Χώρα εγκατάστασης προσφύγων από χώρα «τράνζιτ» – μετακίνησης, δηλαδή, σε άλλες χώρες – θα γίνει η Ελλάδα για τα επόμενα δύο-τρία χρόνια. Αυτό δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας, στη συνάντηση που είχε την Τετάρτη με το ΔΣ της ΚΕΔΕ και τη σύσκεψη που είχε με Δημάρχους και Περιφερειάρχες – μια δήλωση που επιχείρησε να εξωραΐσει μια μέρα αργότερα μιλώντας για «χώρα εγκλωβισμού» και «προσωρινή» εγκατάσταση. Το αν το «προσωρινό» είναι δυο ή τρία χρόνια μοιάζει να μην έχει πολλή σημασία έχει…
Η δήλωσή του στην ΚΕΔΕ ήταν ένα σοκ – απείχε από τις αναφορές του ίδιου τού κ. Μουζάλα, αλλά και του Αλέξη Τσίπρα, καθώς μόλις τη Δευτέρα ο Πρωθυπουργός στην πολυσυζητημένη συνέντευξή του στο Star διαβεβαίωνε πως «οι 50.000 θέσεις προσφύγων είναι προσωρινές»…
«Θα πρέπει να θεωρούμε το σύνορο της Ειδομένης κλειστό. Προετοιμαζόμαστε για τις συνέπειες. Για ένα χρονικό διάστημα, κάποιοι θα μείνουν στην Ελλάδα. Σε πρώτο χρόνο, θα φροντίσουμε για την πρόχειρη φιλοξενία τους και σε δεύτερο χρόνο, θα φροντίσουμε για καλύτερες συνθήκες φιλοξενίας για τους πρόσφυγες και για την μεταφορά σε κλειστούς χώρους όσων δεν δικαιούνται άσυλο και θα επιστραφούν στις χώρες τους» είπε στην ΚΕΔΕ κ. Μουζάλας.
Ερωτηθείς σχετικά από δημοσιογράφους, ο κ. Μουζάλας χαρακτήρισε την κατάσταση «οξεία» και υπογράμμισε πως η Ελλάδα θα αναγκαστεί να φιλοξενήσει μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών, σύμφωνα με όσα προβλέπουν οι διεθνείς συνθήκες.
«Δεν είμαστε στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Σε λίγο διάστημα οι πρόσφυγες και οι μετανάστες θα καταλάβουν ότι δεν μπορούν να πάνε στις χώρες που θέλουν», πρόσθεσε.
Ο κ. Μουζάλας εκτίμησε ότι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα τα σύνορα στην Ειδομένη δεν θα ξανανοίξουν σύντομα, υπολογίζοντας, κεκλεισμένων των θυρών, ότι στην χώρα θα εγκλωβιστούν περισσότεροι από 100.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός γνωστοποίησε επίσης πως ο κυβερνητικός σχεδιασμός φιλοξενίας των μεταναστών, περιλαμβάνει δημιουργία hot spot ακόμη και στην Ηπειρο.
Σχολιάζοντας την απόφαση χωρών να κλείσουν τα σύνορά τους ο κ. Μουζάλας είπε ότι επιμένουν «παρά την πίεση που δέχθηκαν από ΕΕ, Γιούνκερ, Σουλτς, Πάπα, ΟΗΕ και κάθε σημαντικό πρόσωπο». Νωρίτερα, κατά την έκτακτη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Eνωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ) ο κ. Μουζάλας είχε αναφέρει ότι σύντομα θα ομολαποιηθεί η κατάσταση με τους πρόσφυγες.
