Η κοινή γνώμη ασχολήθηκε με τις βραχονησίδες κυρίως με αφορμή την κρίση στα Ιμια το 1996. Πολύ μελάνι έχει ξοδευτεί από τότε για το θέμα. Άλλοι εξαίρουν την στάση του τότε πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη να σηκώσει το τηλέφωνο και να ζητήσει την μεσολάβηση των ΗΠΑ τις οποίες και ευχαρίστησε δημοσίως στην Βουλή. Άλλοι τον σταυρώνουν γιατί εκτιμούν πως ο δικός του χειρισμός είναι η αιτία για το γκριζάρισμα της βραχονησίδας.
Τι δεν έγινε; Το αυτονόητο: ένα εθνικό σχέδιο για τις βραχονησίδες. Η σύμβαση του Μοντέγκο Μπέι για το Δίκαιο της Θάλασσας έδωσε τη νομική βάση –αν δεχτεί κανείς πως μέχρι τότε δεν υπήρχε–, για τα δικαιώματα των νησιών σε ότι αφορά υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Από τα Ιμια μέχρι σήμερα είχαμε πολλές εναλλαγές κυβερνήσεων. Υπό μία έννοια έχουν κυβερνήσει οι πάντες: το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ, μέχρι και ΔΗΜΑΡ, ΑΝΕΛ και μερίδα Οικολόγων. Η εθνική παραλυσία γύρω (και) από το θέμα αυτό συνεχίστηκε αδιαλείπτως.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις σήμερα υπάρχουν περί τις 300 βραχονησίδες σε αξιοποιήσιμη βαθμίδα και χιλιάδες διάσπαρτες παντού, γύρω από μικρά και μεγάλα νησιά, κοντά ή μακριά στην ηπειρωτική χώρα, μόνες τους ή σε συμπλέγματα, σε όλα τα πελάγη.
Ακόμα κι αν δεν υπήρχε «εθνικό θέμα» θα έπρεπε να εκπονηθεί ένα σχέδιο αξιοποίησης. Οχι μόνο για τα προφανή οικονομικά, αλλά κυρίως για τα περιβαλλοντικά οφέλη.
Η Ελλάδα οφείλει μέχρι το 2028 να μηδενίσει την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη. Και μέχρι το 2050 να παράγει ενέργεια αποκλειστικά από ΑΠΕ. Δανία, για να παράγει το 50% της ενέργειας που χρειάζεται από ΑΠΕ, δεν είναι εύκολο να γίνει. Όμως μπορεί να καλύψει χαμένο έδαφος αν κινηθεί αποφασιστικά έστω και τώρα.
Οι εκτιμήσεις λένε ότι στις περίπου 300 αξιοποιήσιμες βραχονησίδες (λόγω προσβασιμότητας, γεωμορφολογίας κλπ) μπορούν να γίνουν δύο πράγματα: αιολικά πάρκα και τουριστικές επενδύσεις. Οσοι εργάζονται πάνω στο θέμα ξέρουν τις κόκκινες γραμμές. Η αξιοποίηση πρέπει να σέβεται το περιβάλλον (Natura κλπ) – άρα να μην υπάρχει κανένα «παράθυρο» στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ο συνδυασμός περιβαλλοντικών, ενεργειακών και οικονομικών αναγκών γίνεται κρίσιμο γεωπολιτικό στοιχείο.
Και μπορεί να προχωρήσει υπό μία προϋπόθεση: να μείνει έξω από τα συνήθη μικροκομματικά παιγνίδια και σκοπιμότητες. Σπάνια το είδαμε να συμβαίνει. Ας εκπλαγούμε λοιπόν και μια φορά ευχάριστα από τις ηγεσίες των κομμάτων που βρίσκονται σήμερα στην Βουλή.
Η δε συγκυρία, με τη νέα Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, δικαστικό με βαθιά γνώση και ευαισθησία για τα περιβαλλοντικά θέματα, είναι άλλο ένα στοιχείο που συνηγορεί στην ανάληψη πρωτοβουλιών.