Η Ελλάδα έμεινε οκτώ χρόνια σε Μνημόνια. Βγήκε (τυπικά ή ουσιαστικά είναι άλλη συζήτηση) εδώ και είκοσι ημέρες. Και έχει ήδη αρχίσει η συζήτηση –με καταστροφολογική διάθεση από την αντιπολίτευση– για το τι θα γίνει με τα επιτόκια δανεισμού από τις αγορές, η άνοδος των οποίων αποδίδεται στις παροχές που ετοιμάζεται να κάνει ο Αλέξης Τσίπρας.
Μόνο που η παροχολογία εκπορεύεται και από την αντιπολίτευση. Ηδη ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει εξαγγείλει αυξήσεις μισθών και μειώσεις φόρων. Και όσοι καταστροφολογούν με τα spreads δεν αντιλαμβάνονται ότι, αν αυτά μείνουν υψηλά και σε ένα χρόνο από τώρα, δεν θα πληγεί η σημερινή κυβέρνηση. Το πρόβλημα θα το έχει η επόμενη, πιθανώς μια κυβέρνηση υπό την ΝΔ. Ας τα δούμε αναλυτικά:
Παράμετρος πρώτη: Πρέπει ή όχι να αποτυπωθεί κάπως και η έξοδος από τα Μνημόνια; Δηλαδή, η κυβέρνηση ή εν δυνάμει (επόμενη) κυβέρνηση πρέπει να δείξουν ότι η χώρα μπορεί να κάνει δυο-τρεις κινήσεις, που να πείθουν ότι κάτι θα αρχίσει να αλλάζει μετά από οκτώ χρόνια; Οσοι υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει, ας τολμήσουν να πουν ότι κακώς αποδεχτήκαμε το τέλος του Μνημονίου στις 20 Αυγούστου και ότι έπρεπε να ζητήσουμε την παράτασή του, για να δανειζόμαστε φτηνά. Ομως, καμιά πολιτική δύναμη δεν το λέει. Διότι, απλούστατα, καμιά χώρα πουθενά στο κόσμο δεν μπορεί να ζήσει εις το διηνεκές με δανειακή προστασία και διαρκή στυγνή λιτότητα. Διότι έτσι η ολοκληρωτική κατάρρευσή της είναι θέμα χρόνου.
Παράμετρος δεύτερη, οι παροχές και η παροχολογία. Είναι πράγματι εντελώς ανεύθυνο, για την παρούσα και για οποιαδήποτε κυβέρνηση, να τινάξουν στον αέρα το οικονομικό συμμάζεμα που έγινε επί οκτώ χρόνια, με παροχές και ταξίματα που δεν (θα) έχουν κανένα αντίκρυσμα και θα φέρουν δραματική οπισθοδρόμηση. Όμως, αν τα οικονομικά δεδομένα το επιτρέπουν, γιατί να μειωθούν από 1-1-2019 ξανά οι συντάξεις, από τις οποίες συντηρούνται χιλιάδες οικογένειες ανέργων και το έχουν κατανοήσει ακόμα οι εκπρόσωποι των ευρωπαίων δανειστών; Γιατί δεν πρέπει να αποκατασταθεί στοιχειωδώς ο κατώτατος μισθός σε μια χώρα όπου έχει διαλυθεί κάθε έννοια προστασίας της εργασίας και η εργοδοτική αυθαιρεσία καλπάζει;
Παράμετρος τρίτη: Ποιος παροχολογεί; Η προφανής απάντηση είναι η κυβέρνηση. Ομως, για όποιον παρατηρεί λίγο προσεκτικότερα, δεν υστερεί η αντιπολίτευση. Παράδειγμα πρώτο: μειώσεις φόρων πρώτος εξήγγειλε ο κ. Μητσοτάκης σε ανύποπτο χρόνο (εδώ). Επιπλέον, ο ίδιος εξήγγειλε πρόσφατα την κατάργηση του υποκατώτατου μισθού (εδώ) και, μόλις προχτές, μειώσεις στις ασφαλιστικές εισφορές (εδώ). Αλλωστε, κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης δεν τολμά να πει ότι πρέπει να μειωθούν οι συντάξεις, όπως προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου. Μάλιστα, ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε ήδη την κατάργησή του (εδώ)!
