Το Ασφαλιστικό είναι ο τελευταίος δύσκολος «κάβος» που έχει να περάσει η κυβέρνηση Τσίπρα. Αν τα καταφέρει, μπορεί βάσιμα να ελπίζει ότι θα είναι η πρώτη μνημονιακή κυβέρνηση, η οποία θα έχει τις προϋποθέσεις να βγάλει την τετραετία, καθώς δεν έχει άλλο, τόσο απειλητικό, εμπόδιο μπροστά της.
Τρεις είναι οι στόχοι που θέλει να πετύχει:
Ο πρώτος – και πιο καθοριστικός – είναι να αποσπάσει την έγκριση των θεσμών στο σχέδιο που παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος. Μέχρι στιγμής οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν έχουν μιλήσει, αλλά φέρονται να διαφωνούν με την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς θεωρούν ότι θα αποβεί σε βάρος της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Η κυβέρνηση αντιτείνει ότι οι εισφορές είχαν μειωθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά το μέτρο ούτε την ανταγωνιστικότητα τόνωσε ούτε οι εργοδότες δημιούργησαν νέες θέσεις εργασίας. Αν απορριφθεί αυτό το μέτρο, τα πράγματα θα δυσκολέψουν, καθώς πρέπει να αναζητηθεί άλλο ισοδύναμο, που θα εξοικονομήσει περίπου τα μισά από όσα υποχρεούται, με βάση τις δεσμεύσεις του Μνημονίου.
Αν οι εκπρόσωποι της τρόικας «στυλώσουν τα πόδια», ο Πρωθυπουργός σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τη μέθοδο της «πολιτικής διαπραγμάτευσης», δηλαδή να ζητήσει «βοήθεια» από τις Βρυξέλλες – ίσως και από το Παρίσι και το Βερολίνο. Αυτό εννοεί, πρωτίστως, ο Αλέξης Τσίπρας με την έκφραση «πολιτική μάχη», την οποία χρησιμοποίησε μιλώντας κατά την τελευταία συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ. Ενδεχόμενη αποτυχία θα σημάνει πολιτικό Βατερλό για τον ίδιο και την κυβέρνησή του, καθώς θα υποχρεωθούν να καταφύγουν σε δραστικές μειώσεις των συντάξεων, ενώ έχουν υποσχεθεί, σε όλους τους τόνους, ότι τέτοιες δεν θα γίνουν.
Στο κυβερνητικό επιτελείο εκτιμούν ότι δεν θα βρεθούν βουλευτές που θα πουν «όχι». Αν υπάρχει κάποιος που διαφωνεί, εκτιμούν ότι θα παραιτηθεί παραδίδοντας την έδρα του
Ο δεύτερος στόχος – εφόσον, βεβαίως, έχει επιτευχθεί ο πρώτος – είναι το νομοσχέδιο να ψηφιστεί και από τους 153 βουλευτές που συγκροτούν την κυβερνητική πλειοψηφία. Στο κυβερνητικό επιτελείο εκτιμούν ότι δεν θα βρεθούν βουλευτές που θα πουν «όχι». Αν υπάρχει κάποιος που διαφωνεί, εκτιμούν ότι θα παραιτηθεί παραδίδοντας την έδρα του. Ασφαλώς, ο στόχος να μετρηθούν 153 «ναι» στην «κάλπη» του Ασφαλιστικού θα γίνει πολύ δύσκολος, στην περίπτωση που το Κουαρτέτο προβάλλει άλλες απαιτήσεις και υποχρεωθεί η κυβέρνηση να κάνει επώδυνες περικοπές. Αν συμβεί αυτό, οι εξελίξεις θα είναι απρόβλεπτες.
Ο τρίτος στόχος είναι συμπληρωματικός και θα έχει νόημα εφόσον έχουν επιτευχθεί οι δύο προηγούμενοι. Η κυβερνητική τακτική αποσκοπεί στο να «εκθέσει» τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Κυρίως τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που οι κυβερνήσεις τους έχουν κάνει περικοπές συντάξεων στο παρελθόν, αλλά και το Ποτάμι, το οποίο υπερθεμάτισε στην ψήφιση του τρίτου Μνημονίου το καλοκαίρι. Επειδή διαφαίνεται ήδη ότι και τα τρία αυτά κόμματα θα καταψηφίσουν το νομοσχέδιο για το Ασφαλιστικό, η κυβέρνηση θα τα κατηγορήσει ότι δεν συναινούν «σε ένα σχέδιο που αποτρέπει τις περικοπές συντάξεων», όπως ισχυρίστηκαν τη Δευτέρα οι υπουργοί Γιώργος Κατρούγκαλος και Νίκος Παπάς και η κυβερνητική εκπρόσωπος Ολγα Γεροβασίλη. Ουσιαστικά θα πρόκειται για μάχη εντυπώσεων, αφού το νομοσχέδιο θα έχει περάσει.
Ο συνολικότερος σχεδιασμός βασίζεται σε δύο προϋποθέσεις, που η κυβέρνηση θεωρεί ότι έχουν το χαρακτήρα δεδομένου. Πρώτον, ότι οι Ευρωπαίοι θα δείξουν «κατανόηση» και «δεν θα τραβήξουν το σκοινί», υποχρεώνοντας την κυβέρνηση να πάρει μέτρα που «δεν αντέχει». Και, δεύτερον, ότι αυτή τη φορά δεν θα επαναληφθεί – ούτε καν σε μικρογραφία – η εικόνα του καλοκαιρού, με βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να καταψηφίζουν το κρισιμότερο νομοσχέδιο. Επικρατεί η πεποίθηση ότι πολύ δύσκολα θα βρεθούν βουλευτές που θα καταψηφίσουν διακινδυνεύοντας πτώση της κυβέρνησης, πόσο μάλλον που τώρα δεν υπάρχει το «μαξιλάρι» της αντιπολίτευσης, όπως συνέβη το καλοκαίρι, όταν οι βουλευτές της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού υπερψήφισαν το τρίτο Μνημόνιο.
Με βάση αυτόν το σχεδιασμό, στην κυβέρνηση πιστεύουν ότι η οριακή πλειοψηφία των 153 θα αποδειχθεί ανθεκτική και θα αποφευχθούν απρόβλεπτες εξελίξεις.