Κρίση στην κορυφή της Δικαιοσύνης. Μόνο έτσι μπορεί να τιτλοφορηθεί η εξέλιξη που καταγράφηκε το μεσημέρι της Τετάρτης με την παραίτηση δύο αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας από την Ενωση Δικαστών, με φόντο την επεισοδιακή και ματαιωθείσα διάσκεψη για τον «νόμο Παππά» για τις τηλεοπτικές άδειες.
Οι δύο ανώτατοι δικαστικοί, η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και ο Χρήστος Ράμμος, θέτουν θέματα μείζονος θεσμικής σημασίας με τις έγγραφες παραιτήσεις τους από την Ενωση Δικαστών του Συμβουλίου της Επικρατείας. Επικρίνουν δε με δριμύτητα τόσο την πρόσφατη τοποθέτηση του προέδρου του σώματος Νίκο Σακελλαρίου περί ματαιώσεως της Ολομέλειας για τις τηλεοπτικές άδειες με επίκληση του «κλίματος» που έχει δημιουργηθεί, όσο και την υποστηρικτική προς τον Πρόεδρο του ΣτΕ ανακοίνωση της Ενώσεως τους.
Οι δύο αντιπρόεδροι θεωρούν στις επιστολές τους απαράδεκτη την επίκληση «του κλίματος που έχει διαμορφωθεί» ως λόγο ματαιώσεως της Ολομέλειας για τις τηλεοπτικές άδειες και κάνουν λόγο, ειδικώς ο κ. Ράμμος, περί «μεγάλου ατοπήματος» και για «συνθήκες αρνησιδικίας». Μάλιστα ο κ. Ράμμος κοινοποίησε σε όλα τα μέλη του δικαστηρίου την επιστολή του στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρθηκε εμμέσως πλην σαφώς στην ιστορικά κορυφαία στάση του ΣτΕ επί Επταετίας και του αείμνηστου τότε προέδρου του Μιχάλη Στασινόπουλου, ο οποίος δεν επηρεάστηκε από κανένα «κλίμα».
Ειδικότερα, ο κ. Ράμμος με την επιστολή του την οποία κοινοποίησε την Τρίτη σε όλους τους δικαστικούς λειτουργούς στο Συμβούλιο της Επικρατείας, δηλώνει «αποχωρεί ότι από την Ενωση» των δικαστικών λειτουργών του ΣτΕ και σημειώνει ότι την απόφαση αυτή έλαβε την περασμένη Παρασκευή λόγω των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην Ολομέλεια για την υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών.
Ο κ. Ράμμος, αναφέρει στην επιστολή του πως οι λόγοι ματαιώσεως της Ολομέλειας που επικαλέστηκε τόσο ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου κ. Σακελλαρίου, όσο και η Ενωση των Δικαστών του ΣτΕ σε ανακοίνωση της την ημέρα εκείνη, με την επίκληση του «κλίματος που έχει διαμορφωθεί από δημόσιες τοποθετήσεις και εκδηλώσεις», συνιστούν «μέγα ατόπημα».
Σε κάθε περίπτωση, τονίζει ο κ. Ράμμος, «η άποψη ότι το Δικαστήριο ή ο κάθε δικαστής στα πλαίσια των δικών του αρμοδιοτήτων μπορεί να παραιτηθεί και να απέχει έστω και προσωρινά, αλλά πάντως επ’ αόριστον, από την επιτέλεση του θεσμικού συνταγματικού του καθήκοντος, που δεν είναι άλλο από το να τέμνει αδιατάρακτο τις ενώπιον του αγόμενες διαφορές έτσι ώστε να επιλύονται οι αμφισβητήσεις που διαπερνούν την κοινωνία με την αυθεντία της δικαστικής λειτουργίας όταν έχει αναπτυχθεί – και μάλιστα εκτός δικαστηρίου – κλίμα έντασης, είναι πρωτοφανής».