Παράμετρος τέταρτη: Αν όλα αυτά οδηγούν στην άνοδο των επιτοκίων δανεισμού, όπως θέλει η αντιπολιτευτική ρητορεία (εδώ και εδώ), τι πρέπει να γίνει; Πρώτα πρώτα δεν γνωρίζουμε αν η σημερινή άνοδος των spreads στα ελληνικά ομόλογα οφείλεται μόνο στην εν Ελλάδι παροχολογία ή και σε άλλα εξωγενή αίτια (αναταραχή στην Ιταλία και στις αναδυόμενες αγορές κ.α). Το τελευταίο διάστημα είχαμε διπλή κίνηση και προς τα πάνω και προς τα κάτω. Δεύτερον, η Ελλάδα δεν πρόκειται να δανειστεί από τις αγορές τους επόμενους μήνες. Το γνωρίζουν οι πάντες με πρώτους τους δανειστές, οι οποίοι συνέβαλαν στη δημιουργία του «μαξιλαριού» ακριβώς για να μην έχει η χώρα πρόβλημα στο πρώτο μεταμνημονιακό διάστημα. Επομένως, όσοι ολοφύρονται σήμερα για τα spreads και τις αγορές, απλώς αντιπολιτεύονται υποκριτικά.
Παράμετρος πέμπτη: Αν η άνοδος των spreads οφείλεται στην ανεύθυνη κυβερνητική παροχολογία, τότε η υπεύθυνη αντιπολίτευση δεν πρέπει να ακολουθήσει. Κανονικά ο κ. Μητσοτάκης πρέπει να έχει ως μοτίβο το «δεν υπόσχομαι τίποτα πριν δω τι θα παραλάβω», πόσο μάλλον που κάποιοι δικοί του λένε το σύνηθες, ότι θα παραλάβει -τι άλλο, το γνωστό- «καμένη γη». Όμως, ο κ. Μητσοτάκης, μολονότι στα λόγια λέει «δεν θα ακολουθήσω τον Τσίπρα στην παροχολογία», στην πράξη προηγήθηκε του Τσίπρα. Αν φοβάται ότι οι παροχές και η παροχολογία θα κάνουν τις αγορές να χορεύουν με υψηλά επιτόκια δανεισμού, τότε κάτι δεν πάει καλά. Η κυβέρνηση Τσίπρα δεν θα πληγεί, διότι δεν χρειάζεται να δανειστεί. Σε οκτώ (ή το πολύ σε 13) μήνες θα έχουμε εκλογές και, με βάση τη βεβαιότητα που επικρατεί στην αντιπολίτευση, θα έχουμε κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αυτή η κυβέρνηση θα πληγεί τότε, όταν θα χρειαστεί να βγει στις αγορές για να δανειστεί. Αρα, ο κ. Μητσοτάκης την άλλη βδομάδα στη Θεσσαλονίκη όχι μόνο πρέπει να καταγγείλει τις παροχές και την παροχολογία του κ. Τσίπρα, αλλά να ακυρώσει και όσα έχει πει ο ίδιος. Αν ο κίνδυνος για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας είναι τόσο μεγάλος, δεν δικαιούται να ακολουθήσει τον κ. Τσίπρα.
Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν θα γίνει. Και ο Τσίπρας θα καταφύγει σε παροχές και παροχολογία και ο Μητσοτάκης. Διότι πρώτη στόχευση και των δύο είναι οι εκλογές και οι ψηφοφόροι που περιμένουν. Αυτοί ακούνε τον Τσίπρα να τους λέει ότι «βγήκαμε από τα Μνημόνια» και, ευλόγως, περιμένουν «να δώσει». Ακούνε και τον Μητσοτάκη, που τους λέει « ποια έξοδος, ο Τσίπρας έφερε τέταρτο Μνημόνιο», αλλά -παρόλα αυτά- τάζει και αυτός!
Πώς εξηγούνται όλα αυτά; Από τη λαϊκή ρήση «από το τάξιμο κανείς δεν έπαθε τίποτα». Από το δόσιμο δεν ξέρουμε. Θα δούμε όταν θα έρθει η ώρα…