Δευτέρα πρωί. Η πρώτη μέρα της φθινοπωρινής καραντίνας μας, με τα Γυμνάσια και τα Λύκεια κλειστά και τα παιδιά πανελλαδικώς στημένα μπροστά σε μια οθόνη, έτοιμα να συνδεθούν με τη σχολική τάξη τους, μέσω μιας πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης.
Μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί πήραν μια γεύση από την εφαρμογή της κατά την καραντίνα της άνοιξης, αλλά το πραγματικό crash test της εξ αποστάσεως διδασκαλίας είναι τώρα. Το να λειτουργήσουν ομαλά οι διαδικτυακές τάξεις, όπως προβλέπεται για φέτος, για όσο διάστημα χρειαστεί, είναι μια διαφορετική συνθήκη, οπωσδήποτε πιο περίπλοκη και απαιτητική.
Η πρώτη μέρα, δυστυχώς, ξεκίνησε με προβλήματα. Ολο το πρωί, τα κοινωνικά δίκτυα γέμισαν παράπονα γονέων και εκπαιδευτικών, οι οποίοι ανέφεραν τις δυσκολίες τους να συνδεθούν στην πλατφόρμα Webex ή να παραμείνουν συνδεδεμένοι για όσο διάστημα χρειαζόταν. Σε πολλές περιοχές της χώρας, η πρόσβαση είναι αδύνατη.
Η Cisco, ο πάροχος της πλατφόρμας, διερευνά το ζήτημα, καθώς το πρόβλημα ξεκινά από τα δικά της δίκτυα και δεν δημιούργησε πρόβλημα μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. (Οπως διαβάζω, μια πρώτη λύση είναι να σπάσει την παροχή του δικτύου της σε περισσότερους servers, ώστε να μην υπερφορτώνεται το σύστημα.) Την ίδια ώρα, το υπουργείο Παιδείας επεξεργάζεται τρόπους καλύτερης εσωτερικής διαχείρισης των κρίσεων, που είναι δεδομένο ότι θα προκύπτουν από αυτές τις νέες διαδικασίες.
Το ότι το σύστημα της τηλεκπαίδευσης κράσαρε στην πρεμιέρα του δεν έχει να κάνει, βέβαια, με το ότι οι πολίτες βλέπουν ταινία στο Netflix ή χαζεύουν ατελείωτα σε Facebook και Twitter ή μιλάνε στο Skype με βιντεοκλήσεις. Παρόλα αυτά, πολλοί συνέδεσαν το γεγονός με τις συστάσεις του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης λίγες μέρες πριν, για αποφυγή της χρήσης διαδικτυακών εφαρμογών ψυχαγωγίας, βιντεοκλήσεων, αποστολή μεγάλων αρχείων κ.τ.λ. κατά τις ώρες αιχμής (9 π.μ. – 18.00 μ.μ.). Δεν έλειψαν και οι συνωμοσιολογικού επιπέδου τοποθετήσεις: «Γι’ αυτό έβγαλαν τις ανακοινώσεις, ήξεραν ότι το σύστημα θα κρασάρει».
Γενικώς, την αποτυχία της πρώτης μέρας της εξ αποστάσεως διδασκαλίας ακολούθησε ένας αχταρμάς αστείων, αλλά και σφοδρής πολιτικής αντιπαράθεσης, που κάποιες φορές δεν αποτελούσαν αυτό που λέμε «γόνιμη κριτική».
Οπως και να έχει, ένα είναι το σίγουρο: η τηλεκπαίδευση και η τηλεργασία, τις οποίες αναγκαστικά θα ακολουθήσουμε λόγω πανδημίας, θα δείξουν το «τεχνολογικό IQ» μας. Και θα μας υπενθυμίσουν ότι η τεχνολογία είναι μονόδρομος, στον οποίο πρέπει να βαδίσουμε αποφασιστικά, αν δεν θέλουμε να μείνουμε πίσω.
Το κρασάρισμα μιας τηλεπλατφόρμας είναι στο πρόγραμμα. Οπως έχει κρασάρει και το TAXIS, όπως έχει κρασάρει και η ΕΡΓΑΝΗ. Στο πρόγραμμα πρέπει να είναι, επίσης, η αντιμετώπιση ενδεχόμενης κατάρρευσης ενός ηλεκτρονικού συστήματος, ώστε την επομένη φορά να λειτουργήσει ομαλά και να εξυπηρετήσει τους πολίτες αποτελεσματικά.
Οι πολίτες, με τη σειρά τους, πρέπει να φροντίζουν να μη μένουν τεχνολογικά αναλφάβητοι. Κι αν η στιγμή τούς βρίσκει ανέτοιμους και ανήμπορους να εκσυγχρονιστούν, το κράτος θα πρέπει να τους παρέχει επιμόρφωση, αλλά και εξοπλισμό, για να το καταφέρουν.
Το τελευταίο είναι, ίσως, και το μεγαλύτερο στοίχημα της τηλεκπαίδευσης του lockdown: να μπορέσει να λειτουργήσει για κάθε πολίτη. Γιατί είναι προφανές ότι δεν έχουν όλα τα σπίτια την υποδομή νέων τεχνολογιών που χρειάζεται, ούτε και ένα επαρκές οπλοστάσιο ηλεκτρονικών συσκευών, για να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο.
Εχουν όλοι μια καλή σύνδεση στο Internet; Μπορεί κάποιοι να μην έχουν και καθόλου σύνδεση, επειδή απλώς δεν έχουν να πληρώσουν για σύνδεση. Παρομοίως, έχουν όλοι ένα κομπιούτερ, ένα λάπτοπ, ένα τάμπλετ για να παρακολουθήσουν διαδικτυακά μαθήματα; Κι αν σε ένα σπίτι είναι δύο ή τρία παιδιά, υπάρχουν τόσες οθόνες για να βολευτούν όλοι; Ολα τα παραπάνω είναι ζητήματα που θα έρθουν μπροστά οσονούπω και το κρασάρισμα θα φαντάζει μπροστά τους ασήμαντο.
ΥΓ. Ας μη γελιόμαστε. Η τηλεκπαίδευση και η τηλεργασία είναι μέσα στον μονόδρομο της τεχνολογίας που βαδίζουμε. Θα καθιερώνονται προϊόντος του χρόνου, επειδή εξοικονομούν πόρους. Τα συστήματα θα βελτιώνονται και θα καταρρέουν όλο και σπανιότερα και ο κόσμος θα αλλάζει, γιατί πάντα άλλαζε. Απλώς, άλλαζε πιο αργά. Η πανδημία μάς αναγκάζει να αλλάξουμε ταχύτητα.