Στις κατηγορίες που αντάλλαξαν εκατέρωθεν – κατά τις απολογίες τους στους ανακριτές για την υπόθεση των εξοπλιστικών – ο Αντώνης Κάντας με τον ελληνοελβετό νομικό Σπύρο Μεταξά, ο οποίος διώκεται για απόκρυψη μεγάλων χρηματικών ποσών που προήλθαν από μίζες προς τον πρώην διευθυντή εξοπλισμών, αποκαλύφθηκαν ονόματα τραπεζών και αριθμοί λογαριασμών. Πουθενά όμως δεν αναφέρεται η ελβετική τράπεζα PKB Privatbank, η οποία μνημονεύεται σε email για μία από τις offshore που εμπλέκονται στην υπόθεση των μιζών και περιλαμβάνονται στα στοιχεία που διέρρευσαν από την παναμέζικη δικηγορική εταιρεία Mossack Fonseca.
Τα χρήματα ήταν πολλά: Στους λογαριασμούς του Κάντα σε τράπεζες στην Ελβετία και την Σιγκαπούρη βρέθηκαν περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια, με περισσότερα από τα μισά να προέρχονται από μίζες, ενώ, όπως ισχυρίστηκε ο ίδιος στους ανακριτές, 2 εκατομμύρια ήταν αποταμιεύσεις πριν αναλάβει τη θέση του διευθυντή εξοπλισμών και άλλα 4 εκατομμύρια προέκυψαν από την απόδοση της επένδυσης των χρημάτων κατά την τελευταία δεκαπενταετία. Οι μίζες προορίζονταν για να εγκριθεί ή να «επιταχυνθεί» μία ευρεία γκάμα προμηθειών αμυντικών εξοπλιστικών συστημάτων: από ραντάρ, αντιαρματικούς πυραύλους, αυτοκινούμενα πυροβόλα και συστήματα τηλεπικοινωνιών του στρατού, έως τα υποβρύχια και τα Leopard 2.
Σύμφωνα με τα κατηγορητήρια που έχουν συντάξει σε βάρος του οι ειδικοί ανακριτές Διαφθοράς, ο ελληνοελβετός νομικός εμπλέκεται σε απόκρυψη μεγάλων χρηματικών ποσών, προερχόμενα από παράνομες αμοιβές του πρώην αναπληρωτή γενικού διευθυντή Εξοπλισμών Αντώνη Κάντα, μέσω της δημιουργίας και διοχέτευσής τους σε σύστημα εξωχώριων εταιρειών.
Για να κρύψει όλα αυτά τα χρήματα ο Κάντας εκμεταλλεύτηκε την ανωνυμία που παρείχε ένα δαιδαλώδες σύστημα offshore και ιδρυμάτων. Και σε αυτό το σημείο εμφανίζεται στο προσκήνιο ο Σπύρος Μεταξάς, ο οποίος κατηγορείται ότι συνέδραμε στο ξέπλυμα των μιζών με τη σύσταση αυτών των εταιρειών που κατείχαν τους τραπεζικούς λογαριασμούς οι οποίοι τροφοδοτούνταν με μαύρο χρήμα.
Κατά την απολογία του το 2013 ο πρώην διευθυντής εξοπλισμών ανέφερε ότι είχε -μέσω offshore- ανοίξει λογαριασμούς σε ξένα τραπεζικά ιδρύματα, απ’ όπου και περνούσαν οι μίζες
«Θέλω να συμπληρώσω για τον Μεταξά ότι ήξερε ότι τα χρήματα που κατείχα δεν ήταν νόμιμα. Αυτός μου συνέστησε να ανοίγω και να κλείνω offshore εταιρείες τις οποίες ίδρυε ο ίδιος χωρίς να μου δίνει έγγραφα. Τελευταία offshore εταιρεία ήταν η Guldenberg η οποία αποτελεί και το διοικητικό συμβούλιο του ιδρύματος Green 4 Cast. Εν συνεχεία μου συνέστησε για πλήρη απόκρυψη του ονόματός μου να συστήσω ένα trust περί τα τέλη του 2011 έτσι ώστε να μην με ανακαλύψουν οι επίσημες αρχές για ο Μεταξάς γνώριζε ότι ήμουν κατηγορούμενος. Μου παρουσίασε ένα ολόκληρο σχεδιάγραμμα στο γραφείο του στο οποίο μου έδειξε πώς λειτουργεί το trust και το πώς καλύπτονταν το όνομά μου στις τράπεζες», ανέφερε ο Κάντας στην απολογία του το 2013. Επίσης κατηγόρησε τον Μεταξά λέγοντας ότι δεν του έχει δώσει αντίγραφα των εγγράφων για το ίδρυμα αλλά και χρήματα τα οποία ο Κάντας σκόπευε να επιστρέψει τότε στις ελληνικές αρχές. «Προκύπτει ότι προσπαθεί με κάθε τρόπο να εμποδίσει την επιστροφή των χρημάτων στην Ελλάδα και να αποσείσει τις ευθύνες του σε σχέση με τη γνώση του περί της παράνομης προέλευσης των χρημάτων μου, που διαχειριζόταν. Γι’ αυτόν το λόγο ούτε μου έδωσε από την αρχή, ούτε μου δίνει και τώρα αντίγραφα των εγγράφων, offshore και trust και έτσι με παγίδευσε και με κρατά όμηρο», ισχυρίστηκε ο Κάντας στους ανακριτές ζητώντας την ποινική δίωξη του Μεταξά.