Ο κ. Ράμμος στηλιτεύοντας τη ματαίωση της Ολομέλεια του ΣτΕ για τις τηλεοπτικές άδειες λόγω «κλίματος» συνεχίζει ασκώντας σκληρή κριτική στον Πρόεδρο του ΣτΕ καθώς μεταξύ άλλων αναφέρει:
«Η άποψη με άλλα λόγια, που δέχεται ότι το Δικαστήριο αντί να διασκεφθεί και να εκδώσει απόφαση επί οποιασδήποτε υποθέσεως, ανεξαρτήτως της φύσεώς της, είναι σκόπιμο να αναβάλει επ΄ αόριστον τη διάσκεψή του με την επίκληση ενός κάποιου κλίματος (το οποίο βεβαίως το Δικαστήριο δεν μπορεί να ελέγξει) συνιστά κατά τη γνώμη μου αρνησιδικία».
Και διερωτάται ο κ. Ράμμος: «Τι θα λέγαμε αν ένας βοηθός εισηγητής αρνιόταν να καταθέσει προεισήγηση ή ένας Σύμβουλος αρνιόταν να καταθέσει εισήγηση επικαλούμενος ότι λόγω κλίματος δεν μπορεί να ασκήσει με νηφαλιότητα τα καθήκοντά του;». Για να συνεχίσει: «Μπορεί κανείς να διανοηθεί το 1969 αναβολή είτε της συζήτησης είτε της διάσκεψης επί της υποθέσεως των απολυμένων από τη στρατιωτική δικτατορία δικαστών κατ’ επίκληση “δυσμενών συνθηκών” ή “κακού κλίματος”;».
[O κ. Ράμμος αναφέρεται προφανώς στην ηρωική και ιστορική για τα δικαστικά χρονικά στάση επί Επταετίας του προέδρου του ΣτΕ Μιχάλη Στασινόπουλου. Τότε το ΣτΕ είχε ακυρώσει όλες τις απολύσεις των δικαστικών διότι η απόφαση της χούντας είχε παραβιάσει κραυγαλέα την ισοβιότητα των δικαστών. Ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος αυτοπροσώπως είχε απειλήσει τον Στασινόπουλο πως οι δικαστές «θα βρεθούν όλοι προ οδυνηρών εκπλήξεων». Ο Στασινόπουλος όμως δεν ανακάλεσε την απόφαση, όπως του είχε ζητήσει ο δικτάτορας. Τότε ο Παπαδόπουλος τον κάλεσε να υποβάλει την παραίτησή του. Και ο Στασινόπουλος, του απάντησε: «Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και η τιμή μου ως δικαστού, μου επιβάλλουν να αρνηθώ την υποβολή της παραιτήσεώς μου». Tότε ο Στασινόπουλος τιμωρήθηκε από τους Απριλιανούς και τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό.]
Και ο κ. Ράμμος καταλήγει: «Ενόψει όλων αυτών δεν μπορώ να συνεχίσω να είμαι μέλος της Ενωσης».
Από την πλευρά της η αντιπρόεδρος κυρία Σακελλαροπούλου που έχει διατελέσει επί χρόνια και πρόεδρος της Ενώσεως των Δικαστών του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε γραπτή δήλωση της, στηλιτεύει την επίκληση λόγων «κλίματος» για την ματαίωση της διάσκεψης της Ολομέλειας για τις τηλεοπτικές άδειες και παραιτείται από μέλος της Ενώσεως, λόγω της υποστηρικτικής προς τον Πρόεδρο του ΣτΕ ανακοινώσεως που εξέδωσε την περασμένη Παρασκευή.
Η κυρία Σακελλαροπούλου επιτίθεται επίσης στην Ενωση Δικαστών γράφοντας «πως με την ανακοίνωση της Ενώσεως που αποδοκιμάζει τα “όσα αντίθετα αναφέρονται στον Τύπο”, με βάση όχι τη δική της αντίληψη για τα πράγματα αλλά την ανακοίνωση του Προέδρου του Δικαστηρίου» μετατρέπεται ουσιαστικά η Ενωση «για πρώτη φορά, κατά την αντίληψή μου σε γραφείο Τύπου του Προέδρου του Δικαστηρίου».
«Το συγκεκριμένο ατόπημα», συνεχίζει η κυρία Σακελλαροπούλου, «πλήττει καίρια τον θεσμικό ρόλο της Ενώσεως και σηματοδοτεί αλλαγή στη μακρόχρονη πορεία της, από ανεξάρτητο όργανο έκφρασης γνώμης του συνόλου των μελών του Δικαστηρίου, σε διοικητική υπηρεσία».
