Την αξιοποίηση ενός ισχυρού διπλωματικού όπλου το οποίο έχει στα χέρια της η Ελλάδα υποδεικνύει στην κυβέρνηση ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ, την προσεχή Πέμπτη, όπου πρόκειται να αποφασιστεί η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο κ. Σημίτης, με δήλωσή του, επισημαίνει στην κυβέρνηση πως μπορεί να αξιοποιήσει την απόφαση που ελήφθη στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ ,το Δεκέμβριο του 1999 στο Ελσίνκι, όταν ήταν ο ίδιος πρωθυπουργός σύμφωνα με την οποία «…κάθε υποψήφιο κράτος θα πρέπει να φέρνει ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου τις συνοριακές του διαφορές με ένα κράτος μέλος».
Κατά τον πρώην πρωθυπουργό αυτό αφορά στην προκείμενη περίπτωση τη Τουρκία και τις διαφορές που ισχυρίζεται ότι έχει με την Ελλάδα. Προειδοποιεί μάλιστα πως «…εάν η κυβέρνηση δεν υπενθυμίσει την απόφαση αυτή και δεν υπάρξει σχετική δήλωση της Ενωσης ότι η απόφαση εξακολουθεί να ισχύει θα συμβεί το εξής: Η Τουρκία θα ισχυριστεί, οποτεδήποτε δημιουργήσει πρόβλημα με την Ελλάδα, ότι ο κανόνας που καθιερώθηκε στο Ελσίνκι έχει παύσει να ισχύει λόγω αχρησίας. Μπορεί κατόπιν τούτου να προβάλει οποιεσδήποτε απαιτήσεις έχει εις βάρος της Ελλάδας. Αν θέλουμε ειρήνη, συνεργασία και διεθνή στήριξη πρέπει να επιμένουμε σε ρυθμίσεις που αποκλείουν μελλοντικές αντιπαραθέσεις. Αλλιώς θα είμαστε έρμαιοι προβλημάτων της κάθε στιγμής, όπως σήμερα του Προσφυγικού».
Οι κυριότεροι λόγοι με τους οποίους έμπειροι διπλωματικοί αναλυτές εξηγούν την παρέμβαση του κ. Σημίτη είναι:
Πρώτον, ο Κώστας Σημίτης προειδοποιεί για την δημιουργία τετελεσμένων στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη. Αφορά στις συγκλίνουσες πληροφορίες ότι σε ευρωπαϊκούς κύκλους είναι υπαρκτή η διάθεση να «διευκολυνθεί» η Τουρκία, τα μάλα, ώστε να συγκρατήσει τις προσφυγικές ροές οι οποίες τρομάζουν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Δεν αποκλείεται δε στη Σύνοδο Κορυφής, την Πέμπτη, το θέμα να τεθεί από ορισμένες χώρες.
Δεύτερον, γίνεται σαφές ότι η απαίτηση από τον Αλέξη Τσίπρα για επαναβεβαίωση της απόφασης του 1999, θα δώσει πόντους και ισχυροποίηση στην ελληνική κυβέρνηση και δεν θα περάσει καμία απόπειρα δημιουργίας τετελεσμένων ανατρέποντας εθνικά πλεονεκτήματα της τελευταίας εικοσαετίας στο όνομα είτε του περιορισμού του προσφυγικού μακριά από τις ευρωπαϊκές αυλές (επιδίωξη χωρών της ΕΕ) είτε θυσιαζόμενα, ως αντίδωρο για ευνοϊκότερη ματιά στα ελληνικά προβλήματα (άποψη ορισμένων κυβερνητικών παραγόντων).
Τρίτον, αφορά στην υπεράσπιση, σε μια δύσκολη συγκυρία για την Ελλάδα, μιας κορυφαίας διπλωματικής επιτυχίας η οποία έγινε επί δικής του θητείας, όταν στο Ελσίνκι αποφασίστηκε η ένταξη της Κύπρου και έγινε ακριβώς δεκτή η θέση ότι για τις αμφισβητήσεις της στο Αιγαίο η Τουρκία θα πρέπει να αποτανθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Πρόκειται για το λεγόμενο στους διπλωματικούς κύκλους «δόγμα Ροζάκη» με το οποίο ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, στενός συνεργάτης του Κώστα Σημίτη και τέως δικαστής στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θεωρεί ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο η Τουρκία θα μπορεί να έχει ανοιχτή την προοπτική της ένταξης στην ΕΕ.
Από την πλευρά της η κυβέρνηση, μέσω πηγών του Μαξίμου, σχολίαζε ότι ο κ. Σημίτης πρέπει να απευθυνθεί στο κόμμα του και στη ΝΔ και όχι στη σημερινή κυβέρνηση, για τα περί αξιοποίησης της Συμφωνίας του Ελσίνκι του 1999. Κύκλοι του Μαξίμου ρωτούσαν «αλήθεια, άραγε, ποιοι κυβερνούσαν στο μεσοδιάστημα των τελευταίων χρόνων και δεν αξιοποίησαν την εν λόγω Συμφωνία;».