Το 2017 ήταν η χρονιά που ο πληθυσμός της Ελλάδας έφτασε στο υψηλότερο, ιστορικά, σημείο του. Μετρηθήκαμε περίπου στα 10,7 εκατομμύρια. Δεν θα το ξαναδούμε αυτό το νούμερο. Ούτε εμείς, ούτε οι γενιές που θα έρθουν μετά από μας. Το 2100 ο πληθυσμός της Ελλάδας θα κυμαίνεται ανάμεσα στα 4,7 και στα 5,4 εκατ. ανθρώπους. Όλα και όλα. Τα δισέγγονα μας θα έχουν περισσότερο χώρο στη διάθεση τους.
Η πρόβλεψη δεν είναι αυθαίρετη. Ανήκει στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον (της Πολιτείας) και η σχετική έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το ίδρυμα του Μπιλ Γκέιτς. Ασφαλώς το όνομα του χρηματοδότη θα οπλίσει πληκτρολόγια στα social που θα αποδείξουν ότι ο Μπιλ απεργάζεται τη συρρίκνωση του ελληνισμού -ίσως για αυτό να προωθεί και τα εμβόλια. Όμως η πρόβλεψη δεν αφορά μόνο εμάς.
Το 2100 ο παγκόσμιος πληθυσμός υπολογίζεται να είναι 8,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι, έχοντας φτάσει στο υψηλότερο σημείο του κάπου στο 2064, με 9,7 δισεκατομμύρια. Οι άνω των 65 θα είναι 2,4 δισ και οι κάτω των 20 ετών θα φτάνουν τα 1,5 δισεκατομμύρια.
Ωστόσο μέχρι να φτάσουμε εκεί, κάποιες χώρες θα υποστούν μία δημογραφική τραγωδία. Δεν είναι μόνο η Ελλάδα που θα δει τον πληθυσμό της να μειώνεται στο μισό. Συνολικά άλλες 22 χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Ιαπωνία, η Πορτογαλία θα έχουν την ίδια μοίρα. Με πιο σοκαριστική την πρόβλεψη για τη δημογραφική εξέλιξη της Κίνας, η οποία μέσα στον αιώνα θα χάσει 700 εκατ ανθρώπους -πρόβλεψη για το 2100 της δίνει πληθυσμό 731 εκατομμυρίων, έναντι 1,4 δισ σήμερα.
Και επειδή όταν βγαίνουν τέτοια νούμερα στο τραπέζι κάποιοι ρίχνουν και μια ματιά στην Τουρκία, σημειώστε ότι, σύμφωνα με την πρόβλεψη, όταν εμείς θα βολοδέρνουμε γύρω από τα 5 εκατομμύρια, οι γείτονες μας θα έχουν καβαλήσει τα 101 εκατομμύρια. Όλος ο ελληνικός πληθυσμός θα αντιστοιχεί σε ένα προάστιο της Κωνσταντινούπολης. Και όλος ο βαλκανικός στον πληθυσμό της Πόλης. Αν αθροίσεις τους πληθυσμούς όλων των χωρών της Βαλκανικής για το 2100, δεν ξεπερνάς τα 20 εκατομμύρια.
Η πληθυσμιακή εξέλιξη δεν είναι ενιαία ανά περιοχή. Ας πούμε οι πληθυσμοί της Σκανδιναβίας θα είναι ίδιοι οι πιο εύρωστοι σε σχέση με σήμερα. Η Γαλλία θα έχει πληθυσμό μεγαλύτερο κατά δύο εκατομμύρια, ενώ η Γερμανία θα έχει χάσει 17 εκατομμύρια. Δημογραφική ομοιογένεια παρατηρείται στην υποσαχάρια Αφρική, όπου ήδη η Νιγηρία έχει τα καλύτερα δημογραφικά στον πλανήτη. Μέχρι το τέλος του αιώνα οι πληθυσμοί εκείνης της περιοχής θα έχουν τριπλασιαστεί. Η Νιγηρία έχει σήμερα πληθυσμό 290 εκατομμυρίων. Το 2100 ενδέχεται να έχει 790 εκατομμύρια. Αντίστοιχα, λοιπόν, παραγωγικές δραστηριότητες που σήμερα λαμβάνουν χώρα στην Κίνα και στην Ινδία, στο τέλος του αιώνα είναι πολύ πιθανό να έχουν μεταφερθεί στην υποσαχάρια Αφρική. Τότε η Νιγηρία θα είναι πληθυσμιακά μεγαλύτερη από την Κίνα και θα έχει διαθέσιμους 460 εκατομμύρια εργαζόμενους σε παραγωγική ηλικία.
Και τώρα πάμε στα δύσκολα. Αν αύριο κληθούν πολιτικοί να σχολιάσουν αυτή τη μελέτη σε ένα τηλεοπτικό πάνελ, θα πουν ότι πρέπει να δώσουμε κίνητρα στα νέα ζευγάρια κ.λ.π. Συγγνώμη, αλλά και σε κονικλοτροφεία να κλείσουμε τα ζευγάρια, πάλι δεν βγαίνει η εξίσωση. Η μελέτη είναι σαφής ως προς αυτό που προτείνει: οι χώρες που βρίσκονται μπροστά σε μείωση του πληθυσμού τους κατά το ήμισυ πρέπει να υιοθετήσουν μία φιλελεύθερη μεταναστευτική πολιτική και ταυτοχρόνως να δώσουν κίνητρα στα νέα ζευγάρια, ειδικά στις γυναίκες.
Εδώ δεν συζητάμε το πρώτο και δεν κάνουμε τίποτα για το δεύτερο. Αλλά ακόμα και αν πετύχουμε αύξηση της γονιμότητας, δεν θα πάμε πολύ μακριά στους αιώνες αν δεν ενσωματώσουμε μεταναστευτικούς πληθυσμούς. Είναι μία συζήτηση που ενοχλεί. Που προκαλεί συχνά αφορισμούς και χλευασμό. Είναι όμως η πραγματικότητα. Μπορεί ως έθνος να αποφασίσουμε, που λέει ο λόγος, τη συρρίκνωση και τη σταδιακή εξαφάνιση μας, «καθαροί» και με τις αυλές να έχουν υπολείμματα από τις σούβλες με το κοκορέτσι. Αυτό όμως θα ήταν αυτοκτονία, έτσι δεν είναι; Και δεν έχουμε ρωτήσει επί τούτου τα δισέγγονά μας.