Η ιδέα του Πρωθυπουργού, οι γονείς να πληρώνουν για τα σπασμένα των παιδιών τους, μέχρι πρότινος επιβίωνε μόνο στη φαντασία κάθε αγχωμένου γονέα. Σε οικογενειακούς καβγάδες η ιδέα γίνεται φράση που ξεστομίζεται κατά τη μάταιη προσπάθεια να πειστεί ο έφηβος για την σοβαρότητα της γονικής ευθύνης: «Αν εσύ δεν είσαι εντάξει, εγώ θα την πληρώσω» ή «εγώ θα πάω φυλακή»!
Η αλήθεια είναι όμως πως κανείς δεν γνωρίζει κανέναν που να πήγε φυλακή ή έστω να πλήρωσε γιατί το παιδί του έκανε κάτι ανεπίτρεπτο ή παράνομο, αν εξαιρέσουμε ίσως περιπτώσεις γονιών που χρειάστηκε να πληρώσουν για ένα σπασμένο παράθυρο ιδιωτικού σχολείου. Ο βανδαλισμός είναι μάλλον ένα από τα λίγα πράγματα για τα οποία δεν ξοδευόμαστε (άμεσα), ενώ αντιθέτως καλούμαστε να πληρώνουμε συνεχώς για την εκπαίδευση, ακόμη και όταν, υποτίθεται, είναι δημόσια.
Αν κάτι «δεν πηγαίνει καλά με το παιδί στους βαθμούς», καλούνται «οι ειδικοί». Ψυχολόγοι, παιδοψυχίατροι, λογοθεραπευτές, και αν κρίνει κανείς από το πώς στις γειτονιές των πόλεων φυτρώνουν κέντρα με επιγραφές «Κέντρο για μαθησιακές δυσκολίες», πρέπει πλέον στρατιές Ελληνόπουλων να περνούν από θεραπείες για κάθε δυσλεξία, δυσαναγνωσία και ΔΕΠΥ…
Ομως αυτά είναι τα συνηθισμένα. Υπάρχουν και τα υπόλοιπα, που δεν αφορούν στη σχολική επίδοση που τόσο μας καίει ή, ακόμα χειρότερα, γονείς με σοβαρότατα προβλήματα, που έχουν βαριές επιπτώσεις στις ζωές των παιδιών τους. Είναι σαν να τρέφουμε τη μαζική εντύπωση ότι κατάλληλοι γονείς είναι περίπου όλοι και αυτή η περίεργη πολιτική ορθότητα είναι από τις παλιότερες που διαθέτουμε.
Δεν αντέχουμε να ανοίξουμε όσο οφείλουμε τη συζήτηση περί κακών γονέων, ίσως επειδή δεν μπορεί να υπάρξει σύστημα όπου όλα τα παιδιά που είναι σε ακατάλληλα χέρια, π.χ. που εξωθούνται στην επαιτεία, να αλλάξουν σπίτι. Είναι, επιπροσθέτως, ασήκωτη η ευθύνη να απομακρύνεις το παιδί από την οικογένειά του και, εκτός από τη μεσογειακή μας ιδιοσυγκρασία, στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων μάς εμποδίζουν και οι τραγικές ελλείψεις του συστήματος πρόνοιας.
Μάθαμε να κοιτάζουμε όλο και συχνότερα αλλού. Γίναμε από τη μια πιο ευαίσθητοι ώστε να αναγνωρίζουμε το κακό που παλιά περνούσε ως κανονικότητα, όπως το ξύλο, παραμένοντας την ίδια στιγμή αδύναμοι στο να το εξαλείψουμε.
Οι αμελείς γονείς, όλων των ειδών, πλέον απαιτούν την κατανόησή μας, πατούν στις νέες ευαισθησίες μας. Σε κάθε πρόβλημα του παιδιού τους απαντούν με ένα αφοπλιστικό «τι να κάνω;», γνωρίζοντας πως δεν τους απαντάμε σκληρά. Η τραγική ειρωνεία είναι πως οι χειρότεροι γονείς γεννοβολάνε με την ίδια αμέλεια που συμπεριφέρονται στα παιδιά τους, και όχι με την αγάπη του αφοσιωμένου πολύτεκνου.