Μετά τις επιστολές παραίτησης των δύο αντιπροέδρων από την Ενωση του ΣτΕ συγκαλείται εκτάκτως στις 13 Οκτωβρίου γενική συνέλευση των μελών του Δικαστηρίου προκειμένου να συζητηθούν τα θέματα που έχουν προκύψει.
Αντιπαράθεση Μαξίμου με ΝΔ
Οι πρωτοφανείς για τα δικαστικά χρονικά της χώρας εξελίξεις προκάλεσαν την αντίδραση του πολιτικού κόσμου και όπως αναμενόταν έναν νέο κύκλο αντιπαράθεσης κυβέρνησης – αντιπολίτευσης.
Η Νέα Δημοκρατία, μέσω του εκπροσώπου Τύπου του κόμματος Γιώργου Κουμουτσάκου, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Εδώ και καιρό η Νέα Δημοκρατία επανειλημμένα έχει εκφράσει την έντονη ανησυχία και τον προβληματισμό της για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελληνική Δικαιοσύνη. Για τις σοβαρές δυσλειτουργίες, τις περίεργες μεθοδεύσεις και τις απαράδεκτες κυβερνητικές παρεμβάσεις σε αυτήν. Η σημερινή παραίτηση δύο Αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας από μέλη της Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών του ΣτΕ, επιβεβαιώνει και ενισχύει ακόμα περισσότερο τις έντονες αυτές ανησυχίες μας. Ανησυχίες που για ακόμα μία φορά υπογράμμισε ο Πρόεδρος του Κόμματος, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης,με τη χθεσινή δημόσια παρέμβασή του. Είναι θέμα δημοκρατικής ευθύνης και καθήκοντος για τη Νέα Δημοκρατία να μην επιτρέψει οποιασδήποτε μορφής υπονόμευση της ανεξαρτησίας της Ελληνικής Δικαιοσύνης».
Τη… σπουδή της ΝΔ να σχολιάσει το θέμα, βρήκε να καυτηριάσει το γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού: «Η ακαριαία αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας στην παραίτηση δύο δικαστικών από την Ένωση Δικαστικών Λειτουργών του ΣτΕ, αλλά και τα όσα ανέφερε εχθές στην ομιλία του ο κ. Μητσοτάκης, καθιστούν σαφές, ακόμα και στον πλέον ανυποψίαστο πολίτη, το ποιος προσπαθεί, με κάθε μέσον και τρόπο, να επηρεάσει τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης».
Το ΠΑΣΟΚ έσπευσε μέσω του υπεύθυνου Τομέα Δικαιοσύνης, Θεόδωρου Παπαθεοδώρου, να σημειώσει: «Οι κλυδωνισμοί στο χώρο της Δικαιοσύνης συνεχίζονται μετά την παραίτηση των δύο δικαστών του ΣτΕ από την Ένωση Δικαστών. Η επιβεβαίωση, μέσω των καταγγελιών τους, ότι η ματαίωση της Διάσκεψης του ΣτΕ για την αδειοδότηση των καναλιών, αποτελεί μορφή “αρνησιδικίας” αναδεικνύει ακόμα περισσότερο την κρίση στην οποία έχει περιέλθει η Δικαιοσύνη από κάθε είδους εξωτερικές παρεμβάσεις. Οι Έλληνες δικαστές πρέπει να προστατεύσουν το κύρος και το ρόλο τους μακριά από κάθε πολιτική σκοπιμότητα. Η Δικαιοσύνη είναι θεσμός της Δημοκρατίας και όχι αντικείμενο χειραγώγησης από τον Πρωθυπουργό και τους εντεταλμένους υπουργούς και άλλους “παράγοντες” της κυβέρνησης».
Το Ποτάμι σε ανακοίνωσή του τόνισε ότι η κυβέρνηση πρέπει να σταματήσει τις πιέσεις και να καταλάβει ότι η Δικαιοσύνη δεν είναι και δεν θα γίνει παράρτημα της εξουσίας τους.
«Οι ηχηρές παραιτήσεις των δύο Αντιπροέδρων του Συμβουλίου Επικρατείας, Κ. Σακελλαροπούλου και Χρ. Ράμμου, από μέλη της Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών του ΣτΕ εξαιτίας της ανακοίνωσης για την αναβολή της διάσκεψης στην υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών, και κυρίως τα όσα πολύ σοβαρά καταγγέλλουν με τις επιστολές τους, αποδεικνύουν ότι η κατάσταση στη Δικαιοσύνη έχει γίνει θεσμικά επικίνδυνη. Οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ πρέπει να σταματήσουν τις πιέσεις και πρέπει να καταλάβουν ότι η Δικαιοσύνη δεν είναι και δεν θα γίνει παράρτημα της εξουσίας τους», σημείωσε η ανακοίνωση της Σεβαστουπόλεως.
