Σε πολύ λίγες ημέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από το τραυματικό ελληνικό δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015. Αυτό στο οποίο οι Ελληνες ψήφισαν μαζικά «όχι» σε κάτι που δεν ήξεραν ακριβώς τι είναι, η ψήφος τους στη συνέχεια μετατράπηκε σε «ναι» για κάτι που επίσης δεν ήξεραν τι ακριβώς είναι και που πάντως εξελίσσεται σε μία τραγωδία σύγχυσης, παραπληροφόρησης, προπαγάνδας και ταξικής μετάλλαξης.
Για όλα αυτά, ο Αλέξης Τσίπρας αισθάνεται ευτυχής και ανακουφισμένος.
Στην κατάλληλη στιγμή – κατά την άποψή του, όπως και πολλών άλλων στο κόμμα του – επισυνέβη το βρετανικό δημοψήφισμα. Αυτό στο οποίο πολλοί επίσης δεν ήξεραν τι ακριβώς ψήφιζαν, μόλις συναισθάνθηκαν τις διαφαινόμενες επιπτώσεις της ψήφου τους, άρχισαν να αναζητούν του «εγχειρίδιο» του Τσίπρα και που πάντως κατάλαβαν ότι δεν τους πολυάρεσε ο ηρωισμός της αντιευρωπαϊκής παράτας…
Το δυστύχημα στη συγκυρία είναι ότι έναν χρόνο αργότερα, με ένα μνημόνιο στα πρόθυρα της (αβέβαιης αλλά ίσως αναπόδραστης) εφαρμογής και με την ελληνική Αριστερά στο κατώφλι της δικής της τραυματικής μετάλλαξης ή της οριστικής εξαϋλωσης, ο οραματιστής της Ευρώπης που αλλάζει, δεν έχει αντιληφθεί τίποτε από όλα αυτά στις ιστορικές του διαστάσεις.
Ο κ. Τσίπρας και όχι μόνον αυτός, δεν έχει αντιληφθεί τι είναι αυτό που συμβαίνει. Ο ίδιος ερμηνεύει το βρετανικό δημοψήφισμα ως ψήφο κατά της λιτότητας και των μνημονίων, σε σύμπνοια με την Σία Αναγνωστοπούλου, η οποία αρχικώς είχε πει ούτε λίγο ούτε πολύ ότι η Ευρώπη ήταν αυτή που όπλισε τον δολοφόνο της Τζο Κοξ και που την Κυριακή μας ενημέρωσε ότι δεν θέλει αυτήν την Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, που ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου σε έκρηξη μεγαλοθυμίας δηλώνει ότι «θα υποδεχθούμε τους βρετανούς ευρωβουλευτές ως πρόσφυγες», ο κ. Τσίπρας υιοθετεί την ρητορική του Brexit για να πουλήσει φιλοευρωπαϊκό πνεύμα…
Τα όσα ανέφερε στην ομιλία του στην ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία συνεδρίασε το Σαββατοκύριακο θεωρώντας ότι οι τύχες της Ενωσης είναι στα χέρια της, είναι ενδεικτικά:
«Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία αποτελεί τη πιο χειροπιαστή και τελευταία πράξη του δράματος αυτής της πολιτικής κρίσης. Εκεί, όπως άλλωστε και σε πολλές άλλες χώρες, οι χρόνιες ανεπάρκειες των ηγεσιών της Ευρώπης, η επιμονή σε κατάφωρα άδικες πολιτικές λιτότητας και η επένδυση σε ξενοφοβικά αντανακλαστικά και σε μια αντιμεταναστευτική ρητορεία, τροφοδότησαν, εδώ και πολύ καιρό, τον λαϊκισμό, τον σωβινισμό και τον εθνικισμό», είπε ο επικεφαλής της αριστερής κυβέρνησης.
Και έσπευσε να επιχαρεί: «Οσο κι αν μας προβληματίζει και όσον κι αν μας λυπεί η απόφαση του βρετανικού λαού, πρέπει να θεωρήσουμε ότι είναι μια απολύτως σεβαστή απόφαση. Επιβεβαιώνει όμως μια κρίση ταυτότητας της Ευρώπης. Μια στρατηγική κρίση. Και βεβαίως αυτή η κρίση, αυτή η εξέλιξη, δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Τα προμηνύματά της έχουν έρθει εδώ και καιρό, με την άνοδο των ακροδεξιών και εθνικιστικών κομμάτων στην Αυστρία, στη Γαλλία, στην Ολλανδία και αλλού».
Σε απόλυτη σύμπνοια δε με την κυρία Αναγνωστοπούλου, προσέθεσε: «Και για να είμαι σαφής: Δεν πρέπει να ρίχνουμε τα βάρη του χθεσινού αποτελέσματος στον βρετανικό λαό. Οταν έχει οικοδομηθεί μια Ευρώπη όπου τα σύνορα για τις πολιτικές της λιτότητας και για τον αυταρχισμό είναι ανοιχτά, αλλά τα σύνορα για τους ανθρώπους είναι κλειστά και υψώνονται φράχτες, όταν αφήνονται ανεξέλεγκτες πολιτικές και η ρητορική του μίσους και του σωβινισμού, νομίζω ότι οι τελευταίοι που μπορεί κανείς να επιρρίψει ευθύνη είναι οι λαοί για τις αποφάσεις τους».
