ΣΗΜΕΙΩΣΗ TOY ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΥ: Το άρθρο είχε συμπληρωθεί και αποσταλεί στο Protagon λίγα λεπτά πριν ανακοινώσει την απόσυρση του από υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές ο Μουαρέμ Ιντζέ. Αποφάσισα να το αφήσω ως έχει μετά την είδηση ως έχει. Ο λόγος είναι ότι τα επιχειρήματα δεν αλλάζουν, ενώ οι αναγνώστες θα δουν την αναφορά σε αυτόν όταν ήταν ακόμα υποψήφιος, πριν μια ώρα δηλαδή! Φυσικά, η απόσυρσή του αλλάζει καθοριστικά το σκηνικό, υπέρ της Αντιπολίτευσης, για λόγους που θα είναι σαφείς από το άρθρο, θα έλεγα σε ένα ποσοστό ως και 5% υπέρ του Κιλιτσντάρογλου στις προεδρικές εκλογές. Καθώς όμως είναι πολύ νωρίς για να μάθουμε την ακριβή της επίδραση, αφήνω το άρθρο όπως είναι, με τον αναγνώστη να συνυπολογίζει τον πρόσθετο παράγοντα του ευνοϊκού αποτελέσματος της απόσυρσης στην Αντιπολίτευση. Όλα τα υπόλοιπα ισχύουν ως έχουν.
Την Κυριακή 14 Μαΐου γίνονται στην Τουρκία ταυτόχρονα δύο εκλογές, μια κάλπη για τον Πρόεδρο και μία για το Κοινοβούλιο. Η εκλογή του Προέδρου είναι σε δύο γύρους, με τον δεύτερο, αν προκύψει ανάγκη—που κατά πάσα πιθανότητα θα προκύψει—στις 28 Μαΐου, ενώ για το Κοινοβούλιο σε έναν.
Αυτές οι εκλογές και το αποτέλεσμά τους μας αφορούν πολύ περισσότερο από όσο φαντάζονται οι πιο πολλοί συμπατριώτες μας. Για την ακρίβεια, ισχυρίζομαι ότι είναι, σε σχέση με τα Eλληνοτουρκικά τουλάχιστον, οι σημαντικότερες εκλογές που έχουν γίνει στην ιστορία της Τουρκίας. Οι σημαντικότερες για εμάς δηλαδή.
Φυσικά και ακούω και εν μέρει συμμερίζομαι τον κυνισμό κάποιων συμπολιτών μας, που λένε «όποιος και να βγει το ίδιο κάνει για μας». Και θα συντασσόμουν απόλυτα μαζί τους, κυρίως καθώς το βασικό κόμμα της αντιπολίτευσης, το CHP, ή λεγόμενο «κεμαλικό», έχει στο παρελθόν υπάρξει υπαίτιο για κάποιες από τις πιο σκληρές επιθετικές πολιτικές αλλά και πράξεις κατά της Ελλάδας. Μάλιστα, η γελοία θεωρία περί κυριότητος κάποιων από τα νησιά μας από την Τουρκία είναι αρχικά δικής τους έμπνευσης και συγκεκριμένα του τωρινού ηγέτη τους, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. (Το όνομα προφέρεται, παρεμπιπτόντως, Κλτσντάρολου, χωρίς τα δύο πρώτα ιώτα και το τελευταίο γάμμα).
Αλλά σε ετούτες τις εκλογές υπάρχει μια μεγάλη διαφορά από τις προηγούμενες, μια διαφορά που δεν υπήρξε ποτέ – το τονίζω: ποτέ – στο παρελθόν. Αυτή είναι ότι κυριότατο ρόλο στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος, και του νέου καθεστώτος που θα προκύψει από αυτό, θα παίξουν οι Κούρδοι, και συγκεκριμένα η μεγάλη τους πλειοψηφία την οποία εκφράζει το κόμμα τους, το HDΡ.
