To 2000 o Αλ Γκορ προερχόταν από μια οκταετία στην αντιπροεδρία των ΗΠΑ, κατά την οποία η χώρα, επί Μπιλ Κλίντον, είχε ανθήσει οικονομικά και είχε βρει τον βηματισμό της σε έναν νέο κόσμο χωρίς την ΕΣΣΔ. Ως υποψήφιος πρόεδρος πια, είχε απέναντί του έναν μάλλον μέτριο ρεπουμπλικανό πολιτικό – όπως δυστυχώς αποδείχτηκε – τον Τζορτζ Μπους τον νεότερο. Ο Αλ Γκορ ήταν η προτίμηση των Αμερικανών για την προεδρία, τον ψήφισαν μισό εκατομμύριο περισσότεροι άνθρωποι από τον Μπους. Αλλά δεν πήγε ποτέ στον Λευκό Οίκο. Ο Τζορτζ Μπους κέρδισε τις πολιτείες που χρειαζόταν και έφθασε τις 271 εκλεκτορικές ψήφους – για να γίνεις πρόεδρος χρειάζεσαι 270.
Εχουν περάσει 16 χρόνια από τότε. Και η Χίλαρι Κλίντον, δύο ημέρες πριν από τις κάλπες, βρίσκεται σε μια παρόμοια θέση. Είναι η υποψήφια που θα επιχειρήσει να επεκτείνει την πολιτική ηγεμονία των Δημοκρατικών πέραν τις παραδοσιακής οκταετούς εναλλαγής και παίρνει τη σκυτάλη μετά την οκταετία του λαμπερού Μπαράκ Ομπάμα, κατά την οποία οι ΗΠΑ ανέκαμψαν από την οικονομική κρίση και έφτιαξαν ένα νέο προφίλ διεθνώς. Απέναντί της έχει έναν τουλάχιστον αμφιλεγόμενο υποψήφιο. Ολες οι δημοσκοπήσεις, πλην μίας, δίνουν ένα προβάδισμα στη Χίλαρι σε επίπεδο λαϊκής ψήφου. Κατά μέσο όρο το προβάδισμα σε παναμερικανικό επίπεδο είναι 3% υπέρ της υποψηφίας των Δημοκρατικών, ενώ μία προτελευταία, του ινστιτούτου Ipsos για το Reuters, έδωσε τον Ντόναλντ Τραμπ στο μείον 4,2% και μια τελευταία, του ABC και της Washington Post, έδωσε τη Χίλαρι στο συν 5%. Ομως ο Τραμπ μπορεί να κερδίσει τον Λευκό Οίκο τελικά…
Το πρόβλημα στο δημοσκοπικό προφίλ του διδύμου Χίλαρι Κλίντον – Τιμ Κέιν είναι ότι ενώ απολαμβάνουν μεγαλύτερη αποδοχή παναμερικανικά, υπάρχουν κρίσιμες πολιτείες τις οποίες μπορεί να χάσουν τελικά – μαζί και τις εκλεκτορικές ψήφους. Οι πιθανότητές της να κερδίσει τη λαϊκή ψήφο είναι 76% αλλά οι πιθανότητές της να κερδίσει την πλειοψηφία του εκλεκτορικού σώματος περιορίζεται στο 64%.
Οπως επισημαίνουν αναλυτές, η Χίλαρι Κλίντον έχει αυτή την στιγμή εξασφαλισμένους 268 εκλέκτορες, δύο λιγότερους από όσους χρειάζεται για να εκλεγεί πρόεδρος. Υπάρχουν άλλες τέσσερις κρίσιμες πολιτείες – συν η δεύτερη περιφέρεια του Μέιν – στις οποίες ουσιαστικά κρίνονται αυτές οι εκλογές. Ο Τραμπ πρέπει να τις κερδίσει και τις τέσσερις για να εκλεγεί πρόεδρος. Δύσκολο αλλά όχι απίθανο. Υπάρχει δηλαδή ανοιχτός οδικός χάρτης προς την προεδρία για τον αμφιλεγόμενο ρεπουμπλικανό υποψήφιο, σε αντίθεση με τον Μιτ Ρόμνεϊ το 2012, ο οποίος δύο ημέρες πριν από τις κάλπες, είχε μεν καλύτερα ποσοστά απ’ ό,τι έχει ο Τραμπ παναμερικανικά, αλλά δεν μπορούσε να κερδίσει συγκεκριμένες πολιτείες για να βγει αυτός πρόεδρος αντί του Ομπάμα.
