποιήσει το πόθεν έσχες του -κάτι που κάνουν όλοι οι υποψήφιοι πρόεδροι των ΗΠΑ τα τελευταία τριάντα χρόνια- για να ρίξει φως στις επαγγελματικές του συνεργασίες. Και ο νέος προσωποπάρχης του Λευκού Οίκου, Ράινς Πρίμπους, διαβεβαιώνει ότι το Συμβούλιο Ηθικής του Λευκού Οίκου θα φροντίσει ώστε να είναι όλα «καθαρά».
Πάντως όλοι προειδοποιούν ότι η ρευστοποίηση είναι ο μόνος τρόπος να απεμπλακεί -έστω και φαινομενικά- ο νέος πρόεδρος από μία πολύ πιθανή σύγκρουση συμφερόντων.