Ανακοίνωση Παρασκευόπουλου χωρίς αναφορά στις παραιτήσεις
Με επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ο Νίκος Παρασκευόπουλος τοποθετήθηκε για το γενικότερο θέμα της αναβληθείσας διάσκεψης του ΣτΕ, όμως απέφυγε… χαρακτηριστικά να σχολιάσει τις βαρυσήμαντες παραιτήσεις των δύο ανωτάτων δικαστικών.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται:
«Σε σχέση με την εξέλιξη της δίκης για τις τηλεοπτικές άδειες στο Συμβούλιο της Επικρατείας επισήμανα ό,τι προκύπτει γενικώς από την έννομη τάξη για την ανάγκη προόδου κάθε δίκης και ως προς τη ματαίωση μιας συζήτησης. Την ίδια θέση πιστεύω ότι ενστερνίζονται και ο Πρόεδρος του ΣτΕ και το σύνολο των δικαστών και των πολιτών που προσδοκούν μια ανεξάρτητη και αποτελεσματική Δικαιοσύνη».
Το πρωί της Τετάρτης, άλλωστε, μιλώντας στον ραδιοσταθμό Παραπολιτικά 90,1 ο κ. Παρασκευόπουλος δήλωσε: «Οπωσδήποτε θα προτιμούσα η δίκη να είχε διεξαχθεί αλλά το τι συμβαίνει σε μια περίπτωση ματαίωσης μιας δικασίμου δεν είναι κάτι το οποίο είναι σκοτεινό ή αόριστο, η δικονομία προβλέπει την επανεισαγωγή της δίκης και αυτή οπωσδήποτε θα προχωρήσει».
Αναφερόμενος στο κλίμα που υπάρχει στο χώρο της Δικαιοσύνης ο κ. Παρασκευόπουλος είπε:
«Σίγουρα θα ήταν πολύ προτιμότερο για τη Δικαιοσύνη να λειτουργεί μέσα σε ένα κλίμα ησυχίας και ηρεμίας, αυτό θα βοηθούσε πολύ το έργο της. Δυστυχώς πολλές φορές υπάρχουν και αντιξοότητες και οφείλει να λειτουργεί ακόμη και παρ’ όλες αυτές. Οπωσδήποτε θα προτιμούσα η προσοχή να είναι συγκεντρωμένη στα μεγάλα θέματα της Δικαιοσύνης και όχι σε πρόσκαιρες προστριβές οι οποίες μπορεί να υπάρχουν, θα προτιμούσα να είναι συγκεντρωμένη η προσοχή σε διαδικασίες, σε δομές και όχι σε πρόσωπα αλλά και έτσι προσπαθούμε να τα βγάλουμε πέρα».
Εκκληση στους εμπλεκόμενους φορείς της Δικαιοσύνης για προστασία του θεσμού του ΣτΕ
Εκκληση προς όλους τους δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και τους εμπλεκόμενους φορείς της Δικαιοσύνης, να προστατεύσουν το κύρος του θεσμού του Συμβουλίου της Επικρατείας απηύθυνε ο μακροβιότερος πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου Γιώργος Παναγιωτόπουλος.
Ο κ. Παναγιωτόπουλος, σε δήλωσή του, αναφέρει: «Με την ιδιότητα εκείνου που από την πλήρη εφαρμογή της συνταγματικής διάταξης η οποία επιβάλλει την 4ετία στη θέση του προέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας, είμαι ο μόνος που έχω υπηρετήσει επί μια 4ετία, καλώ όλους τους αγαπητούς πρώην συναδέλφους, καλώ επίσης και όλους τους εμπλεκόμενους στη Δικαιοσύνη, με συνεννόηση και αγαθή προαίρεση και μέσα σε δημοκρατικά πλαίσια να προστατεύσουν το κύρος του θεσμού του Συμβουλίου Επικρατείας. Ο θεσμός είναι απαραίτητος για την λειτουργία της πολιτείας και της κοινωνίας».