Έχει σημασία να το καταλάβουν στην Ελλάδα όλοι καλά, κυβερνώντες και μη: αυτή τη στιγμή ο μεγαλύτερος παράγων ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή σε ό,τι αφορά την Τουρκία, και ειδικά για την Ελλάδα, είναι ακριβώς αυτό το κόμμα και οι ψηφοφόροι του. Μάλιστα, η πρόσφατη δήλωση του Κιλιτσντάρογλου ότι θέλει ειρήνη και αγαστή συνύπαρξη με την Ελλάδα πιστεύω ότι είναι στοχευμένη ειδικά στους Κούρδους, καθώς γνωρίζει ότι θα είναι ο κύρiος παράγων στην εκλογική εξέλιξη, όπως θα εξηγήσω παρακάτω.
Φυσικά υπάρχουν και άνθρωποι λογικοί στην Τουρκία, σε σχέση με τα Eλληνοτουρκικά, κυρίως στο (ελάχιστο) «ριζοσπαστικό Κέντρο» και στην Κεντροαριστερά (οι περισσότεροι από αυτούς ψηφίζουν, χωρίς ενθουσιασμό, CHP), καθώς στην (επίσης ελάχιστη) Αριστερά. Αλλά ο μεγάλος αριθμός των υποστηρικτών της ειρηνικής συμβίωσης μας με την Τουρκία, χωρίς υπερπτήσεις και εδαφικές διεκδικήσεις, είναι στο HDP, το οποίο σημειωτέον δεν ψηφίζουν μόνο Κούρδοι, αλλά και κάποιοι λίγοι κεντροαριστεροί και κεντρώοι.
Το ΗDP είναι το μόνο κόμμα στην Τουρκία που είναι διακηρυγμένα και με συνέπεια φιλειρηνικό, και που διάκειται φιλικά απέναντι στην Ελλάδα στα Ελληνοτουρκικά, και ακόμα περισσότερο μετά τα τελευταία χρόνια και τη στήριξη που έχουμε δώσει στους τούρκους φυγάδες. (Δείτε, όσοι το αμφισβητείτε, τη δράση και τις θέσεις στα Ελληνοτουρκικά των τούρκικης καταγωγής πολιτικών σε ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίοι είναι όλοι σχεδόν ή Κούρδοι ή ανοιχτά φιλοκούρδοι).
Τη δύναμη του κουρδικού παράγοντα τη γνωρίζω πολύ καλά, και δεν την έμαθα τώρα – και για αυτό ήταν ανείπωτη η χαρά μου όταν έμαθα ότι το HDP τα βρήκε με την αντιπολίτευση και δεν θα κατεβάσει υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές, πράγμα που έγινε με πολύ αγώνα και πολύ σκληρή διαπραγμάτευση. Και, γνωρίζοντας αυτόν τον παράγοντα, αν τα τελευταία επτά χρόνια ενεργώ και γράφω για τα θέματα των τούρκων φυγάδων από τον Ερντογάν, που φυσικά δεν είναι όλοι Κούρδοι, και υποστηρίζω με κάθε τρόπο την υποχρέωσή μας να τους στηρίζουμε, δεν σκέφτομαι μόνο ανθρωπιστικά. Σκέφτομαι και πατριωτικά. Και πράγματι, σήμερα έχουμε χτίσει με την υποστήριξη μας και την αρωγή μας στους κατατρεγμένους Τούρκους μια παρακαταθήκη φιλίας, που η σημασία της μπορεί να είναι τεράστια στο μέλλον.
Και τώρα για τις εκλογές και τις προβλέψεις. Αρχικά, να πω ότι δεν έχουμε εδώ μία περίπτωση καθαρών και αδιάβλητων εκλογών δημοκρατικής δυτικής χώρας. Κάθε άλλο. Νοθεία σε κάποιο βαθμό οπωσδήποτε θα υπάρξει, από την πλευρά του Ερντογάν, όπως και βία, με την έννοια του εκφοβισμού κυρίως, ιδιαίτερα στις πιο απόμακρες και τις ανατολικές επαρχίες. Όμως η βία και η νοθεία δεν θα είναι στην έκταση που να καθιστούν τις εκλογές μια απόλυτη παρωδία, σαν αυτές που γίνονται σε απολυταρχικές δικτατορίες, με δυνατότητα απεριόριστης παρέμβασης του καθεστώτος στο αποτέλεσμα. Και αυτό γιατί παρά την έντονα αντιδημοκρατική, έως δικτατορική, φύση του καθεστώτος Ερντογάν, τα κόμματα της αντιπολίτευσης περιέργως διαθέτουν ακόμα ισχυρούς μηχανισμούς παρακολούθησης της διαδικασίας των εκλογών, της ψηφοφορίας και της καταμέτρησης. Άρα η αλλοίωση του αποτελέσματος θα υπάρξει μεν, αλλά θα είναι περιορισμένη αριθμητικά. Πολύ προσεγγιστικά και χωρίς τα απαραίτητα εργαλεία για επιστημονική μέτρηση της θα την προσδιόριζα, αν δεν έχουμε δυσάρεστες εκπλήξεις, σε ένα μάξιμουμ του 4%.