Κατά την απολογία του το 2013 ο πρώην διευθυντής εξοπλισμών ανέφερε ότι είχε –μέσω offshore- ανοίξει λογαριασμούς σε ξένα τραπεζικά ιδρύματα, απ’ όπου και περνούσαν οι μίζες. Συγκεκριμένα μνημόνευσε τις Dresdner Bank Γενεύης, Bank Hoffman Ζυρίχης, BNP Paribas, UBS Ζυρίχης, Ferrier Lullin Γενεύης, Julius Baer Σιγκαπούρης, καθώς και τις Citibank Νέας Υόρκης και Virginia Bank, ξεκαθαρίζοντας για τις δύο τελευταίες ότι δεν είχαν σχέση με τα εξοπλιστικά.
Στα μέσα του επόμενου χρόνου, τον Ιούνιο του 2014, ο ελληνοελβετός νομικός Σπύρος Μεταξάς ανέφερε στους ανακριτές ότι αρνείται τις κατηγορίες που του αποδίδονται και όλα όσα του καταλογίζει ο Κάντας, με τον οποίον είναι συγκατηγορούμενοι. Ο Μεταξάς υποστήριξε ότι αυτά που έκανε ήταν νόμιμα και με βάση όσα προβλέπονται για την σύσταση εταιρειών κατ’ εφαρμογή της ελβετικής νομοθεσίας για το ξέπλυμα χρήματος.
Κατά την απολογία του στις εισαγγελικές αρχές ο Κάντας είχε κατονομάσει τον Μεταξά ως θεματοφύλακα του Olav Engineering Corp, ενός παναμέζικου ιδρύματος του οποίου τελικός δικαιούχος ήταν ο ίδιος ο πρώην διευθυντής εξοπλισμών
«Ο κ. Κάντας, συμπεριφερόμενος οψίμως ως μετανοούσα Μαγδαληνή, έχει την ψευδαίσθηση ότι, εφευρίσκοντας εξιλαστήρια θύματα για να μετακυλήσει τις ευθύνες του, και δηλώνοντας ότι τάχα ήμουν κοινωνός των παράνομων ενεργειών του και αρωγός στον εγκληματικό σχεδιασμό του, θα τύχει μεγαλύτερης “συμπάθειας” από τις δικαστικές αρχές, θα αποχρωματίσει τη δική του τεράστια ποινική ευθύνη και θα μπορεί να ελπίζει σε μια καλύτερη μελλοντική ποινική αντιμετώπιση. Το τέχνασμά του γνωστό και φθηνό… Δυστυχώς όμως γι’ αυτόν, είμαι σε θέση να αποδείξω ότι όλα όσα ανέφερε για το πρόσωπό μου στις κατά καιρούς απολογίες του ενώπιον των ανακριτικών αρχών είναι αισχρά και αναιδή ψεύδη, που, ως τέτοια, θα εξελιχθούν για τον ίδιο σε όπλο αυτεπίστροφο», ανέφερε στο απολογητικό υπόμνημά του ο Μεταξάς. Ανάμεσα σε άλλα, προχώρησε και στην μνημόνευση ξένων τραπεζικών ιδρυμάτων με τα οποία σχετιζόταν ο Κάντας: «Από την δικογραφία και τον τύπο προκύπτει ότι ο κ. Κάντας είχε πολυετή συνεργασία με διάφορες ελβετικές τράπεζες, όπως “Bank Hoffmann A.G.”, “Julius Baer”, “BNP Paribas”, “LGT Bank”, “Clariden Leu”, “UBS AG”, “Ferrier, Lullin & Cie S.A.”, “Credit Suisse AG”, “Dresdner Bank”, “Bank Union Bancaire Privée”, “Discount Bank and Trust Company” πριν καν απευθυνθεί στο γραφείο μου για την παροχή νομικών υπηρεσιών», σημείωσε ο Μεταξάς τον Ιούνιο του 2014.
Σε καμία από τις καταθέσεις των δύο ανδρών δεν προκύπτει το όνομα της PKB Privatbank. Κι όμως έγγραφα που προορίζονται για την συνεργασία της τράπεζας με εταιρεία συμφερόντων Κάντα βρέθηκαν σε ηλεκτρονικό μήνυμα του Μεταξά προς την δικηγορική εταιρεία Mossack Fonseca.
Κατά την απολογία του στις εισαγγελικές αρχές, ο Κάντας είχε κατονομάσει τον Μεταξά ως θεματοφύλακα του Olav Engineering Corp, ενός παναμέζικου ιδρύματος του οποίου τελικός δικαιούχος ήταν ο ίδιος ο πρώην διευθυντής εξοπλισμών. Μάλιστα, ο Κάντας ισχυρίστηκε ότι ο Μεταξάς ήταν το μόνο πρόσωπο που είχε δικαίωμα υπογραφής σε τρεις τραπεζικούς λογαριασμούς του ιδρύματος στην τράπεζα Julius Baer Σιγκαπούρης – στις 17 Δεκεμβρίου 2013 το συνολικό υπόλοιπο των λογαριασμών ήταν 15 εκατομμύρια δολάρια.
Σε email με θέμα «Olav Engineering», το οποίο αποστάλθηκε στις 7 Αυγούστου 2013 από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του Σπύρου Μεταξά προς την Mossack Fonseca, την δικηγορική εταιρεία που χειριζόταν τα εταιρικά έγγραφα του παναμέζικου ιδρύματος, αναφέρονται τα εξής: «Ο κ. Σπύρος Μεταξάς υποβάλλει τα σέβη του. Σας παρακαλώ βρείτε συνημμένα: δύο έγγραφα που πρέπει να υπογραφούν από τους διευθυντές της εταιρείας που αναφέρεται παραπάνω. Παρακαλώ σημειώστε ότι χρειαζόμαστε αυτά τα έγγραφα στο συντομότερο δυνατό χρόνο». Η εταιρεία που αναφερόταν παραπάνω, και ήταν στον θέμα του email, ήταν η Olav Engineering.
Τα δύο συνημμένα έγγραφα ήταν φόρμες για την εξουσιοδότηση διενέργειας τραπεζικών πράξεων από τους εκπροσώπους του ιδρύματος σε δύο τράπεζες: την Union Bancaire Privee, η οποία είχε αναφερθεί στις καταθέσεις των δύο ανδρών προς τις ελληνικές αρχές, και της άγνωστης PKB Privatbank. Στο έγγραφο της δεύτερης τράπεζας αναφερόταν ότι η «PKB Privatbank από εδώ και στο εξής ορίζεται ως θεματοφύλακας των funds» του ιδρύματος. Στην διαρροή δεν εντοπίστηκαν άλλα έγγραφα σε σχέση με την PKB Privatbank και το ίδρυμα Olav Engineering. Ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό ποιος ορίστηκε να έχει το δικαίωμα υπογραφής από την πλευρά της Olav Engineering για τις ενέργειες όσον αφορά τα περιουσιακά στοιχεία στα οποία θα ήταν θεματοφύλακας η συγκεκριμένη τράπεζα.
Η PKB Privatbank έχει έδρα στο Λουγκάνο Ελβετίας, παραρτήματα σε Ζυρίχη, Γενεύη, Λωζάνη, Μπελινζόνα, και θυγατρικές στον Παναμά και στο Μοντεβιδέο. Σήμερα, απασχολεί περίπου 260 υπαλλήλους –θεωρείται μικρή- και διαχειρίζεται μαζί με την αδελφή της τράπεζα Cassa Lombarda περί τα 15 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα. Θεωρείται επίσης μία από τις καλύτερα κεφαλαιοποιημένες private banks στην Ελβετία, με τον δείκτη Tier 1 να ανέρχεται στο 22% και τα ίδια κεφάλαια των μετόχων να καλύπτουν σχεδόν τέσσερις φορές το ποσό που απαιτείται από το ελβετικό δίκαιο.
Ωστόσο, πριν από μερικούς μήνες το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης εξέδωσε πρόστιμο ύψους 6,3 εκατομμυρίων δολαρίων κατά της PKB καθώς προσέφερε μία σειρά υπηρεσιών σε αμερικανούς πολίτες που τους έδωσαν τη δυνατότητα να αποκρύψουν περιουσιακά στοιχεία από το IRS, τις αμερικανικές φορολογικές αρχές. Τα συνολικά κεφάλαια 244 λογαριασμών αμερικανικού ενδιαφέροντος ανέρχονταν σε 329 εκατομμύρια δολάρια.
