Οι άνθρωποι που έχουν εκτοπιστεί από τις πατρίδες τους για να βρεθούν εγκλωβισμένοι σε κέντρα φιλοξενίας σε άγνωστα για τους ίδιους νησιά του βόρειου Αιγαίου στρέφονται όπου μπορούν για να υπομείνουν κάθε δύσκολη μέρα που περνά. Φανταστείτε, λοιπόν, γι’ αυτούς, τι σημασία μπορεί να αποκτήσει ξαφνικά η θρησκεία. Ειδικά για τους πρόσφυγες ή μετανάστες που έχουν βρεθεί σε έναν ξένο τόπο, σε ένα κέντρο περισσότερο κράτησης παρά φιλοξενίας, μόνοι χωρίς οικογένεια, το πιο πιθανό είναι το Κοράνι να έγινε οδηγός ζωής. Και φανταστείτε πώς μπορεί να αισθάνθηκαν οι μουσουλμάνοι φιλοξενούμενοι στο κέντρο καταγραφής της Λέσβου, όταν άγνωστοι -αλλά πρόθυμοι να βοηθήσουν κατά τ’ άλλα- εθελοντές προσπάθησαν να τους προτείνουν μια άλλη θρησκεία. Φυσικά τον χριστιανισμό.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Πάτρικ Κίνγκσλεϊ για τη βρετανική εφημερίδα Guardian, το τελευταίο διάστημα, εθελοντές μίας ελληνικής ΜΚΟ προσπάθησαν να προσηλυτίσουν μουσουλμάνους αιτούντες άσυλο που διέμεναν στο hot spot της Μόριας. Μοίραζαν φυλλάδια με το Ευαγγέλιο του Αγίου Ιωάννη μεταφρασμένο στην αραβική γλώσσα! Στα ίδια φυλλάδια, καλούσαν τους πρόσφυγες να υπογράψουν μία δήλωση μετάνοιας: «Ξέρω ότι είμαι αμαρτωλός… Ζητώ από τον Ιησού να συγχωρέσει τις αμαρτίες μου και να μου χαρίσει την αιώνια ζωή. Η επιθυμία μου είναι να αγαπώ και να υπακούω τον λόγο του».
«Αν είσαι χριστιανός και σου δώσω ένα Κοράνι, πώς θα αισθανθείς;», ρώτησε ένας σύρος πρόσφυγας των δημοσιογράφο της βρετανικής εφημερίδας. Ασφαλώς πολλοί εξέλαβαν την ενέργεια των εθελοντών ως μία προσβολή. Κάποιοι χαρακτήρισαν την πράξη «ωμή». «Είναι πολύ προβληματικό, καθώς πολλοί από τους ανθρώπους εδώ είναι μουσουλμάνοι και δεν θέλουν να αλλάξουν τη θρησκεία τους», δήλωσε, πάντα σύμφωνα με την Guardian, ένας άλλος «κάτοικος» του κέντρου φιλοξενίας, ο Μοχάμεντ ο οποίος κατάγεται από τη Δαμασκό.
Και για τη σκληρή αυτή παρέμβαση, οι «προσηλυτιστές» φέρονται να επέλεξαν την πιο ιερή περίοδο για έναν μουσουλμάνο, το Ραμαζάνι. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας, η προσπάθεια των εθελοντών έγινε σε τουλάχιστον δύο περιστάσεις τους τελευταίους μήνες. Οπως δήλωσαν οι ίδιοι οι πρόσφυγες, τα φυλλάδια διανεμήθηκαν από δυο εκπροσώπους της ΜΚΟ Euro Relief, μιας ελληνικής φιλανθρωπικής οργάνωσης που μετατράπηκε στην μεγαλύτερη ομάδα παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στην Μόρια αφού άλλες οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας έφυγαν, διαμαρτυρόμενες κατά της συμφωνίας που υπογράφηκε μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για τη μείωση των προσφυγικών ροών.
Η ΜΚΟ από την πλευρά της σχολίασε ότι αποδοκιμάζει τη διανομή υλικού που έχει ως στόχο τον προσηλυτισμό, άλλα αποστασιοποιήθηκε από τα άτομα που προσέγγισαν τους αιτούντες άσυλο με αυτόν τον σκοπό. Δια στόματος του εκπροσώπου της, η ΜΚΟ δήλωσε ότι οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι προφανώς δρούσαν με αποκλειστικά δική τους πρωτοβουλία. Ο διευθυντής της Euro Relief, Στέφανος Σαμιωτάκης, δήλωσε στη Guardian: «Εχουμε αναλάβει ήδη δράση και οι εθελοντές μας ξέρουν πολύ καλά ότι δεν πρέπει να διανέμουν τέτοιου είδους φυλλάδια. Ο κώδικας δεοντολογίας μας αναφέρει ξεκάθαρα ότι αυτό είναι κάτι που απλά δεν μπορούν να κάνουν και ότι αν κάποιος το επιχειρήσει θα βρεθεί αντιμέτωπος με πειθαρχικές κυρώσεις». Το υπουργείο Μετανάστευσης αρνήθηκε να σχολιάσει.
Το θέμα βέβαια δεν είναι να αποδοθούν ευθύνες για τις μεμονωμένες ή οργανωμένες (προσβλητικές) κινήσεις κάποιων εθελοντών. Το ζήτημα είναι να συνεργαστούν Αρχές και ΜΚΟ ώστε να διευκολύνουν την καθημερινότητα των φιλοξενούμενων προσφύγων όσο μπορούν. «Αντικρίζουμε φαινόμενα βίας κάθε μέρα», είπε η Φατίμα, Σύρια που διαμένει στο hotspot μαζι με τον σύζυγό της και την τρίχρονη κόρη της. «Δεν αισθανόμαστε ασφαλείς εδώ, δεν αισθανόμαστε άνετα».