Διάβασα με έκπληξη ένα άρθρο γνώμης στους New York Times για την «επιστροφή του σόου της Victoria’s Secret», αυτό όπου διάφορα μοντέλα ντύνονται –ή, καλύτερα, γδύνονται– αγγελάκια με φτερά και πούπουλα και σουτιέν και βρακιά και κάνουν πασαρέλα.
Η έκπληξή μου ήταν πολλαπλή: Πρώτον, μου φαίνεται τρελό ότι άρχισε ξανά να γίνεται αυτό το σόου. Πραγματικά, δηλαδή, οι υπεύθυνοι της συγκεκριμένης εταιρείας κάθισαν κάτω και αποφάσισαν ότι το καλύτερο που μπορούν να κάνουν το 2024 είναι να αναβιώσουν μια ιστορία που έχει πεθάνει εδώ και χρόνια, υπό το βάρος πολλών και βαριών σκανδάλων; Δεύτερον, η Victoria’s Secret είπε ότι τα νέα της σόου είναι αφιερωμένα στη «γυναικεία ενδυνάμωση». Περίμενα, λοιπόν, να δω γυναίκες με στολές αστροναύτη ή έστω την Κάμαλα Χάρις στην πασαρέλα. Αντ’ αυτού είδα πάλι αυτά τα ημιδιαφανή, σιχαμένα βρακιά που δεν φοράει καμία μας, εγγυημένα σας το λέω.
Τρίτον, βρήκα την αρθρογράφο των ΝΥΤ, παρότι σαφώς εναντίον του συγκεκριμένου event, εξαιρετικά επιεική. Οι ΝΥΤ, εξάλλου, ήταν αυτοί που αποκάλυψαν σειρά σκανδάλων σεξουαλικής παρενόχλησης και εκφοβισμού στα παρασκήνια αυτού που κάποτε ήταν το διασημότερο σόου στον πλανήτη.
Τα σόου της Victoria’s Secret είχαν διακοπεί οριστικά το 2019, λόγω πτώσης εσόδων της εταιρείας, μειωμένου ενδιαφέροντος του κοινού αλλά και της εμπλοκής του ιδρυτή της, του δισεκατομμυριούχου Λες Γουέξνερ, με τον διαβόητο Τζέφρι Επσταϊν, ο οποίος αυτοκτόνησε στη φυλακή εν αναμονή της δίκης του για σωματεμπορία.
Επιπλέον, ο πρώην υπεύθυνος μάρκετινγκ της Victoria’s Secret, Εντ Ράζεκ, κατηγορήθηκε για σεξουαλική παρενόχληση και εκφοβισμό μοντέλων και υπαλλήλων της εταιρείας, ενώ αρκετά μοντέλα αναγκάζονταν να ποζάρουν γυμνά για τον φωτογράφο Ράσελ Τζέιμς, που εργαζόταν συχνά για την εταιρεία και δεν πληρώνονταν για αυτές τις φωτογραφίσεις.
Υπάρχουν πολλά ακόμη, αλλά κυρίως υπάρχει το γεγονός ότι πέρασαν μόλις πέντε χρόνια από τότε, όμως σε επίπεδο κοινωνικών κατακτήσεων των γυναικών, θα μπορούσε να έχει περάσει ένας αιώνας. Κυρίως, μεσολάβησε η παγίωση του #ΜeToo, το οποίο σχετίζεται άμεσα (και) με τον κόσμο του μόντελινγκ. Ειδικότερα, του μόντελινγκ όπως αυτό εκφράζεται στα σόου της συγκεκριμένης εταιρείας εσωρούχων.
Είναι ένας κόσμος στον οποίο κάνουν κουμάντο οι άντρες και οι γυναίκες γδύνονται δημοσίως προς τέρψιν άλλων αντρών. Και κάποιοι άλλοι άντρες βγάζουν λεφτά με ουρά. Κανένα άλλο νόημα δεν έχει όλο αυτό. Ούτε μόδα είναι, ούτε αισθητική πρόταση, ούτε τίποτε. Είναι η πολύ στιλιζαρισμένη εκδοχή ενός στριπτιζάδικου, η οποία νομιμοποιείται –δυστυχώς– και μέσα από τα γυναικεία περιοδικά και site μόδας.
