Δύο γυναίκες από την κουρδική κοινότητα των Γεζίντι, μιας θρησκευτικής μειονότητας κατά της οποίας οι μαχητές του ISIS έχουν εξαπολύσει εκστρατεία γενοκτονίας, τιμήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το Βραβείο Ζαχάροφ 2016, για την Ελευθερία της Σκέψης.
Η 20χρονη Νάντια Μουράντ Μπασί και η 18χρονη Λάμια Ατζί Μπασάρ, πρώην αιχμάλωτες του ISIS, που κατόρθωσαν να δραπετεύσουν, βραβεύθηκαν για τον αγώνα τους υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στις 3 Αυγούστου 2014, o ISIS δολοφόνησε όλους τους άνδρες του χωριού Κόχο του Ιράκ, τόπο καταγωγής της Μουράντ και της Μπασάρ. Μετά τη σφαγή, προχώρησε στην υποδούλωση γυναικών και παιδιών. Ολες οι γυναίκες, μεταξύ αυτών οι δύο νεαρές και οι αδελφές τους, απήχθησαν, αγοράστηκαν, πουλήθηκαν επανειλημμένα και χρησιμοποιήθηκαν ως σκλάβες του σεξ.
Στη σφαγή στο Κόχο, η Μουράντ έχασε έξι από τους αδερφούς και τη μητέρα της, η οποία δολοφονήθηκε μαζί με άλλες ογδόντα μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες που κρίθηκε ότι δεν είχαν σεξουαλική αξία. Θύμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης έπεσε και η Μπασάρ, όπως και οι έξι αδελφές της. Πουλήθηκε πέντε φορές σε μαχητές και αναγκάστηκε να κατασκευάσει βόμβες και γιλέκα αυτοκτονίας στη Μοσούλη, μετά την εκτέλεση των αδερφών και του πατέρα της από μαχητές του ISIS.
Τον Σεπτέμβριο του 2016, έγινε η πρώτη πρέσβειρα καλής θέλησης του UNODC για την αξιοπρέπεια των επιζώντων από εμπορία ανθρώπων και συμμετείχε σε παγκόσμιες και τοπικές πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης σχετικά με τη δεινή θέση αναρίθμητων θυμάτων εμπορίας. Τον Οκτώβριο του 2016, το Συμβούλιο της Ευρώπης την τίμησε με το Βραβείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Václav Havel.
Η Μπασάρ έκανε πολλές αποτυχημένες προσπάθειες να δραπετεύσει προτού τελικά το κατορθώσει τον Απρίλιο, με τη βοήθεια της οικογένειά της, που πλήρωσε διακινητές της περιοχής για τον σκοπό αυτό. Καθώς περνούσε τα κουρδικά σύνορα, κινούμενη όσο το δυνατόν πιο γρήγορα προς τα εδάφη που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης του Ιράκ, και με τους μαχητές του ISIS να την ακολουθούν κατά πόδας, εξερράγη νάρκη που είχε ως αποτέλεσμα να τραυματιστεί και σχεδόν να τυφλωθεί.
Κατάφερε να δραπετεύσει και εστάλη τελικά στη Γερμανία για ιατρική περίθαλψη, όπου βρήκε ξανά τα αδέλφια της που είχαν επιζήσει. Μετά την αποκατάσταση της υγείας της, η Μπασάρ δραστηριοποιείται για την ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά τη δεινή κατάσταση της κοινότητας των Γεζίντι, ενώ συνεχίζει να βοηθά γυναίκες και παιδιά που έπεσαν θύματα δουλείας και θηριωδιών από τον ISIS.
Οι άλλοι υποψήφιοι για τα βραβεία ήταν ο τούρκος δημοσιογράφος Τζαν Ντουντάρ και οι συνάδελφοί του και ο ηγέτης της Κριμαίας Μουσταφά Τζεμίλεφ. To βραβείο Ζαχάροφ για την Ελευθερία της Σκέψης απονέμεται στη μνήμη του σοβιετικού πυρηνικού φυσικού και αντιφρονούντα Αντρέι Ζαχάροφ. Θεσμοθετήθηκε το 1988 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και απονέμεται κάθε χρόνο σε αναγνώριση προσώπων ή οργανισμών για τη δια βίου αφοσίωσή τους στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών.