O κύβος ερρίφθη. Το Εθνικό Μουσείο πλέον παύει να είναι ακέφαλο, όπως συνέβαινε τον τελευταίο μήνα, και στην καρέκλα της διεύθυνσης θα καθίσει και πάλι η Κατερίνα Κοσκινά, όπως ανακοίνωσε το απόγευμα της Παρασκευής το υπουργείο Πολιτισμού, έως τον Δεκέμβριο του 2017, ενώ δρομολογείται άμεσα Διεθνής Διαγωνισμός για την αναζήτηση του διαδόχου της.
Οι μηχανές έχουν ήδη μπει στο φουλ ολοταχώς, καθώς η Κατερίνα Κοσκινά προτού ακόμη γίνει η επίσημη ανακοίνωση από το Υπουργείο Πολιτισμού, είχε κάνει χθες, Πέμπτη, την εμφάνισή της στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΜΣΤ, ώστε να προχωρήσουν οι όποιες εκκρεμότητες, επιβεβαιώνοντας έτσι δημοσιεύματα του ημερήσιου Τύπου που την ήθελαν να επιστρέφει. Ωστόσο, στα μέλη του ΔΣ εμφανίστηκε επιφυλακτική καθώς ήθελε την επίσημη επιβεβαίωση κι αυτό διότι όπως χαρακτηριστικά έλεγε «όταν κάποιος έχει καεί στον χυλό, φυσάει και το γιαούρτι» εννοώντας ότι είχε παραπλανηθεί κατά την προηγούμενη τοποθέτησή της από τον Κώστα Τασούλα, τον Δεκέμβριο του 2014, όταν περίμενε ότι ο διορισμός της θα είχε διάρκεια πλήρους θητείας (έως τον Δεκέμβριο του 2018) και τελικά το ΦΕΚ διορισμού της προέβλεπε να παραμείνει στη θέση ως τις 14 Ιανουρίου 2016, οπότε και έληγε η θητεία της προκατόχου της, Αννας Καφέτση, η οποία απομακρύνθηκε ξαφνικά από τον ίδιο υπουργό με τη δικαιολογία ότι οι αντεγκλήσεις της με το ΔΣ προκαλούσαν καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του μουσείου.
Η επιστροφή της Κατερίνας Κοσκινά στη θέση της διευθύντριας χαρακτηρίστηκε από έντονο παρασκήνιο, καθώς αρχικά ο υπουργός Πολιτισμού, Αριστείδης Μπαλτάς, έδειχνε αποφασισμένος να προχωρήσει στην «ηθική δικαίωση» της ιδρυτικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ, Αννας Καφέτση. Λίγο πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων μάλιστα στενοί συνεργάτες του Αριστείδη Μπαλτά έκαναν λόγο για ειλημμένες αποφάσεις δείχνοντας σαφώς προς την κατεύθυνση της Αννας Καφέτση. Η απομάκρυνση της Κατερίνας Κοσκινά άρχισε δε να φαίνεται ως ακόμη πιο πιθανό σενάριο όταν αποκαλύφθηκε ότι το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος απέσυρε την χορηγία ύψους 3 εκατ. ευρώ, θέμα για το οποίο το ΥΠΠΟ άφησε ακάλυπτη τη διευθύντρια, επιρρίπτοντας της επιπλέον ευθύνες για τη συγκεκριμένη εξέλιξη. Και σχεδόν επιβεβαιώθηκε όταν ενώ επρόκειτο να συζητηθούν από το Συμβούλιο Μουσείων η μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη με την υπογραφή της, τελευταία στιγμή αποσύρθηκαν από την ημερήσια διάταξη.
Η Κατερίνα Κοσκινά διαπραγματεύτηκε σκληρά την επιστροφή της. Και δεν διεκδίκησε μόνο την εφαρμογή των μελετών που έχει ολοκληρώσει η ίδια, αλλά και την παραμονή της ως το 2018
Τι προέκυψε όμως και ενώ όλα έδειχναν ότι είχε κλειδώσει το όνομα της Αννας Καφέτση, τελικά ο υπουργός κατέληξε στην Κατερίνα Κοσκινά; Αν και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η επιτροπή πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ιδιαιτέρως θετικά διακείμενη προς τη λύση Καφέτση, σε αντίθεση με την Κατερίνα Κοσκινά, το στενό περιβάλλον της οποίας διατηρεί στενούς δεσμούς με υψηλά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, καθοριστικό ρόλο φέρεται να έπαιξαν έγγραφα προηγούμενων διοικητικών συμβουλίων τα οποία περιείχαν καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες η Αννα Καφέτση είχε παρακάμψει το ΔΣ, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το γεγονός ότι κατέθεσε τη μουσειολογική μελέτη στο Συμβούλιο Μουσείων, χωρίς ωστόσο να έχει πάρει έγκριση από το ΔΣ.
Ωστόσο η Κατερίνα Κοσκινά διαπραγματεύτηκε σκληρά την επιστροφή της. Και δεν διεκδίκησε μόνο την εφαρμογή των μελετών που έχει ολοκληρώσει η ίδια (κάτι που θα συνέβαινε αναγκαστικά, καθώς οι μελέτες της Αννας Καφέτση είχαν εγκριθεί μεν, χρειάζονταν όμως σοβαρές τροποποιήσεις σύμφωνα με τους όρους που είχε θέσει το Συμβούλιο Μουσείων), αλλά και την παραμονή της ως το 2018. Τελικώς οι δύο πλευρές συμβιβάστηκαν με το να λήξει η θητεία της ταυτοχρόνως με εκείνης του Δ.Σ., δηλαδή τον Δεκέμβριο του 2017, έτσι ώστε να έχει εγκαινιαστεί το μουσείο και να έχει αρχίσει να ομαλοποιείται η λειτουργία του.
Από δω και στο εξής αναμένεται όλα να κινηθούν με γρήγορους ρυθμούς και οι πρώτες εκτιμήσεις θέλουν το άδειο κτίριο της οδού Συγγρού να υποδέχεται τους πρώτους του επισκέπτες μέσα στο φθινόπωρο, ενώ ανοιχτά μένουν τα σενάρια σχετικά με τις προτάσεις που θα κάνει το ΥΠΠΟ προς την Αννα Καφέτση, ώστε να επέλθει τελικώς η ηθική της δικαίωση, η οποία προς το παρόν έγινε γραπτά, στην ανακοίνωση που εκδόθηκε και παραθέτουμε αυτούσια παρακάτω:
«Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) ιδρύθηκε ως ΝΠΙΔ εποπτευόμενο από το ΥΠΠΟΑ το 2000. Η ίδρυσή του, η αρχική συγκρότηση της συλλογής του, τα εκθεσιακά δείγματα γραφής του σε χώρους που φιλοξένησαν τις δράσεις του, η επιλογή του κτιρίου ΦΙΞ ως μόνιμης στέγης του φέρουν όλα τη σφραγίδα της ιδρυτικής διευθύντριας και εμπνεύστριάς του Άννας Καφέτση. Τίποτα δεν θα είχε προφανώς συμβεί χωρίς τη γνώση, την ευαισθησία, το πάθος και τις άοκνες προσπάθειές της. Καμία από τις ανασχετικές για το άνοιγμα του μουσείου παραμέτρους δεν μπορεί να αναιρέσει αυτό το αδιαμφισβήτητο γεγονός.
» Εξίσου, όμως, αδιαμφισβήτητο είναι το γεγονός ότι το μουσείο παραμένει κλειστό. Προβλήματα εργολαβιών, διοικητικές ανακολουθίες, αλλότρια συμφέροντα, παραλυτικές ισορροπίες, καθυστέρησαν επί μακρόν την ολοκλήρωση των εργασιών για την έναρξη της λειτουργίας του μουσείου, με αποκορύφωμα την απομάκρυνση της διευθύντριας από τα καθήκοντά της πριν την ολοκλήρωση της θητείας της από την τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου.
» Η Κατερίνα Κοσκινά, που κλήθηκε εκ των υστέρων να αναλάβει καθήκοντα διευθύντριας, στο σύντομο χρονικό διάστημα της θητείας της, κατέβαλε πολύ κόπο, σε συνεργασία με το Διοικητικό Συμβούλιο και το προσωπικό του Μουσείου, να προωθήσει τις απαραίτητες διεργασίες για το άνοιγμά του. Εκκρεμεί ακόμη προς αυτή την κατεύθυνση η κατάθεση του β’ σταδίου της οριστικής Μουσειογραφικής μελέτης, καθώς επίσης και οι αναγκαίες τροποποιήσεις της εγκεκριμένης Μουσειολογικής μελέτης.
» Η νυν πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, που κληρονόμησε το δυσεπίλυτο πρόβλημα, έχει ως μοναδικό μέλημά της την άρση όλων εκείνων των εμποδίων για το άνοιγμα του ΕΜΣΤ και -όπως σε κάθε εποπτευόμενο φορέα- την εξασφάλιση διοικητικής συνέχειας χωρίς βίαιες αλλαγές, όταν δεν συντρέχουν ισχυροί λόγοι ανεξάρτητοι της καλλιτεχνικής δραστηριότητάς του.
» Το υπουργείο οφείλει από την πλευρά του να ολοκληρώσει τις παροχές προς το Μουσείο ώστε, εκτός των άλλων, να καταστεί δυνατή η ενεργοποίηση της δωρεάς του Ιδρύματος Νιάρχου. Προτίθεται δε να δρομολογήσει άμεσα διαδικασίες Ανοιχτού Διεθνούς Διαγωνισμού για την επιλογή νέου Καλλιτεχνικού Διευθυντή του ΕΜΣΤ. Αποτελεί, άλλωστε, γενικότερη πολιτική μας βούληση η αλλαγή της διαδικασίας επιλογής προσώπων για την πλήρωση των θέσεων καλλιτεχνικών διευθυντών των εποπτευόμενων φορέων του ΥΠΠΟΑ μέσα από διαφανείς θεσμοθετημένες διαδικασίες.
» Με δεδομένα τα παραπάνω, τοποθετούμε την κυρία Κατερίνα Κοσκινά ως Διευθύντρια του Μουσείου μέχρι τη λήξη της θητείας του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΜΣΤ, με κριτήριο την εξασφάλιση της απρόσκοπτης συνέχισης των απαραίτητων διεργασιών και την προσδοκία πολύ σύντομα το ΕΜΣΤ να λειτουργήσει και να αποδοθεί στην ελληνική κοινωνία».