Μια νηφάλια, ρεαλιστική και εν πολλοίς απαισιόδοξη ανάλυση για το τι συμφωνήθηκε την Παρασκευή στη Σύνοδο Κορυφής έδωσε ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Βαγγέλης Βενιζέλος με ανάρτησή του στην προσωπική του ιστοσελίδα.
«Στο σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας και οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 2016 για τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές είναι κάτι. Κάτι όμως που δεν επιτρέπει ψευδαισθήσεις» αναφέρει χαρακτηριστικά στην ανάρτησή του με τίτλο «Η πραγματική συμφωνία της 18ης Μαρτίου 2016 για το Προσφυγικό», ο κ. Βενιζέλος ο οποίος παραθέτει δύο από τα συμπεράσματα για το τι συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες την περασμένη Παρασκευή:
«Στους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς επικράτησε η αντίληψη που εκφράζουν η Αυστρία και οι χώρες του Βίζενγκραντ. Η αρχική γερμανική πολιτική της υποδοχής Σύρων και Ιρακινών προσφύγων δοκίμασε άλλωστε τις αντοχές της και προσέκρουσε τελικά στις αντιδράσεις ισχυρού τμήματος της γερμανικής κοινωνίας» σημειώνει ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και συνεχίζει:
» Η Γερμανία και μαζί της όλη η ΕΕ λέει, πολύ απλά: όσους ήταν να πάρουμε τους πήραμε. Απομένουν λίγες ακόμη θέσεις που θα καλυφθούν οργανωμένα στο πλαίσιο της ευρώ – τουρκικής συμφωνίας, αλλά ο υπάρχων μεγάλος όγκος σύρων προσφύγων πρέπει να παραμείνει στην Τουρκία, το Λίβανο και την Ιορδανία που χαρακτηρίζονται εκ των πραγμάτων «ασφαλείς χώρες». Αυτός ο χαρακτηρισμός πρέπει για την Τουρκία να γίνει και νομοθετικά. Κατά την ίδια λογική κλείνει η ευρωπαϊκή πόρτα για πρόσφυγες από άλλες χώρες, όπως το Ιράκ, και κατά μείζονα λόγο για παράτυπους μετανάστες που κινούνται μέσω Τουρκίας. Και αυτοί όμως μπορούν, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, να υποβάλλουν αίτηση παροχής ασύλου που πρέπει να κριθεί με βάση τα ατομικά χαρακτηριστικά του αιτούντος. Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας της 18.3.2016 επικαλούνται το ισχύον διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο προστασίας των προσφύγων και πρέπει να ερμηνεύονται σύμφωνα με αυτό, όμως η πολιτική και άρα πρακτική στόχευση είναι σαφής. Εξ ου και η ουσιαστικά ανήσυχη δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας των ΗΕ για τους πρόσφυγες».
Ο κ. Βενιζέλος υπενθυμίζει μια σειρά από στοιχεία αυτής της συμφωνίας:
«Ο λεγόμενος βαλκανικός διάδρομος κλείνει οριστικά. Κλείνουν συνεπώς τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Βενιζέλος.
«Από την 20η Μαρτίου και μετά το ισοζύγιο Ελλάδας – Τουρκίας λειτουργεί με τρόπο στεγανό για τις υπόλοιπες χώρες – μέλη της ΕΕ. Υπάρχει από τη μια ο ευρωπαϊκός χώρος που αρχίζει στην ΠΓΔΜ και από την άλλη ο ουσιαστικά ενιαίος χώρος Ελλάδας – Τουρκίας. Οσοι, προερχόμενοι μετά την 20η Μαρτίου από την Τουρκία, υπαχθούν σε καθεστώς ασύλου (διεθνούς προστασίας) στην Ελλάδα, παραμένουν σε αυτήν, εκτός και αν προκύψει δυνατότητα μετεγκατάστασης σε άλλο κράτος – μέλος της ΕΕ. Στη μετεγκατάσταση όμως προβλέπεται ότι θα προηγούνται Σύροι πρόσφυγες προερχόμενοι απευθείας από την Τουρκία και όχι μέσω Ελλάδος. Οι υπόλοιποι επανέρχονται στην Τουρκία είτε είναι οικονομικοί μετανάστες είτε Σύροι πρόσφυγες που είναι πλέον κατάλληλοι μόνο για Τουρκία / Λίβανο / Ιορδανία γιατί προσπάθησαν να βρουν καταφύγιο στην ΕΕ με καθυστέρηση, με δική τους πρωτοβουλία και έτσι κατέστησαν “ενοχλητικοί” για την Ευρώπη, οπότε “τιμωρούνται” από αυτή με αποκλεισμό από την ευρωπαϊκή προοπτική»…
Στο σημείωμά του ο κ. Βενιζέλος επισημαίνει «την τεράστια αξιακή και θεσμική υποχώρηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Προσφυγικό χωρίς αντιστάθμισμα σοβαρών πολιτικών πρωτοβουλιών για την επίλυση του συριακού ζητήματος που είναι δυστυχώς πλέον πολύ μεγάλο και περίπλοκο για τα ευρωπαϊκά μέτρα».
Υπενθυμίζει ωστόσο με νόημα πως «οι πολιτικές αποφάσεις και συμφωνίες της ΕΕ δεν προδικάζουν τη στάση ούτε του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ούτε του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κουβαλούν το βάρος της σχετικής πλούσιας νομολογίας τους»…
Και καταλήγει με το συμπέρασμα ότι η καταγραφή των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής «αναδεικνύει μια αλυσίδα πολύ σοβαρών προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει για αόριστο χρονικό διάστημα η χώρα μας. Προβλήματα ανθρωπιστικά και λειτουργικά σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης όλων αυτών των ανθρώπων. Προβλήματα θεσμικά σχετικά με το νομικό χαρακτηρισμό και την ελευθερία ή τους περιορισμούς κίνησης αυτών των ανθρώπων – μεταξύ των οποίων παιδιά, έγκυες γυναίκες, ανάπηροι και υπέργηροι αλλά και κάποιοι που ενδέχεται να εφάπτονται με την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα – εντός της ελληνικής επικράτειας. Προβλήματα αναγόμενα στην εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια και την προστασία της κυριαρχίας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων και των διεθνών αρμοδιοτήτων της χώρας».