Τι είναι η αναδοχή και γιατί είναι τόσο σημαντική σήμερα;
Η αναδοχή διαφέρει από την υιοθεσία. Αλλά για να το καταλάβουμε πρέπει να έχουμε την εικόνα των παιδιών στα ιδρύματα ακριβώς όπως έχει.
Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, τα παιδιά ζουν σε ιδρύματα, όχι γιατί εγκαταλείφθηκαν μετά τη γέννα ή γιατί οι γονείς τους εξαφανίστηκαν. Τα παιδιά μεγαλώνουν σε ιδρύματα γιατί χρειάστηκε να απομακρυνθούν από την οικογένεια τους, λόγω κακοποιητικών ή και άλλων παραβατικών συμπεριφορών του ενός ή και των δύο γονιών. Η αναδοχή αφορά ακριβώς αυτά τα παιδιά. Τα παιδιά που ζουν σε ιδρύματα αλλά έχουν οικογένεια και πολλές φορές έχουν, και το επιδιώκουμε, επαφή με αυτή.
Για αυτά τα παιδιά η αναδοχή εξασφαλίζει φροντίδα και στήριξη μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον. Και αυτό έως ότου οι συνθήκες επιτρέψουν- κι εάν το επιτρέψουν- την επιστροφή τους στη βιολογική τους οικογένεια. Ετσι, σε αντίθεση με την υιοθεσία, η αναδοχή έχει καταρχάς προσωρινό χαρακτήρα. Και είναι ακριβώς η προσωρινότητα αυτή που προξενεί την επιφύλαξη, την αγωνία και τον φόβο όσων επιθυμούν να ανοίξουν το σπίτι τους σε ένα παιδί.
Σήμερα 1569 παιδιά μεγαλώνουν σε ιδρύματα.
Από αυτά τα παιδιά, μόλις τα 74 προορίζονται για υιοθεσία, καθώς δεν μπορεί να υπάρξει σχέση με τη βιολογική τους οικογένεια. Από την άλλη, 641 παιδιά όλων των ηλικιών έχουν τις προϋποθέσεις για αναδοχή. Η αναδοχή δηλαδή είναι η λύση για πάνω από το 40% των παιδιών στα ιδρύματα.
Αυτό προϋποθέτει και τις αντίστοιχες αιτήσεις αναδοχής. Από αυτή την πλευρά, η εικόνα είναι σήμερα αντεστραμμένη: από τις 984 αιτήσεις που έχουμε, οι 966 είναι για υιοθεσία και μόλις οι 18 για αναδοχή – δηλαδή το 1.8%! Αυτή η ασυμμετρία στερεί από εκατοντάδες παιδιά το διαβατήριο εξόδου από το ίδρυμα αλλά και από εκατοντάδες συμπολίτες μας την ευκαιρία να προσφέρουν άμεσα την αγάπη και τη φροντίδα τους.
Ο ανάδοχος γονέας είναι πάνω απ’ όλα γονέας. Είναι ένας άνθρωπος με περίσσευμα ψυχής που αισθάνεται την ανάγκη της προσφοράς. Είναι ο άνθρωπος που βγάζει ένα παιδί από τη δομή και το φέρνει στην κοινωνία. Στα μάτια αυτού του παιδιού είναι πηγή έμπνευσης και θαυμασμού, είναι αυτός που το φροντίζει, του μεταφέρει αξίες και ιδανικά, το διαμορφώνει και το διδάσκει. Είναι το σημαντικό πρόσωπο στο οποίο προστρέχει το παιδί για να βρει λύσεις και να μοιραστεί τις χαρές του.
Για αυτό αλλάζουμε την εικόνα που έχουμε για την αναδοχή.
Μέσα στο 2020:
- Καταγράψαμε για πρώτη φορά τα παιδιά που φιλοξενούνται στις 82 δομές της χώρας.
- Δημιουργήσαμε μία μεγάλη δεξαμενή «ειδικών» για την επιτάχυνση της κοινωνικής έρευνας των υποψήφιων γονέων.
- Ξεκινήσαμε για πρώτη φορά εκπαιδευτικά μαθήματα για τους υποψήφιους γονείς και συνεχίζουμε αδιαλείπτως.
- Μειώσαμε τον απαιτούμενο χρόνο για την αναδοχή σε μόλις οκτώ μήνες.
- Εξασφαλίσαμε ότι η σύνδεση υποψήφιου γονέα και παιδιού γίνεται πλέον ηλεκτρονικά, με ασφάλεια και πιο σημαντικά με διαφάνεια. Από πέρσι τον Ιούλιο 700 σχεδόν παιδιά βρήκαν τη δική τους οικογένεια και βγήκαν από τα ιδρύματα!
Μέσα στο 2021 συνεχίζουμε:
- Χορηγούμε μηνιαία οικονομική ενίσχυση από 325€ και έως τα 1.200€ σε τις τις οικογένειες αναδόχων.
- Καταθέτουμε νομοσχέδιο με το οποίο διευρύνουμε τα ηλικιακά όρια των αναδόχων σε 25 έως 75. Έτσι πολλοί περισσότεροι συμπολίτες μας θα μπορούν να εντάξουν στην οικογένεια τους ένα παιδί, και πιο σημαντικά, περισσότερα παιδιά θα βρουν μια οικογένεια.
- Ξεκινάμε το paidi.gov.gr, την πρώτη ψηφιακή πλατφόρμα του Κράτους που θα συγκεντρώνει όλη την πληροφορία που αφορά στο παιδί.
Χρειαζόμαστε αναδόχους. Πιστεύουμε σε αυτή την κοινωνική αλλαγή. Τα παιδιά δεν πρέπει να ξοδεύουν άλλο την παιδικότητά τους σε ένα ίδρυμα αλλά θέλουμε να τη ζήσουν σε μια ζεστή αγκαλιά.
Τώρα είναι η σειρά όλων μας.
* Η Δόμνα Μιχαηλίδου είναι υφυπουργός Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Το κείμενο αυτό είναι απόσπασμα ομιλίας της σε πρόσφατη εκδήλωση για την προώθηση του θεσμού της αναδοχής