Το να αγαπάς και να φροντίζεις, ας μη ξεχνάμε πως δεν απαιτεί απαραιτήτως χρήματα, καθώς πάμφτωχες οικογένειες μπορεί να τα καταφέρνουν απείρως καλύτερα από ευκατάστατες. Για να επιστρέψουμε όμως στο τι είναι ο κακός ή αμελής γονέας, ίσως έχει αξία να αναφερθούμε σε μια συνηθισμένη για την ελληνική οικογένεια κατάσταση.
Ενα σπίτι που επιτρέπει στα παιδιά του να συμμετέχουν στην κατάληψη του λυκείου ή δεν φροντίζει να τα εμποδίσει, όπως νομικά οφείλει, από το να παρανομούν, τα εκθέτει αναμφισβήτητα σε κίνδυνο, ενώ τα εγκαταλείπει απροστάτευτα να συναγελάζονται με τους λεγόμενους ενήλικους «εξωσχολικούς».
Το να πληρώνουν οι γονείς για τη δημόσια περιουσία που καταστρέφει το παιδί τους επαναφέρει και συμβολικά την ευθύνη μας απέναντι στα παιδιά. Ας συνειδητοποιήσουμε πως δεν υφίστανται παλιόπαιδα-ανήλικοι μπαχαλάκηδες, αλλά οικογένειες που κακομαθαίνουν ή δεν βοηθούν όσο θα έπρεπε.
Προσφάτως, ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Τσίπρας εξέφρασε σε τηλεοπτικό πάνελ την άποψή του, επιμένοντας πως είναι σωστό να συνεχίσουμε να πληρώνουμε όλοι μας (τις καταστροφές), γιατί τις καλύπτει η ελληνική κοινωνία και το κράτος!
Η περιεκτική άποψη του Γιώργου Τσίπρα (που πήγε να ανακαλέσει αλλά τελικά επανέλαβε) περιγράφει έναν από τους πιο διαδεδομένους παραλογισμούς: πώς άραγε φτάσαμε να θεωρείται αριστερό το να μην υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα των πολλών, και πολύ περισσότερο των φτωχών, στη δημόσια Παιδεία;
Από ένα κατεστραμμένο σχολείο δεν υποφέρει το παιδί που έχει χρήματα για ιδιαίτερα γαλλικών και πιάνου, αλλά εκείνο που εναποθέτει τις ελπίδες του αποκλειστικά στο Δημόσιο, και αυτό πρέπει να σταματήσει. Οι γονείς θα βοηθούσε, επιτέλους, να αναλάβουν ευθύνες, ώστε να μεγαλώνουμε υπεύθυνους πολίτες που δεν οδηγούν αδιαφορώντας για τον ΚΟΚ, δεν ψήνουν παϊδάκια στο δάσος, δεν ρυπαίνουν, δεν είναι χούλιγκαν των γηπέδων (η λίστα είναι ανεξάντλητη)…
Το να πάμε από την απόλυτη ατιμωρησία στο «ο Γιωργάκης έσπασε το παράθυρο και θα το πληρώσει ο μπαμπάς του», είναι βέβαια ένας μακρύς δρόμος και τα ερωτήματα πολλά. Θα στήσουμε δικαστήρια στα σχολεία που θα αποφασίζουν ποιος φταίει και ποιος δεν φταίει (ο Ελληνας είναι έτοιμος να δεχτεί την απόφαση του διευθυντή του λυκείου αδιαμαρτύρητα;) ή τα κανονικά δικαστήρια θα επιβάλλουν τις ποινές;
Τουλάχιστον ας αρχίσουμε επιτέλους τη συζήτηση από διαφορετική βάση.