Και πλέον επιδιώκει να νομιμοποιηθεί και μέσα από τη συμπεριληπτικότητα, βγάζοντας την Ασλεϊ Γκράχαμ στην πασαρέλα, η οποία στο παρελθόν είχε κατακεραυνώσει τα συγκεκριμένα σόου, επειδή έπαιρναν μόνο αδύνατες. Μόνο που το πρόβλημα δεν είναι στο μέγεθος.
Το πρόβλημα έχει όνομα και λέγεται αντικειμενοποίηση των γυναικών.
Κι εσύ τι θέμα έχεις, Μαρία, αν κάποιες θέλουν να πληρώνονται για να περπατάνε με το βρακί και οι άλλοι από κάτω να τις χαζεύουν; Κανένα. Ή, κι αν έχω, είναι δικό μου, δεν μπορώ να επιβάλω τις απόψεις μου στην κοινωνία.
Το θέμα που έχω είναι η υποκρισία και το πλασάρισμα του σοφτ πορνό και των αντρικών ονειρώξεων ως «μόδα» και «γυναικεία ενδυνάμωση». Και η κεφαλαιοποίηση πάνω σε αυτό. Αδυνατώ να πιστέψω ότι υπάρχει γυναίκα στον πλανήτη που είδε την Μπέλα Χαντίντ στην πασαρέλα με μικροσκοπικά εσώρουχα και πήγε να αγοράσει τα ίδια επειδή της άρεσαν. Να τα αγόρασε μπορεί, αλλά μάλλον για να ικανοποιήσει τη φαντασίωση κάποιου άντρα. Ή τη δική της, ότι σε κάποιο παράλληλο σύμπαν μοιάζει με την Μπέλα Χαντίντ. Και όλο αυτό δεν έχει καμία σχέση ούτε με το 2024 ούτε με την καθημερινή πραγματικότητα καμιας γυναίκας.
Το σόου της Victoria’s Secret μού θυμίζει κάποιους άντρες –κατά τα λοιπά «σοβαρούς»– οι οποίοι ανά φάσεις ανεβάζουν στα σόσιαλ φωτογραφίες γυναικών (διασήμων και μη) με σεξουαλικά υπονοούμενα στις λεζάντες και η μόνη λέξη που σου έρχεται στο μυαλό είναι «πείνα». Είναι πράγματι τόσο πεινασμένοι, αναρωτιέσαι, που στα 50 και στα 60 τους έχουν ανάγκη να δουν λίγο στήθος ή λίγο μπούτι και να το συνοδεύσουν με μια εφηβική χαζομάρα; Το ίντερνετ, ο κόσμος όλος βασικά, είναι γεμάτος από επαγγελματικό πορνό και επαγγελματικό σεξ. Τα βρακιά της Μπέλα Χαντίντ περιμένει ο άλλος για να αισθανθεί ανάταση;
Και εν πάση περιπτώσει, λάθος οπτική γωνία. Ο άλλος –οι άλλοι– ας περιμένουν ό,τι θέλουν. Πολύ μεγάλη μερίδα των αντρών δεν θα πάψει ποτέ να βλέπει τη γυναίκα ως αντικείμενο για τις φαντασιώσεις του. Το θέμα είναι εμείς τι κάνουμε. Εμείς που έχουμε παγιδευτεί κάπου ανάμεσα στο «θα κυκλοφορώ όπως θέλω» και το «μη με βλέπεις σαν σεξουαλικό σκεύος».
Υπάρχει σαφής διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα δύο; Βεβαίως. Είναι η λέξη «θέλω». Αμα θέλω να βγω με το βρακί, καλά κάνω. Αμα βγαίνω με το βρακί στις πασαρέλες επειδή με πληρώνουν για να προσποιούμαι ότι συμμετέχω σε ένα σόου αφιερωμένο στην «ενδυνάμωση των γυναικών», ενώ στην πραγματικότητα το μόνο που ενδυναμώνεται είναι το αντρικό μάτι, τότε δεν χρειάζονται φτερά μαζί με τα πούπουλα, αλλά πίσσα.