«Μην πανικοβάλλεστε. Το πρόβλημα είναι διαχειρίσιμο. Πρόκειται για ένα έκτακτο γεγονός και θέλει τον χρόνο του μέχρι την τελική διευθέτηση» τόνισε ο κ. Μουζάλας απευθυνόμενος στους περιφερειάρχες. Ο ίδιος σημείωσε ότι η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι «όπου αποκαθίσταται η έννοια του κράτους, η κατάσταση μπαίνει σε τάξη» χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την περίπτωση της Λέσβου, όπου από 35.000 πρόσφυγες που υπήρχαν προ μηνών έχουν απομείνει 3.000, χωρίς, πλέον, να διαταράσσεται στο ελάχιστο η καθημερινότητα των κατοίκων.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης, ζήτησε ένα εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Οι δήμαρχοι ζήτησαν από τον κ. Μουζάλα να δημιουργηθεί ένα συντονιστικό όργανο για τη συγκέντρωση των διαθέσιμων χώρων και τη διοχέτευση των προσφύγων σε αυτά και ο υπουργός απάντησε ότι το όργανο αυτό ήδη σχηματίζεται. Συμφωνήθηκε δε, να γίνουν 1.600 προσλήψεις στους δήμους προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι άμεσες ανάγκες σε προσωπικό για τους χώρους φιλοξενίας.
«Οχι χώρα εγκατάστασης αλλά χώρα εγκλωβισμού»
Το πρωί της Πέμπτης και μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε, ο κ. Μουζάλας επανήλθε προσπαθώντας να εξηγήσει τα περί «χώρας εγκατάστασης». Ο υπουργός μίλησε στον ΑΝΤ1 και υποστήριξε ότι οι δηλώσεις του παρερμηνεύτηκαν, δίνοντας στον όρο «προσωρινός» μια ευρύτερη χρονική διάσταση. Ο κ. Μουζάλας εξήγησε ότι οι πρόσφυγες θα μείνουν στους χώρους προσωρινής εγκατάστασης «για όσο χρόνο χρειάζεται» και ότι ο σχεδιασμός γίνεται σαν να είναι κλειστό το σύνορο με την ΠΓΔΜ. Επαναδιατύπωσε λέγοντας ότι η Ελλάδα από χώρα διέλευσης γίνεται χώρα «εγκλωβισμού» για τους πρόσφυγες.
«Αυτό μας βάζει σε μια άλλη φάση. Από κει που ήμασταν χώρα διέλευσης, αυτή τη στιγμή οι άνθρωποι θα εγκλωβιστούν στην Ελλάδα. Εχουμε καθήκον να τους τακτοποιήσουμε, να πάψουν να γυρίζουν στους δρόμους. Να φτιάξουμε πολύ προσωρινούς χώρους εγκατάστασης», τόνισε και διευκρίνισε ότι υπάρχει ένας ακόμα σχεδιασμός για χώρους με πολύ καλύτερες συνθήκες, ώστε οι πρόσφυγες να μείνουν όσο χρειάζεται, μέχρι τη στιγμή της μετεγκατάστασης στην Ευρώπη.
«Επιστημονικά αληθής η δήλωση Ξυδάκη»
Ο ίδιος προέβλεψε ότι η ροή προσφύγων με κλειστά τα σύνορα θα χρειαστεί κάποιο χρόνο αλλά θα μειωθεί, με βάση και τη διεθνή εμπειρία. Τόνισε ότι δεν γνωρίζει πόσους μετανάστες μπορεί να αντέξει η Ελλάδα, «νομίζω όμως ότι θα είναι πολύ λιγότεροι από τις 150.000 που ανέφερε ο Νίκος Κοτζιάς» – «θα είναι ένα πρόβλημα διαχειρίσιμο» πρόσθεσε.
Κληθείς από την άλλη να σχολιάσει τη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Νίκου Ξυδάκη ότι το Προσφυγικό θα βοηθήσει στο δημογραφικό της χώρας ανέφερε ότι αυτό αποτελεί μια «απόλυτη επιστημονική αλήθεια» αλλά είναι «άλλο να το λες σε μια συνέντευξη και άλλο σε ένα συνέδριο». Συμφώνησε πάντως ότι το μεταναστευτικό ρεύμα σώζει δημογραφικά τις περιοχές όπου πηγαίνει.