Ο Μεταξάς αφέθηκε ελεύθερος μετά την υποβολή του απολογητικού του υπομνήματος καταβάλλοντας εγγύηση ύψους 100.000 ευρώ. Ο Κάντας προφυλακίστηκε τον Δεκέμβριο του 2013 και επέστρεψε έως τον Ιούλιο του 2014 στο ελληνικό δημόσιο τα ποσά που βρέθηκαν στους λογαριασμούς του
Ανάμεσα σε άλλα, η PKB δέχθηκε να ανοίξει σε αμερικανούς τραπεζικούς λογαριασμούς με κωδικούς ή αριθμημένους λογαριασμούς καθώς και να κρατάει την αλληλογραφία με τα παραστατικά των λογαριασμών έτσι ώστε να μην συσχετίζονται τα φυσικά πρόσωπα με αυτούς. «Σε κάποιες περιπτώσεις, αμερικανοί πελάτες της PKB, με τη βοήθεια των συμβούλων τους, δημιουργούσαν νομικά πρόσωπα, όπως ιδρύματα του Λίχτενσταϊν, του Παναμά ή εταιρείες στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, και έδιναν αμοιβή σε τρίτους για να ενεργούν ως διευθυντές αυτών των ιδρυμάτων και των εταιρειών. Αυτοί οι τρίτοι, κατ’ εντολήν των αμερικανών πελατών τους, άνοιγαν μετά τραπεζικό λογαριασμό στην PKB στο όνομα της εταιρείας ή μετέφεραν περιουσιακά στοιχεία από λογαριασμό σε άλλη ελβετική ή ξένη τράπεζα», ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης σε σχετική ανακοίνωση για το πρόστιμο στην PKB.
Στο απολογητικό υπόμνημά του τον Ιούνιο του 2014 ο Μεταξάς είχε αναφέρει: «Σε ό,τι με αφορά, η συμμετοχή μου εξαντλήθηκε αποκλειστικώς στην παροχή νομικών υπηρεσιών κατά τη σύσταση των επίδικων νομικών προσώπων, χωρίς ουδεμία περαιτέρω ανάμειξη στην εταιρική διαχείριση ή τη διαχείριση των κεφαλαίων τους. Ο ρόλος του Trustee συνοψίζεται και εξαντλείται στην ορθή εκτέλεση των επιθυμιών, όπως αποτυπώνονται στο “Letter of Wishes” του ιδρυτή (“Settlor”), και όχι η καθεαυτό διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων».
Σε επιστολή της Mossack Fonseca, που εξυπηρετεί το ρόλο πιστοποιητικού, αναφέρεται τον Ιανουάριο του 2012 ότι μόνον ο Σπύρος Μεταξάς είναι εξουσιοδοτημένος να δίνει εντολές για το παναμέζικο ίδρυμα Olaf Engineering. Επίσης με εντολή του ελληνοελβετού νομικού τοποθετήθηκαν στο ίδρυμα διευθυντές-αχυράνθρωποι από την Mossack Fonseca.
Ο Μεταξάς αφέθηκε ελεύθερος μετά την υποβολή του απολογητικού του υπομνήματος καταβάλλοντας εγγύηση ύψους 100.000 ευρώ. Ο Κάντας προφυλακίστηκε τον Δεκέμβριο του 2013 και επέστρεψε έως τον Ιούλιο του 2014 στο ελληνικό δημόσιο τα ποσά που βρέθηκαν στους λογαριασμούς του – κυρίως στην Julian Baer Σιγκαπούρης. Λίγο καιρό μετά την προφυλάκισή του θα μπορούσε να βγει, με επιβολή περιοριστικών όρων και εγγύηση ύψους 200.000 ευρώ. Ο Κάντας όμως δήλωσε αδυναμία να καταβάλλει το ποσό της εγγυοδοσίας με αποτέλεσμα να παραμείνει φυλακισμένος έως τον Ιούνιο του 2015, οπότε και παρήλθε το 18μηνο της προσωρινής κράτησής του.
Μία παγκόσμια έρευνα του International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) και της Süddeutsche Zeitung. Συνεργαζόμενα μέσα ενημέρωσης και φορείς: Aftenposten, ARD, BBC Panorama, CBC/Radio-Canada, Columbia University, De Tijd, El Confidencial, Gazeta Wyborcza, Guardian, Haaretz, Indian Express, Irish Times, Korea Center for Investigative Journalism/Newstapa, Kyiv Post, La Nacion, Le Matin Dimanche, Le Monde, L’Espresso, Miami Herald, NDR, OCCRP, Politiken, Premières Lignes, SVT, The Asahi Shimbun, The Australian Financial Review, Trouw, TVI24, UOL, Vedemosti, WDR και περισσότεροι από 70 ακόμα ειδησεογραφικοί οργανισμοί στον πλανήτη, μεταξύ των οποίων και το Protagon.gr