Παλιότερα τα πράγματα ήταν πιο απλά για τους δικτάτορες που ήθελαν να κρυφτούν από το λαό τους: τα ταξίδια γίνονταν με μια κουστωδία φρουρών και ακολούθων που εξασφάλιζε ότι αδιάκριτα βλέμματα (τα βλέμματα του λαού βεβαίως) δεν θα μάθουν τι συμβαίνει.
Και πιο πρόσφατα, το κόλπο λειτουργούσε σχετικά καλά. Τα λίαρ τζετ σταθμεύουν στην άκρη του διαδρόμου, αποχωρούν χωρίς φώτα μέσα στη νύχτα και, αν χρειαστεί, με λίγα παραπάνω χρήματα -και από αυτά έχουν άφθονα οι δικτάτορες- η διακριτικότητα και η σιωπή είναι εξασφαλισμένες.
Αυτές οι καλές εποχές τελειώνουν γιατί το Ίντερνετ και τα κοινωνικά δίκτυα είναι το πιο μεγάλο όπλο στη διαφάνεια και τη δημοκρατία.
Να ένα: ο αυτόματος λογαριασμός στο Twitter , ένας Ελβετός δημοσιογράφος, ο Φρανσουά Πιγιέ, ο οποίος παρακολουθεί τις αεροπορικές κινήσεις περίπου 80 αεροσκαφών τα οποία είναι καταχωρημένα σε κυβερνήσεις με παράδοση στην καταπίεση.
Μέσα σε μερικούς μήνες, από τον περασμένο Απρίλιο όταν άρχισε τις καταγραφές, έχει εντοπίσει 60 αναχωρήσεις και αφίξεις στη Γενεύη. Οπως αυτή, για παράδειγμα, που δείχνει ότι ένας αεροσκάφος που φαίνεται να μεταφέρει τον Τεοντόρ Ομπιάνγκ, ηγέτη για 30 χρόνια της Ισημερινής Γουινέας:
Ο Πιγιέ, εξηγεί το Verge, αναγνωρίζει ότι οι πτήσεις μπορεί να γίνονται για θεμιτούς πολιτικούς λόγους, καθώς η πόλη είναι έδρα των Ηνωμένων Εθνών και άλλων διεθνών οργανισμών. Είναι όμως και έδρα τραπεζών που ενδείκνυνται για ύποπτες δοσοληψίες, ξέπλυμα χρήματος, απόκρυψη παράνομων εσόδων, φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής με τη δέουσα διακριτικότητα.
Αυτά ακριβώς τα ταξίδια του Ομπάινγκ έγιναν αφορμή για να φτιάξει ο Πιγέ το εργαλείο του (διαθέτει μάλιστα τον κώδικα στο Ιντερνετ). «Τι θέλει αυτός εδώ;» ήταν το ερώτημα που έβαλε ο δημοσιογράφος στον εαυτό του και απάντησε στο περιοδικό L’ Hebdo. Επιστράτευσε μάλιστα για την καταγραφή των ταξιδιών και έναν ερασιτέχνη που κατέγραφε το στίγμα των αεροσκαφών, αλλά και τον εξάδελφό του, πρώην μηχανικό της Google, για να γράψει τον κώδικα.
Οι στόχοι είναι πολιτικά ζουμεροί: Αζερμπαϊτζάν, Κατάρ, Ρωσία, Σαουδική Αραβία. Θέλει μάλιστα να επεκταθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.
Την ίδια ιδέα είχαν και στη Ζιμπάμπουε που κατέγραφαν μέσω εργαλείων όπως το flightradar24.com την πορεία του υπέργηρου ηγέτη του, του Ρόμπερτ Μουγκάμπε, ο οποίος συχνά έκανε ταξίδια για τις χώρες του Περσικού Κόλπου – ήταν για να δει τον γιο του, όπως λεγόταν επισήμως, ή για λόγους υγείας, όπως ήθελαν οι επίμονες φήμες;
Καλά τα εργαλεία, ίσως όμως να μην φτάνουν, γιατί δεν είναι κάθε επίσκεψη ύποπτη. Για τον Πιγέ το ζήτημα είναι περισσότερο θέμα διαφάνειας: «Οταν έρχονται με το λίαρ τζετ στη Γενεύη νομίζουν ότι είναι κρυμμένοι, αλλά είναι κουλ να τους υποδέχεται ένα tweet που λέει ‘γεια, είστε στη Γενεύη και τώρα το ξέρουν όλοι’».