Ας κάνουμε μια υπόθεση εργασίας: οι φόροι, όσο βαριοί και υπερβολικοί και αν είναι, γενικά είναι καλό πράγμα, αναδιανέμουν τον πλούτο προς τους ασθενέστερους. Και για χάρη τη συζήτησης ας αποδεχτούμε και ότι οι αναλογικοί φόροι – μεγαλύτεροι όσο ανεβαίνει το εισόδημα – είναι επίσης μια θεμιτή κατάσταση.
Ας κάνουμε τώρα και μια δεύτερη υπόθεση. Υπάρχουν δύο άτομα, ο ένας δηλώνει το ακριβές εισόδημά του, αλλά ο δεύτερος όχι, εμφανίζει λιγότερο. Ερχεται το κράτος και λέει «εγώ σας φορολογώ δίκαια, ανάλογα με το εισόδημά σας». Είναι δίκαιο; Τυπικά ναι, στην πραγματικότητα καθόλου. Οταν δε το κράτος παραδέχεται ότι ο δεύτερος δηλώνει σκοπίμως λιγότερο εισόδημα, όμως επιμένει να τον «επιβραβεύει» με «δίκαιη» φορολογία, τότε κάτι παράξενο συμβαίνει.
Ηταν αρχές Ιανουαρίου όταν ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης διαπίστωνε ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τα έσοδα που δηλώνουν οι ημινόμιμες εταιρείες διαδικτυακού τζόγου στην Ελλάδα – «σκάνδαλο» το χαρακτήριζε τότε. Ελεγε: «…Εχουμε όμως και τον φόρο εισοδήματος των εταιρειών διαδικτυακού τζόγου και εκεί είναι το μεγάλο σκάνδαλο. Την ίδια στιγμή που ο έλληνας πολίτης και οι ελληνικές επιχειρήσεις αναγκάζονται να πληρώνουν τεράστια ποσά φόρου εισοδήματος θα σας πω ότι το 2012 φόρο εισοδήματος από αυτές τις 24 εταιρείες εισπράξαμε 31.179 ευρώ, το 2013 εισπράξαμε 5.179 ευρώ και το 2014 εισπράξαμε 27.366 ευρώ».
Ο κ. Αλεξιάδης αναγνώριζε αρμοδίως ότι οι 24 εταιρείες διαδικτυακού τζόγου που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα – και δεν είναι καν ελληνικές εταιρείες καθώς εδρεύουν στο εξωτερικό, κυρίως στη Μάλτα, και δεν ελέγχονται επαρκώς από το Δημόσιο – δεν απέδιδαν τον φόρο που τους αναλογεί.
Πέρασαν πέντε μήνες. Και ο κ. Αλεξιάδης φέρνει τώρα ρύθμιση στο πολυνομοσχέδιο για τη φορολογία των τυχερών παιγνίων, ρύθμιση που λέει τι; Οι εταιρείες με μεικτό κέρδος ως 100 εκατ. ευρώ φορολογούνται με 30%, οι εταιρείες με μεικτό κέρδος από 100 έως 200 εκατ. ευρώ με 32,5% και εκείνες με μεικτό κέρδος άνω των 200 εκατ. ευρώ με 35%.
Ενα ενδιαφέρον είναι ότι ήταν ο ίδιος κ. Αλεξιάδης που στις 8 Μαΐου στο νομοσχέδιο για το Ασφαλιστικό-Φορολογικό είχε συμπεριλάβει ρύθμιση για φορολογία 35% που θα ίσχυε για όλους. Αλλά την απέσυρε. Και υποσχέθηκε «μια τεχνικά καλύτερη διατύπωση και πιο δίκαιη αναλογική διάρθρωση του φόρου» επί των τυχερών παιγνίων σε ένα νέο νομοσχέδιο. Είχε υπάρξει, υπενθυμίζουν με νόημα παράγοντες της αγοράς, και μια παρέμβαση της Remote Gambling Association (RGA), της μεγαλύτερης εμπορικής ένωσης παρόχων διαδικτυακών τυχερών παιγνίων στην Ευρώπη, της οποίας πολλές από τις 24 διαδικτυακές εταιρείες στοιχηματισμού στην Ελλάδα είναι μέλη.
