Επρεπε να περάσουν 37 χρόνια, Ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά 37 ολόκληρα χρόνια για να μπορεί μία Κινέζα να γίνει μητέρα όσες φορές θέλει.
Οσες φορές θέλει; Οχι ακριβώς. Αλλά ακόμη και το δεύτερο παιδί είναι πολυτέλεια.
Εδώ και λίγες ώρες, από την στιγμή που το 2016 μπήκε στις ζωές μας, στην Κίνα έπαψε να ισχύει ο περιορισμός για το ένα παιδί ανά οικογένεια και, πλέον, το κάθε ζευγάρι μπορεί να αποκτά μέχρι δύο. Σιγά την πρόοδο θα σκεφτείτε. Κι όμως. Σκεφτείτε πώς είναι να ζείτε με απαγόρευση στη χαρά της οικογένειας…
Το Πεκίνο αποφάσισε να χαλαρώσει τα περιοριστικά μέτρα, τα οποία υπάρχουν από το 1979 κι αυτό γίνεται κυρίως για… οικονομικούς λόγους.
Με πληθυσμό που αγγίζει το 1,5 δισεκατομμύριο, η Κίνα αναμένεται να αντιμετωπίσει σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα όσον αφορά τις ηλικίες που μπορούν να εργαστούν. Οι προβλέψεις και τα νούμερα είναι ενδεικτικά
Η Κίνα έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο (1,37 δισ.), ωστόσο το πρόβλημα βρίσκεται στην ηλικιακή κατανομή των κατοίκων της. Οι πολίτες της που βρίσκονται σε ηλικία κατάλληλη για εργασία (15-64) συνεχώς και μειώνονται και με βάση τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ οι άνω των 65 θα έχουν αυξηθεί κατά 85% μέχρι το 2030.
Η απόφαση ελήφθη το περασμένο Φθινόπωρο μετά από συνεχείς εκκλήσεις των ειδικών, οι οποίοι εδώ και 10 χρόνια προειδοποιούν για τους κινδύνους των περιορισμών στις γεννήσεις. Το ενδεχόμενο έλλειψης εργατικού δυναμικού τρομάζει το Πεκίνο, αφού η οικονομική ανάπτυξη της χώρας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτό.
Ωστόσο, ακόμη κι έτσι, η Κίνα δεν αναμένεται να δει σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση του πληθυσμού της και σίγουρα όχι άμεσα. Αναλυτές επισημαίνουν πως ακόμη και η χαλάρωση των μέτρων οικογενειακού προγραμματισμού δεν πρόκειται να προκαλέσει έκρηξη τοκετών, αφού τα ποσοστά γονιμότητας εμφανίζουν σημαντική πτώση εδώ και χρόνια. Πλέον, οι Κινέζοι δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα να μεγαλώσουν τις οικογένειές τους και στο παρελθόν που σε ορισμένες περιπτώσεις είχε «σπάσει» ο… κανόνας του ενός παιδιού δεν άλλαξε κάτι δραματικά. Συγκεκριμένα, οι ειδικοί στον τομέα της υγείας εκτιμούν πως η νέα πολιτική μπορεί να δώσει τη δυνατότητα στο πολύ 100 εκατομμύρια ζευγάρια να αποκτήσουν δεύτερο παιδί και είναι αμφίβολο εάν έστω και το 50% εξ αυτών το επιχειρήσει, κυρίως λόγω… κόστους.
Η πολιτική της φρίκης
Εκτός του ζητήματος της ηλικιακής κατανομής όσον αφορά το εργατικό δυναμικό, πίσω από την απόφαση του Πεκίνου βρίσκεται και κάτι άλλο. Η προσπάθεια για… διόρθωση της κατανομής μεταξύ αντρών και γυναικών. Η επιβολή του μέτρου το 1979 οδήγησε στη διαταραχή της ισορροπίας ανάμεσα στα δύο φύλα, αφού τα αγόρια θεωρούνταν προτιμητέα, με αποτέλεσμα να οδηγούνται αρκετές γυναίκες σε έκτρωση. Αυτή η πρακτική διατάραξε την ισορροπία στην αναλογία αντρών και γυναικών, με αποτέλεσμα αρκετοί άντρες σήμερα να δυσκολεύονται να βρουν συζύγους, κάτι που οδήγησε στη δημιουργία εκτεταμένων δικτύων παράνομης διακίνησης… νυφών.
Η απόφαση για τον περιορισμό στο ένα παιδί ανά οικογένεια είχε εισαχθεί το 1979 ως προσωρινό μέτρο, με σκοπό να μπει τέλος στην ανεξέλεγκτη τότε πληθυσμιακή έκρηξη. Ωστόσο, η εφαρμογή της δεν ήταν εξαρχής ούτε καθολική, ούτε τόσο σκληρή. Λίγα χρόνια μετά τα όσα είχαν αποφασιστεί τότε, τα ζευγάρια που δεν ζούσαν στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά είχαν προτιμήσει την ύπαιθρο είχαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν δεύτερο παιδί, εφόσον όμως το πρώτο ήταν κορίτσι. Επίσης, ορισμένες εθνικές μειονότητες είχαν τη δυνατότητα απόκτησης και δεύτερου παιδιού. Οσα ζευγάρια παραβίαζαν τον νόμο καλούνταν να καταβάλουν αυστηρά πρόστιμα, ανάλογα με το εισόδημά τους, ενώ υπήρχαν περιπτώσεις που αγροτικές οικογένειες είδαν τις σοδιές τους να κατάσχονται από το Κομμουνιστικό Κόμμα που κυβερνά το κράτος.
Και τα αποτελέσματα;
Σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από την κινεζική κυβέρνηση, ο νόμος του ενός παιδιού έχει αποτρέψει 400 εκατομμύρια γεννήσεις και έχει βοηθήσει αναρίθμητες οικογένειες να βγουν από το τέλμα της ένδειας. Η αλήθεια είναι ότι δεν συμφωνούν όλοι στην ορθότητα αυτής της προσέγγισης. Αντιθέτως, πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι τα ποσοστά γεννήσεων στην Κίνα θα έπεφταν ούτως ή άλλως καθώς βελτιώνονταν η οικονομική κατάσταση της χώρας και τα επίπεδα εκπαίδευσης των πολιτών της.
Οσο για τα αποτελέσματα αυτής της απόφασης, υπομονή μερικά χρόνια. Για την ακρίβεια, μερικές δεκαετίες.