Πριν μιλήσω για τις δύο εκλογές, καλό είναι να θυμηθούμε ότι βάσει του Συντάγματος που καθιέρωσε πρόσφατα ο Ερντογάν, με ένα σαφώς παράξενο και εν μέρει νοθευμένο δημοψήφισμα, το πολιτικό σύστημα στην Τουρκία τώρα είναι έντονα προεδρικό. Ο Πρόεδρος είναι ισχυρότερος από το Κοινοβούλιο. Αλλά αν το κόμμα που στηρίζει ο Πρόεδρος δεν έχει πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, το καθεστώς του είναι ασταθές. Το Κοινοβούλιο χωρίς δικό του Πρόεδρο δεν μπορεί να κυβερνήσει. Αλλά μπορεί να προκαλέσει χάος και αναστάτωση στη δυνατότητα του Προέδρου να κυβερνήσει αυταρχικά, αν είναι αντίθετη στον Πρόεδρο η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Επ’ αυτού, μόνο το HDP έχει δείξει τη μαχητικότητα και τη σταθερότητα των θέσεων ώστε να δημιουργήσει ένα τέτοιο, εχθρικό στον Πρόεδρο Κοινοβούλιο, αν παραμείνει στην προεδρία ο Ερντογάν.
Πάμε τώρα στα προγνωστικά, που είναι εντελώς προσωπικά, βασισμένα σε μεγάλο αριθμό πηγών και πληροφοριών, δημοσιευμένων και μη. Αλλά η σύνθεση είναι δική μου, και φυσικά έχει όλους τους κινδύνους μιας τέτοιας προσωπικής εκτίμησης.
Κοινοβουλευτικές εκλογές
Οι εκλογές για το Κοινοβούλιο, όπως έγραψα, γίνονται σε έναν γύρο, δηλαδή αρχίζουν και τελειώνουν την Κυριακή 14 Μαΐου.
Βάσει όσων γνωρίζω, λογαριάζω μια αρκετά μεγάλη πιθανότητα (πάνω από 50%, κατά τη γνώμη μου) να είναι πρώτη σε αριθμό βουλευτών στο Κοινοβούλιο η παράταξη του Ερντογάν, δηλαδή το κόμμα του, το ΑΚΡ, συν τα φιλικά σε αυτό, με πλειοψηφία επί του αθροίσματος των βουλευτών των έξι κομμάτων της συνασπισμένης Αντιπολίτευσης. Πιστεύω όμως ότι, αν πράγματι έχουν πλειοψηφία, αυτή θα είναι σχετική και όχι απόλυτη. Και μια τέτοια πλειοψηφία δεν εγγυάται τον έλεγχο στην ερντογανική πλευρά, γιατί ανατρέπεται αν πάει με την Αντιπολίτευση το κουρδικό ΗDΡ, το οποίο συμμετέχει στις κοινοβουλευτικές εκλογές κανονικά. (Δεν συμμετέχει στις προεδρικές).
Άρα, στο νέο Κοινοβούλιο, «Ερντογάν εναντίον Έξι Κόμματων της Αντιπολίτευσης, σκορ 1-0», πιθανότατα. Αλλά «Ερντογάν εναντίον Έξι Κομμάτων της Αντιπολίτευσης + HDP, σκορ 0-1». Από εκεί και πέρα, είναι σαφές ότι η διάθεση του ΗDP είναι να στηρίξει τα κόμματα της Αντιπολίτευσης. Αλλά θέλει να διατηρήσει την αυτονομία του στο Κοινοβούλιο – γι’ αυτό και κατεβαίνει στις κοινοβουλευτικές εκλογές –, ώστε να ψηφίζει κατά περίπτωση στα θέματα κυρίως που αφορούν άμεσα τη μεγάλη κουρδική μειονότητα.