Η Ελλάδα γίνεται μια πανευρωπαϊκά μοναδική περίπτωση, στην οποία αυτός που λειτουργεί επίγεια και δημιουργεί οικονομίες κλίμακος, βοηθώντας και την αγορά, φορολογείται περισσότερο
Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι αυτή η πιο «δίκαιη» διάρθρωση του φόρου – που ήρθε από τον κ. Αλεξιάδη 10 ημέρες έπειτα, με την κατάθεση του πολυνομοσχεδίου που ψηφίζεται την Κυριακή – ευνοεί τις στοιχηματικές εταιρείες του Διαδικτύου, εκείνον τον «δεύτερο» που λέγαμε στην αρχή. Διότι αυτές οι εταιρείες – που παρεμπιπτότως λειτουργούν υπό προσωρινό καθεστώς – δηλώνουν όσα θέλουν να δηλώσουν. Με βάση τα στοιχεία του 2015, τα οποία δήλωσαν στην Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) οι 21 από αυτές, τα συνολικά ακαθάριστα έσοδα τους ήταν 116,2 εκατ. ευρώ και τα έσοδα του Δημοσίου ήταν 34,9 εκατ. ευρώ.
Προσέξτε και τη λεπτομέρεια: οι μεν δηλώνουν κατά βούληση και φορολογούνται, ενώ ο βασικός ανταγωνιστής, ο ΟΠΑΠ, ελέγχεται αυστηρά για τη δραστηριότητά του και τους φόρους που καταβάλλει. Οι μεν θα φορολογούνται με 30%, ο βασικός ανταγωνιστής τους με 35% – μια εξόφθαλμη διάκριση.
Δεν το είδε αυτό ο κ. Αλεξιάδης; Είναι ο κ. Αλεξιάδης που (πηγαινο)φέρνει αυτές τις ρυθμίσεις τον Μάιο, ο ίδιος με εκείνον τον κ. Αλεξιάδη του Ιανουαρίου; Τι μεσολάβησε;
Σε όλο αυτό υπάρχει και μια δεύτερη σημαντική παράμετρος. Η Ελλάδα γίνεται μια πανευρωπαϊκά μοναδική περίπτωση, στην οποία αυτός που λειτουργεί επίγεια και δημιουργεί οικονομίες κλίμακος, βοηθώντας και την αγορά, φορολογείται περισσότερο από αυτόν που λειτουργεί διαδικτυακά, χωρίς φυσικές υποδομές και προσωπικό.
Η φορολόγηση στις ευρωπαϊκές αγορές τυχερών παιχνιδιών είναι μεγαλύτερη για τους διαδικτυακούς παρόχους και μικρότερη για όσους προσφέρουν επίγειο στοιχηματισμό (καθώς οι επίγειοι πάροχοι διαθέτουν υψηλότερα λειτουργικά κόστη και, λόγω του δικτύου που λειτουργούν, απασχολούν μεγαλύτερο αριθμό υπαλλήλων-συνεργατών).
Στην Ιταλία για παράδειγμα, ο συντελεστής επί των μεικτών κερδών των διαδικτυακών παρόχων έχει ανέβει στο 22%, με τους επίγειους παρόχους (Land based betting) στο 18%. Αντίστοιχα, στην Ισπανία, οι διαδικτυακοί πάροχοι έχουν 25% στα μεικτά τους κέρδη και ο επίγειος 10%. Για μια ακόμη φορά η Ελλάδα διεκδικεί την πρωτοτυπία στο παράλογο.
Μια τρίτη ενδιαφέρουσα παράμετρος είναι ότι είναι η πολλοστή φορά που αντί η κυβέρνηση να ρυθμίσει οριστικά την αγορά τυχερών παιχνιδιών μέσω του Διαδικτύου, όχι μόνο δεν το κάνει, αλλά συνεχίζει να τις ευνοεί. Για λόγους που δεν είναι κατανοητοί – ή μήπως τελικά είναι; – η αγορά του διαδικτυακού τζόγου συνεχίζει να τελεί υπό «μεταβατικό καθεστώς» και αποφεύγεται η ρύθμισή της. «Ο έλεγχος και η αδειοδότηση των εταιρειών που δραστηριοποιούνται, παραμένει σε διαρκή εκκρεμότητα από το 2011», επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς.
Αίσθηση εξάλλου προκαλεί το γεγονός ότι όλα αυτά συμβαίνουν ενόσω διενεργείται ήδη διπλή δικαστική έρευνα σε Ελλάδα και Κύπρο για μεγάλη φοροδιαφυγή πάνω από 35 εκατ. ευρώ μέσω στοιχηματικών εταιρειών.
Ο κ. Αλεξιάδης έχει βάλει ένα γενναίο ομολογουμένως στοίχημα, να συλλέξει φόρους, να βρει έσοδα για το ασθμαίνον ελληνικό κράτος, να αυξηθεί το ΑΕΠ κλπ. Αλλά ένα άλλο στοίχημα μοιάζει να μην το παίζει καλά…