Η μία είναι, όπως το 2000, η Φλόριντα, με τις 29 εκλεκτορικές ψήφους. Εκεί η μάχη είναι οριακή. Μπορεί να κερδίσει είτε ο ένας είτε ο άλλος. Στο Μαϊάμι περιόδευσε το Σάββατο η Χίλαρι Κλίντον. Αν κερδίσει τη Φλόριντα βγαίνει σχεδόν σίγουρα πρόεδρος. Αν όχι, μπορεί να ελπίζει στη Βόρεια Καρολίνα, που έχει 15 εκλεκτορικές ψήφους και όπου επίσης η μάχη είναι οριακή. Εκεί περιόδευσε την Παρασκευή ο ίδιος ο Μπαράκ Ομπάμα καλώντας τους ψηφοφόρους να μην προδώσουν το όνειρό του και ακυρώσουν όσα επιτεύχθηκαν την τελευταία οκταετία. «Το ξέρω ότι ρίχνω το βάρος στους ώμους σας αλλά πρέπει να το αναλάβετε για το καλό της δημοκρατίας μας, ψηφίστε τη Χίλαρι» είπε από τη Σάρλοτ ο 44ος πρόεδρος.
Αν ο Τραμπ κερδίσει και τη Φλόριντα και τη Βόρεια Καρολίνα όπου διατηρεί ένα οριακό δημοσκοπικό προβάδισμα, υπάρχουν άλλοι δύο κόμβοι. Η μία είναι η Νεβάδα (αν η μάχη κριθεί σε αυτήν, το αποτέλεσμα θα το μάθουμε ενώ θα πλησιάζει μεσημέρι Τετάρτης, 9 Νοεμβρίου, στην Ελλάδα). Η Νεβάδα έχει έξι εκλέκτορες τους οποίους χρειάζεται ο Τραμπ. Μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα της πρόωρης ψηφοφορίας δίνουν καλύτερα ποσοστά στη Χίλαρι απ’ ό,τι οι δημοσκοπήσεις αλλά η Νεβάδα είναι μια πολιτεία με κακή παράδοση στις σφυγμομετρήσεις και κανείς δεν ξέρει πώς θα λειτουργήσει για τους ψηφοφόρους το τελευταίο περιστατικό όταν σε ομιλία του Τραμπ στο Ρένο το Σάββατο κάποιος φώναξε «όπλο!» και ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος αποσύρθηκε άρον άρον από τη σκηνή από τα μέλη της Ασφάλειας.
Εφόσον ο Τραμπ κερδίσει Φλόριντα, Βόρεια Καρολίνα και λίγες ώρες αργότερα τη Νεβάδα, επιστρέφουμε στην ανατολική ακτή, στο Νιού Χάμσαϊρ. Μετρά μόλις τέσσερις εκλέκτορες, αλλά είναι και η μοναδική πολιτεία στις βορειοανατολικές ΗΠΑ που δεν έχουν ένα σαφές Δημοκρατικό πρόσημο – το 2000 είχε κερδίσει ο Τζορτζ Μπους. Προς το παρόν προηγείται η Χίλαρι με 46,8% έναντι 44,8% του Τραμπ, αλλά αυτό το 2% είναι το όριο του στατιστικού λάθους. Και με αυτές τις τέσσερις πολιτείες, συν τη 2η Περιφέρεια του Μέιν, ο Τραμπ φτάνει εκείνος τους 272 εκλέκτορες και γίνεται πλανητάρχης.
Αυτές οι τέσσερις πολιτείες είναι το τελευταίο ανάχωμα πριν από το μέτωπο των 268 εκλεκτόρων της Χίλαρι. Θεωρητικά και αυτή η εκλεκτορική «γραμμή» της Χίλαρι θα μπορούσε ενδεχομένως να σπάσει: στην Πενσιλβάνια (20 εκλέκτορες), όπου η προεδρική υποψήφιος των Δημοκρατικών αφιέρωσε το Σαββατόβραδό της σε μια συναυλία με την Κέιτι Πέρι, ή και στο Κολοράντο (9 εκλέκτορες) όπου συνέχισε την περιοδεία του ο Τραμπ.
Αλλά τότε θα μιλάμε για μια γενικευμένη και ιστορική στροφή των αμερικανών ψηφοφόρων προς αυτά που πρεσβεύει ο Τραμπ και που παραδόξως έτυχαν ήδη ιδιαίτερης απήχησης σε αυτήν εκστρατεία: θα είναι μια στροφή των Αμερικανών στη μισαλλοδοξία, στον ρατσισμό, στη συνωμοσιολογία και βεβαίως στον μισογυνισμό.
Διότι δεν χωρά αμφιβολία ότι πέρα από το «σκάνδαλο» με τα emails το οποίο της διέλυσε το δημοσκοπικό προβάδισμα και προσέδωσε «γκρίζα» στοιχεία στο προεδρικό της status, πέρα από τους δεσμούς της με το κατεστημένο και πέρα από τις αντιπάθειες των συντηρητικών ψηφοφόρων προς τον σύζυγό της Μπιλ Κλίντον, αυτό που περισσότερο από κάθε τι άλλο «κλοτσάει» στην υποψηφιότητα της Χίλαρι είναι η δυσκολία του μέσου Αμερικανού να δει μια γυναίκα πρόεδρο.