Μόλις στις 19 Ιανουαρίου 2016, ο κ. Μουζάλας δήλωνε στην Deutsche Welle: «Σε αντίθεση με το παρελθόν, όταν η χώρα ήταν υποχρεωμένη να υποδεχτεί τους νεοαφιχθέντες πρόσφυγες και μετανάστες, η Ελλάδα είναι χώρα τράνζιτ για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Η πλειοψηφία τους επιθυμεί να φύγει και να πάει στην Κεντρική Ευρώπη»…
Αντίστοιχα, ο κ. Τσίπρας, τα μεσάνυχτα της Δευτέρας στο Star, δήλωσε στη συνέντευξη που παραχώρησε στον Νίκο Χατζηνικολάου πως η κυβέρνηση ήταν ανέτοιμη για το προσφυγικό κύμα. «Είναι ένα πρόβλημα που υπερβαίνει τις δυνάμεις της χώρας, τις δυνατότητες μιας κυβέρνησης και τις εγγενείς αδυναμίες της Ευρώπης που φαίνεται ότι στα κρίσιμα δεν μπορεί να συνεννοηθεί και να μοιράσει δίκαια το βάρος. Ανέτοιμοι μπορεί να ήμασταν υπό την έννοια ότι κανείς δεν περίμενε τόσες ροές», δήλωσε ο ίδιος. Οπως τόνισε o Aλέξης Τσίπρας, ετέθη το βέτο στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής και παράλληλα προειδοποίησε ότι μπορεί να αξιοποιήσει «όλα τα θεσμικά εργαλεία και στην επόμενη Σύνοδο της 7ης Μαρτίου, ζητώντας να ληφθούν οριστικές αποφάσεις καταμερισμού των προσφύγων».
Τον Οκτώβριο του 2015 -λίγο μετά το τέλος της άτυπης «μίνι-Συνόδου Κορυφής» στις Βρυξέλλες- ο κ. Τσίπρας είχε εκφράσει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι απορρίφθηκαν τρεις «παράλογες», όπως τις είχε χαρακτηρίσει, προτάσεις σε σχέση με την προσφυγική κρίση.
Η πρώτη παράλογη πρόταση, σύμφωνα τότε με τον Πρωθυπουργό, ήταν αυτή που -επί της ουσίας- αφορούσε στη δημιουργία «μιας πόλης» 50.000 προσφύγων στο εσωτερικό της Ελλάδας. Η πρόταση αυτή θα ερχόταν συμπληρωματικά, όπως είχε πει ο ίδιος, στις ήδη ανειλημμένες δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς, να δημιουργήσει κέντρα υποδοχής 7.000 ατόμων στα νησιά και άλλες 20.000 θέσεις στην Αττική και τη Βόρεια Ελλάδα. Στο σύνολό τους, όπως είχε εξηγήσει τότε ο Πρωθυπουργός, αποτελούν θέσεις «προσωρινής φιλοξενίας» μέχρι να ξεκινήσει η διαδικασία της μετεγκατάστασης. Ο κ. Τσίπρας επεσήμανε πως, τελικά, αντί για τη δημιουργία μιας «κωμόπολης» 50.000 προσφύγων, έγινε αποδεκτή η ελληνική πρόταση για την προώθηση μιας διαδικασίας επιδότησης του ενοικίου 20.000 προσφύγων για το διάστημα που θα παραμένουν στην Ελλάδα. Επίσης ο Πρωθυπουργός είχε αναφέρει τότε πως η πρόταση αυτή αποτελεί μια ουσιαστική συμβολή στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα, όπως είχε σημειώσει, «θα έχει ως αποτέλεσμα την ένταξη των προσφύγων στον κοινωνικό ιστό της χώρας».
Το βέβαιο είναι πως, όπως έχει η κατάσταση σήμερα: Μέχρι νωρίς το βράδυ της Τετάρτης είχαμε 1.400 νέες αφίξεις στη χώρα, ενώ στο Σχιστό φιλοξενούνται 1.414 άτομα. Στον Ελαιώνα 748, το Ελληνικό (χόκεϊ) 1.470, στα Διαβατά 2.071, στον Χέρσο 2.581 και στη Νέα Καβάλα 2.282 – ήτοι 26.000 όσοι φιλοξενούνται επισήμως από το ελληνικό κράτος συν οι 10.000 στην Ειδομένη, συν όσοι περιφέρονται στη χώρα από τον Πειραιά και την Πλατεία Βικτωρίας στην Αθήνα ως τις εθνικές οδούς με κατεύθυνση την Ειδομένη.
Πάντως, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Πάνος Καμμένος –την Τετάρτη- τόνισε ότι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα βρίσκονται 24.000 πρόσφυγες, οι οποίοι «δεν απειλούν κανέναν και δεν θέλουν να μείνουν στη χώρα».