Στον «Σημαδεμένο» ο Αλ Πατσίνο υποδύεται έναν Κουβανό που αρχίζει την καριέρα του στο έγκλημα από τα hot spots υποδοχής των ομοεθνών του στη Φλόριντα. Ακόμα και σήμερα οι Κουβανοί αποτελούν για τις ΗΠΑ μία ιδιαίτερη περίπτωση μετανάστη ή, καλύτερα πολιτικού πρόσφυγα. Οι λόγοι είναι προφανείς: οι κουβανοί φυγάδες απολαμβάνουν την υποστήριξη των ΗΠΑ καθώς, για τις αμερικανικές αρχές, προέρχονται από μία χώρα που δεν θεωρείται ούτε δημοκρατική, ούτε ασφαλής -για να μιλήσουμε με όρους του συρμού. Αλλωστε πλέον η κοινότητα των Κουβανών στη Φλόριντα είναι τόσο μεγάλη που αποτελεί, εδώ και δεκαετίες, σημαντικό πόλο πολιτικών εξελίξεων.
Ε, λοιπόν, στον νέο κόσμο που θα αναδυθεί από την επίσκεψη Ομπάμα στην Κούβα, αυτό το ειδικό καθεστώς αναμένεται να τερματιστεί. Οι Κουβανοί που θα επιχειρούν να εισέλθουν παρατύπως στις ΗΠΑ θα θεωρούνται αυτομάτως παράνομοι μετανάστες και θα έχουν μεταχείριση αντίστοιχης εκείνης που έχει ο Μεξικανός, όταν διασχίζει τον Ρίο Γκράντε.
Ομως, εδώ που τα λέμε, αυτή είναι μόνο μία σελίδα στο καινούργιο βιβλίο που γράφεται αυτές τις μέρες. Και αν τα πράγματα κυλήσουν όπως προβλέπει η κοινή λογική και η ιστορική εμπειρία, κάποια στιγμή η Κούβα θα ενσωματωθεί στη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ. Κοινώς θα συμβεί αυτό που απεύχεται ο μέσος έλληνας τουρίστας που θέλει «να προλάβει» την Κούβα «αγνή».
Ο Ομπάμα πηγαίνει στην Κούβα. Ναι, είναι ένα γεγονός τεράστιας ιστορικής βαρύτητας. Ποιος μπορούσε να προβλέψει πριν από δέκα χρόνια ότι το Air Force One θα πατούσε στο αεροδρόμιο της Αβάνας; Ποιος να έλεγε ότι το νησί, που έχει γίνει θέατρο δεκάδων επιχειρήσεων δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο, θα φιλοξενούσε, νομίμως και επισήμως, πράκτορες των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών; Κάποιοι συγκρίνουν, με μία διάθεση υπερβολής, την επίσκεψη Ομπάμα με την πτώση του τείχους στο Βερολίνο. Οχι, σίγουρα δεν είναι έτσι. Ο συμβολισμός, όμως, είναι κοινός. Η νίκη της Δύσης. Ομως αυτή τη φορά δεν είναι απέναντι ένα «σιδηρούν παραπέτασμα». Απέναντι είναι ένα μικρό ψάρι που κατάφερνε και κολυμπούσε μέσα στο στόμα του καρχαρία. Απλώς εξαντλήθηκαν τα ιστορικά και, φυσικά, τα οικονομικά όρια. Υπό καθεστώς εμπάργκο και περιστολής των ατομικών ελευθεριών, το καθεστώς Κάστρο, δεν θα άντεχε για πολύ. Πιθανότατα δε, με τον θάνατο του Φιντέλ να κατέρρεε και εκ των έσω. Τώρα προσέρχεται σε έναν έντιμο συμβιβασμό, όπως τουλάχιστον υποστηρίζει. Φυσικά ο Ομπάμα δεν θα δει τον Φιντέλ. Πιθανότατα δεν θα ήθελε και ο Φιντέλ να δει τον Ομπάμα.
Για ποιο λόγο, λοιπόν, ο αμερικανός πρόεδρος πηγαίνει τώρα στην Κούβα;
Προφανώς επειδή θέλει να κερδίσει την ιστορική στιγμή για τη θητεία του. Ο τελευταίος πρόεδρος που έχει επισκεφθεί την Κούβα ήταν ο Κάλβιν Κούλιτζ, το 1928. Οι σχέσεις ΗΠΑ και Κούβας εξομαλύνονται σταδιακά και η κανονικότητα αρχίζει και αποκαθίσταται -πριν από λίγες μέρες ξεκίνησε η ταχυδρομική σύνδεση. Ο Ομπάμα θέλει με την επίσκεψη του να πιέσει για επιτάχυνση των εξελίξεων.
Τι θα κάνει στην Κούβα;
Πηγαίνει οικογενειακώς, με Μισέλ και παιδιά. Θα δει τον Ραούλ Κάστρο, θα μιλήσει σε επιχειρηματικό φόρουμ και θα απευθυνθεί στον κουβανικό λαό. Επίσης θα κάνει και τον τουρίστα, δίνοντας σήμα προς τους συμπατριώτες του.
Ναι, αλλά δεν ισχύει το αμερικανικό εμπάργκο;
Φυσικά και ισχύει. Οπως και οι αντιδράσεις μελών της ισχυρής κοινότητας των Κουβανών στις ΗΠΑ που αντιτίθενται σε οποιαδήποτε επαφή με το καθεστώς Κάστρο. Ομως ο πρόεδρος δεν μπορεί να άρει μονομερώς το εμπάργκο. Η σχετική απόφαση πρέπει να ληφθεί από το Κογκρέσο και εκεί τα πράγματα δεν είναι εύκολα για τον Ομπάμα. Από την άλλη ο ίδιος έχει διευκολύνει, στο μέτρο που επιτρέπουν οι νομοθετικές πρωτοβουλίες, την υποδοχή Κουβανών στις ΗΠΑ και τις διμερείς επιχειρηματικές σχέσεις. Σύντομα θα ξεκινήσουν αεροπορικές πτήσεις, ενώ ήδη επιτρέπεται η διακίνηση κεφαλαίων από την Κούβα προς τις ΗΠΑ. Ε, αν το χρήμα διασχίσει τα τείχη, τη θάλασσα και το εμπάργκο, οι άνθρωποι, απλώς, θα το ακολουθήσουν.