Η προκήρυξη εθνικών εκλογών δεν ήταν επιλογή του Πρωθυπουργού. Ήταν μία εξέλιξη που επιβλήθηκε από το εκλογικό σώμα. Με τη διαφορά στις εννιά μονάδες δεν έχεις πάρει, απλώς, μήνυμα, έχεις φάει ξύλο.
Αν ο Πρωθυπουργός επέμενε στην εξάντληση της τετραετίας, σε απόλυτη δυσαρμονία με το λαϊκό αίσθημα, η χώρα θα σερνόταν μέχρι την προδιαγεγραμμένη πολιτική αλλαγή, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θα αντιμετώπιζε διαλυτικά φαινόμενα. Πλέον, από εδώ και πέρα τα πράγματα είναι απλά και το ερώτημα ένα: θα κατακτήσει την αυτοδυναμία ο Μητσοτάκης; Όπως και αν κυλήσει η προεκλογική περίοδος, αυτό είναι το μοναδικό θέμα που θα μας απασχολήσει.
Τι μας είπε η κάλπη;
Πριν ανοίξουν οι κάλπες ο Πρωθυπουργός έλεγε ότι η εμπιστοσύνη προς τα μέτρα ήταν το διακύβευμα της εκλογής. Αυτό όμως δεν ήταν αληθές. Οι ψηφοφόροι δεν πήγαν να ψηφίσουν μόνο για τα επιδόματα και τις παροχές. Πήγαν στις κάλπες για να δώσουν τον τελικό λογαριασμό πάνω στην τετραετία ΣΥΡΙΖΑ. Και αν από τη μία έβαλαν τα επιδόματα και τις παροχές, από την άλλη έβαλαν την αυθαιρεσία, τις συνταγματικές εκτροπές, την έπαρση, τους Πολάκηδες και τα κότερα. Και, εν τέλει, αξιολόγησαν τα επιδόματα ως αυτό που πραγματικά ήταν, προσπάθεια μίας κυβέρνησης που καταρρέει να συγκρατήσει τις δυνάμεις της. Δεν επιβεβαίωσαν τις παροχές με λαϊκό έρεισμα, τους απέδωσαν δόλο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται ότι δεν υπέστη στρατηγική ήττα. Συγγνώμη, αλλά τι ακριβώς εννοούν ως «στρατηγική ήττα»; Την εξαΰλωση τους; Κανένας δεν προέβλεψε κάτι τέτοιο. Και ναι, παραμένει η κυρίαρχη δύναμη στην κεντροαριστερή σφαίρα. Περίμενε κανείς κάτι διαφορετικό; Ωστόσο από εδώ και πέρα, ειδικά όταν η μοναδική του προοπτική είναι η έκπτωση στην αντιπολίτευση, καλείται να μετρήσει αλλιώς την επιρροή του ΚΙΝΑΛ και να υπολογίσει με άλλη βαρύτητα ενδεχόμενες απώλειες προς τον Γιάνη Βαρουφάκη.
Ασφαλώς το αποτέλεσμα αποτελεί και μία προσωπική νίκη και δικαίωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος βρέθηκε αντιμέτωπος με μία καμπάνια προσανατολισμένη σχεδόν αποκλειστικά στο πρόσωπό του. Μία καμπάνια που περιελάμβανε προσωπικές μομφές, διαστρέβλωση δηλώσεων και θέσεων, ως και χυδαίες μεθοδεύσεις. Τώρα μπορεί να ξαναβλέπει τις τελευταίες αψιμαχίες του με τον Αλέξη Τσίπρα και να χαμογελάει.
Τι άλλο πρέπει να συγκρατήσουμε από τα αποτελέσματα;
Η άνοδος του ΚΙΝΑΛ και η πτώση της Χρυσής Αυγής μας δείχνουν ότι στο εκλογικό σώμα κερδίζει έδαφος το αίτημα για επιστροφή στην κανονικότητα. Η οργή των μνημονιακών χρόνων αρχίζει και υποχωρεί, οι ψηφοφόροι στη συντριπτική πλειοψηφία τους επιλέγουν συστημικά κόμματα. Η δε άνοδος του Βελόπουλου θα πρέπει να θεωρηθεί συγκυριακή, λόγω του Μακεδονικού και των καλών του επιδόσεων στο τηλεμάρκετινγκ. Κατά μία εκδοχή η παρουσία του δύναται να θεωρηθεί ως και «χρήσιμη» καθώς αφαίρεσε δυνάμεις από τη Χρυσή Αυγή.
Η θεαματική επίδοση του Γιάνη Βαρουφάκη μας κάνει να αναρωτηθούμε αν η έννοια του δικαίου έχει αντίκρυσμα στην πολιτική. Η διαπραγμάτευση του πήγε να τινάξει τη χώρα στον αέρα, κάπου άλλου θα ήταν αντιμέτωπος ακόμα και με ποινικές ευθύνες, ωστόσο εδώ τον βλέπουμε να επιβραβεύεται. Και δεν είναι μόνο αυτό: η θεσμική του παρουσία αναμένεται να λειτουργήσει διαβρωτικά για τον ΣΥΡΙΖΑ, αποσπώντας ένα κομμάτι ψηφοφόρων.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης είχε θέσει τον στόχο του Ποταμιού στο 5%. Η εκλογική του καταβύθιση μας δείχνει ότι δεν κατάφερε να προσελκύσει ούτε εκείνη τη συναισθηματική ψήφο της «λύπησης» που συνήθως βρίσκει χώρο στις ευρωεκλογές. Τι σημαίνει αυτό το αποτέλεσμα για την πορεία του κόμματος προς τις εθνικές εκλογές; Σίγουρα κάτι ανησυχητικό.
Ομοίως, η εξάλειψη από τον πολιτικό χάρτη των ΑΝΕΛ και της Ενωσης Κεντρώων ενισχύει τα αρνητικά σενάρια για το μέλλον των κομμάτων που αναδείχθηκαν από τη συγκυρία και όχι από βαθύτερα κοινωνικά ρεύματα.