Εδώ είναι και το πρώτο και βασικότερο θέμα που μας αφορά: μια πλειοψηφία της Αντιπολίτευσης στο Κοινοβούλιο, για να υπάρχει και να λειτουργεί ως αρωγός του Προέδρου, θα πρέπει να έχει τη συνεχή στήριξη του HDP. Kαι αυτό ισχύει ακόμα περισσότερα για τα μεγάλα εθνικά και διεθνή θέματα της Τουρκίας, στα οποία εμπίπτουν και τα Ελληνοτουρκικά. Έτσι, αν η Αντιπολίτευση χάσει τη στήριξη του HDP στο Κοινοβούλιο, έστω και αν έχει κερδίσει την Προεδρία, θα επικρατήσει στην Τουρκία απόλυτο χάος, και κίνδυνος κατάρρευσης του καθεστώτος. Ένας πρόεδρος της Αντιπολίτευσης, αν έχει κερδίσει, δεν έχει κανένα λογικό λόγο να το ρισκάρει. Και λέγοντας αυτά βάζουμε σίγουρα στον λογαριασμό ότι για να μην κατεβάσει υποψήφιο το HDP, πράγμα που σίγουρα θα σήμαινε την επικράτηση του Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές, προφανώς έγινε συμφωνία του HDP με την Αντιπολίτευση. Και αυτή η συμφωνία στηρίζεται σίγουρα, κεντρικότατα, και στα θέματα της διεθνούς πολιτικής.
Προεδρικές εκλογές
Για να αδυνατίσει την συμμαχία των Έξι στις προεδρικές εκλογές, ο Ερντογάν έπεισε δύο ελάσσονες πολιτικούς από τον χώρο της (τον Μουαρέμ Ιντζέ από τον χώρο του κεμαλικού CHP και τον Σινάν Ογκάν από τον χώρο του εθνικιστικού-συντηρητικού ΙΥΙ Parti) να κατέβουν ως ανεξάρτητοι υποψήφιοι στις προεδρικές εκλογές, ώστε να κόψουν από τον Κιλιτσντάρογλου ψήφους και να καταστήσουν αδύνατη την επικράτησή του από τον πρώτο γύρο. Το τέχνασμα αυτό κατά πάσα πιθανότητα θα πετύχει, που σημαίνει ότι είναι απίθανο – φυσικά όχι αδύνατο – να κερδίσει ο Κιλιτσντάρογλου την απόλυτη πλειοψηφία που απαιτείται από τον πρώτο γύρο, με τους δύο βαλτούς από τον Ερντογάν να παίρνουν μαζί κάτι ανάμεσα σε 5-8%, κατ’ εκτίμησή μου, με το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσοστού να πηγαίνει στον Ιντζέ. Αυτό θα το πάρουν κυρίως από την Αντιπολίτευση αλλά και από την πλευρά του Ερντογάν – η προώθησή τους άρα είναι το ρίσκο που πήρε ο Ερντογάν να μην βγει ο Κιλιτσντάρογλου με την πρώτη.