Το αν ο Ντέιβιντ Κάμερον έκανε μία τραγική επιλογή καλώντας τους Βρετανούς να ψηφίσουν για κάτι που σε τελική ανάλυση δεν αφορά μόνο αυτούς αλλά και μερικά ακόμη εκατομμύρια σε άλλες χώρες, το ότι η ψήφος τους δεν έχει παρά ταύτα καμία σχέση με αυτό που ο κ. Τσίπρας νομίζει και το τι σημαίνουν αυτά, πέραν των αφελών οραμάτων περί «αμεσοδημοκρατίας» στην σημερινή συγκυρία, είναι λεπτομέρειες.
Για να μην υπάρχουν αμφιβολίες, υπάρχουν ένοχοι: «Αν θέλουμε να επιρρίψουμε ευθύνη για το αποτέλεσμα πρέπει να την αποδώσουμε πρωτίστως στις ηγεσίες που δημιούργησαν μια Ευρωπαϊκή Ενωση πολλών ταχυτήτων, μια κατ’ όνομα Ενωση, δίχως πραγματική αλληλεγγύη και συναντίληψη ανάμεσα στα κράτη – μέλη. Μια Ενωση που θυμάται τους κανόνες όταν θέλει να τιμωρήσει τους δήθεν απείθαρχους, αλλά τους ξεχνά μόνο όταν απαιτείται ο ισομερής διαμοιρασμός των προβλημάτων. Και εν τέλει, μια Ενωση που αντί να βαθαίνει την ενοποίηση, προκαλεί τις τάσεις ευρωσκεπτικισμού και δίνει επιχειρήματα για να ξεδιπλώσουν την επικίνδυνη ρητορική τους, μια σειρά από μισαλλόδοξους δημαγωγούς και κομπάρσους που ξαφνικά όμως από εκεί που τους θεωρείς γραφικούς γίνονται πρωταγωνιστές της ιστορίας».
Τι σημασία έχει που η Ενωση αυτή δεν άφησε την Ελλάδα να πτωχεύσει και να βυθιστεί στο χάος, τι σημασία έχει που η Βρετανία υπό τον Κάμερον ήταν η πρωταθλήτρια στον αντιευρωπαϊσμό και πρωταγωνίστησε στις προσπάθειες ματαίωσης της ολοκλήρωσης;
Ομως ο ελληνας Πρωθυπουργός έχει σχέδιο, έχει όραμα, έχει λύσεις. Εχει και σύνθημα, σε μία στιγμή που οι Ευρωπαίοι κοιτούν όχι πώς θα αλλάξει η Ενωση, αλλά πώς θα επιβιώσει. Και σε μία στιγμή κατά την οποία ο ανταποκριτής της Telegraph στις Βρυξέλλες, διαπιστώνει: «Η Ευρώπη θα μεταχειριστεί την Βρετανία όπως την Ελλάδα, η υπομονή εξαντλήθηκε», ο Αλ. Τσίπρας είναι αυστηρός: «Οποιοι μιλάνε και όσοι μιλάνε για περισσότερη Ευρώπη πρέπει να διευκρινίσουν τι εννοούν. Αν με την έννοια περισσότερη Ευρώπη εννοούν πιο αυταρχική, πιο αντιδημοκρατική, πιο αντικοινωνική, χωρίς λαϊκή κυριαρχία, τότε αυτό να μας λείπει», αναφώνησε ο κ. Τσίπρας πομπωδώς ενώπιον της ΚΕ του κόμματος που έχει ψηφίσει το σκληρότερο μνημόνιο».
Ακόμη κι αν αυτό ευσταθεί, δεν έχει καμία σημασία. Αυτό που δεν είχε σκεφτεί εκείνος πέρυσι το καλοκαίρι το σκέφτηκαν κάποιοι άλλοι. Του έδωσαν την εναλλακτική και του περιέγραψαν τις συνέπειες. Και μάλλον αυτές μελετούσε επί 17 ώρες, δεν διαπραγματευόταν… Συμπληρώνει δε ότι «όταν εμείς απευθυνθήκαμε στον λαό το περασμένο καλοκαίρι δεν σκεφτήκαμε ούτε για μια στιγμή την πιθανότητα να εγκαταλείψουμε την Ευρώπη και τη μάχη που πρέπει να δώσουμε μαζί με άλλους λαούς για την εκ βάθρων αλλαγή της».
Κατά μία τραγική ειρωνεία, μία ημέρα έπειτα από το βρετανικό δημοψήφισμα στην Αθήνα εμφανίστηκε μία από τις πλέον πολιτικοποιημένες καλλιτέχνιδες των τελευταίων δεκαετιών: η Πάτι Σμιθ. Οσο τραγουδούσε το γνωστό και στους πλέον αδαείς «People Have the Power» ήταν η πρώτη φορά που πολλοί αισθάνονταν την ματαιότητα.