Αν οι δύο αυτοί μειοψηφικοί υποψήφιοι δεν υπήρχαν, τότε θα είχαμε σοβαρό ενδεχόμενο να κερδίσει από την πρώτη ο Κιλιτσντάρογλου, αφού φυσικά αν υπάρχουν μόνο δύο υποψήφιοι θα κερδίσει ή ο ένας ή ο άλλος. Αντίθετα, με τους δύο αυτούς, είναι πολύ απίθανο να πιάσει κάποιος από τους δύο, Ερντογάν ή Κιλιτσντάρογλου, το 50%
Με όση βεβαιότητα μπορούμε να διαθέτουμε, λοιπόν, οι πρώτες προεδρικές εκλογές, της Κυριακής, 14ης Μαΐου, δεν θα βγάλουν Πρόεδρο, εκτός αν η νοθεία ξεπεράσει κάθε προσδοκία και κερδίσει ο Ερντογάν από τη πρώτη – πράγμα που όλοι οι σοβαροί αναλυτές και καλοί γνώστες των θεμάτων θεωρούν σχεδόν αδύνατο. Αν όμως συμβεί κάτι τέτοιο, θα έχουμε πολύ έντονες και πιθανότατα βίαιες εξελίξεις, με άγνωστο αποτέλεσμα, ακόμα και το ενδεχόμενο εμφύλιας σύρραξης. Ο λόγος είναι ότι πολλές ελίτ, όχι μόνον η οικονομική και η κοινωνική, αλλά και πιθανότατα μεγάλο μέρος των Ενόπλων Δυνάμεων θα μπουν στο παιχνίδι, πιθανότατα με μεγάλη στήριξη από τη Δύση. Αλλά το πιθανότερο, πιστεύω με μεγάλη διαφορά από το επόμενο σενάριο, είναι να μην προκύψει νικητής των προεδρικών εκλογών στον πρώτο γύρο.
Το καθοριστικό γεγονός για τον πρώτο και, ακόμα περισσότερο, τον δεύτερο γύρο, είναι ότι το ΗDP δεν κατεβάζει υποψήφιο. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε, και όλες τις προηγούμενες εκλογές, ένας δικός τους υποψήφιος θα έπαιρνε 10% ή και περισσότερο. Η απόφαση λοιπόν του ΗDP να μην κατεβάσει υποψήφιο είναι τεράστιας σημασίας και αποτελεί σαφέστατη υπόδειξη στους ψηφοφόρους τους να ψηφίσουν την Αντιπολίτευση, τον Κιλιτσντάρογλου. Σίγουρα, οι περισσότεροι ψηφοφόροι τους, που υπολογίζονται περίπου στους 7-8 στους 10, θα ακολουθήσουν την κομματική γραμμή και θα τον ψηφίσουν. Οι υπόλοιποι, οι πιο φανατικοί, θα απέχουν, ενώ ένα μικρό ποσοστό θα παρασύρει ο Ερντογάν με υποσχέσεις που έχει κάνει. Άρα, ένα 6-7% ψήφων το λιγότερο, στο εθνικό επίπεδο, προστίθεται στον Κιλιτσντάρογλου.
Αυτό είναι το το ποσοστό που μπορεί να κάνει τη διαφορά. Χωρίς καμία αμφιβολία, το γεγονός ότι το Κουρδικό κόμμα δεν κατεβάζει υποψήφιο είναι το game-changer, αγγλιστί, ο παράγοντας που δίνει τις μεγαλύτερες πιθανότητες στον υποψήφιο της Αντιπολίτευσης να κερδίσει, παρά τη νοθεία και παρά το λυσσαλέο και άκρως αντιδημοκρατικό αγώνα του Ερντογάν να παραμείνει στην εξουσία.
Μαθηματικά, μέχρι και τις δεύτερες εκλογές, έχουμε λοιπόν τρία ενδεχόμενα:
Α. Νίκη του Ερντογάν και των συν αυτώ στις προεδρικές εκλογές στον πρώτο ή, πιθανότερα, στον δεύτερο γύρο και πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, παρά τις ψήφους του HDP. Του δίνω ελάχιστη πιθανότητα, ας πούμε, έτσι πρόχειρα, ένα 5%.
Β. Νίκη του Ερντογάν και των συν αυτώ στις προεδρικές εκλογές, μάλλον στον δεύτερο γύρο, και ήττα στο Κοινοβούλιο. Δίνω ένα 35-40%.
Γ. Νίκη της Αντιπολίτευσης και στα δύο. Δίνω ένα 55-60%.
Βέβαια υπάρχουν δύο προβλήματα, σε αυτές τις προβλέψεις: Όσο και να θέλουμε, δεν μπορούμε να υπολογίσουμε ακριβώς το ποσοστό της νοθείας και, επιπλέον, ιδιαίτερα τις προεδρικές εκλογές, δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι θα κάνει ο Ερντογάν στις δυο βδομάδες ανάμεσα στον πρώτο και στον δεύτερο γύρο. Αν φοβηθεί ότι θα χάσει και αν δεν έχει πάει καλά στο Κοινοβούλιο, δεν θα κάτσει ήσυχος να κάνει απλή προεκλογική εκστρατεία δύο εβδομάδων. Δεδομένης της αυταρχικής του πολιτικής, έχει πολλές δυνατότητες, από τη λήψη πρόσθετων αυταρχικών μέτρων, αλλά και το αντίθετο, μία κίνηση έκπληξη προς την άλλη κατεύθυνση, του τύπου μιας εκτεταμένης αμνηστίας στους πολιτικούς του αντιπάλους. Κάτι τέτοιο θα του δημιουργήσει συμπάθειες σε ένα μέρος της άλλης πλευράς, καθώς και ελπίδες ότι μια επόμενη θητεία του θα είναι πολύ λιγότερο αυταρχική.
Λυπάμαι αν σας έμπλεξα, αλλά μπλεγμένη είναι η κατάσταση. Για ετούτη την Κυριακή, τις κοινοβουλευτικές και τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, σας είπα ό,τι καλύτερο είχα τη δυνατότητα να προβλέψω. Για το μετά, όμως, έχουμε μια περίπτωση όπου το τι θα γίνεται σε μία μέρα θα είναι σε μεγάλο βαθμό και συνάρτηση του τι έγινε την προηγούμενη. Και αυτό αρχίζοντας από το βράδυ της πρώτης Κυριακής. Εκεί, εκτός των καθαρά εκλογικών παραγόντων, ίσως έχουμε και είσοδο άλλων παικτών, από υποκινούμενο έξαλλο πλήθος του Ερντογάν, παραστρατιωτικές οργανώσεις οπαδών του, αλλά ίσως και Κούρδων, ξένων δυνάμεων, εκβιασμών ή άλλων παρεμβάσεων από ελίτ, ακόμα και στρατιωτικών κινήσεων, όλα ανάλογα με το αποτέλεσμα και κυρίως από τον βαθμό στον οποίο υπάρχουν ενδείξεις ότι αποτελεί αλλοίωση της λαϊκής ετυμηγορίας.
Και κάτι τελευταίο: ας μην περιμένουμε το βράδυ ετούτης της Κυριακής, αρχικά, ότι θα μαθαίνουμε τα αποτελέσματα με τον τρόπο που τα μαθαίνουμε σε εκλογές σε ελεύθερα καθεστώτα. Κάθε λίγο θα μας έρχεται μία πληροφορία που θα είναι η εκτίμηση ενός κόμματος και μίας πλευράς των αντιμαχόμενων δύο συνασπισμών, άλλη από ένα μέσο ενημέρωσης, άλλη από άλλο. Αυτές λογικά θα διαφέρουν, αλλά και θα αλλάζουν κάθε λίγο οι εκτιμήσεις ανάλογα την ώρα, το ποιος τις κάνει και το κλίμα που θα αναπτυχθεί τις ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης. Και βέβαια υπάρχει και ο παράγων του λεγόμενου «Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου» που δημιούργησε ο Ερντογάν, το οποίο αποτελείται αποκλειστικά από δικούς του ανθρώπους και θα βγάλει και το τελικό επίσημο αποτέλεσμα, με βάση βέβαια την λαϊκή ψήφο αλλά και με όλους τους κινδύνους που μπορεί να έχει η απόφαση ενός τέτοιου οργάνου σε ένα απολυταρχικό καθεστώς. (Πιστεύω όμως ότι και τα μέλη του ακόμα θα φοβηθούν την προσωπική τους τύχη την επόμενη μέρα, αν τους ζητηθεί να παραμορφώσουν εντελώς τη λαϊκή βούληση). Πάντως, πλην τεράστιων εκπλήξεων, θα πάρει αρκετές ημέρες να καταλάβουμε το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών, των πρώτων κατ’ αρχήν.
Όπως λένε και οι Τούρκοι, λοιπόν, «ινσαλλάχ», αν θέλει ο Θεός δηλαδή, θα γίνει το καλύτερο και για τον τουρκικό λαό αλλά και για εμάς. Αυτό βέβαια εφ’ όσον ο Θεός παραμένει ισχυρότερος στην Τουρκία από τον Ερντογάν.