Κατά τις μαρτυρίες αρκετών από εκείνους που βρέθηκαν στην εφετινή συνάντηση του Νταβός, ήταν μία από τις πιο υποτονικές, αμήχανες και οριακά αδιάφορες των τελευταίων ετών. Οι λόγοι γνωστοί, ήταν δεδομένοι (εδώ). Προφανώς, όμως, υπήρξαν κάποιες ενδιαφέρουσες συζητήσεις, όπως συμβαίνει πάντα.
Σε μία από αυτές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε κάποια ζητήματα με τρόπο που ίσως να εξέπληξε πολλούς, αν και δεν θα έπρεπε. Ηταν από τις περιπτώσεις αυτές που το αυτονόητο (στον βαθμό που υπάρχει) ξενίζει. Τουλάχιστον κάποια κοινά.
Μιλώντας με τον αρχισυντάκτη του περιοδικού Foreign Policy, ο Πρωθυπουργός ανέφερε κάποια στιγμή: «Πρέπει να ξεπεράσουμε αυτό που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “αλαζονεία του Νταβός”, οι άνθρωποι που συγκεντρώνονται εδώ, οι εκπρόσωποι των “φιλελεύθερων ελίτ”, κυρίως από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ότι δήθεν εμείς είμαστε αυτοί που ξέρουμε πώς να λύσουμε όλα τα προβλήματα του κόσμου.
»Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που κατά καιρούς ενοχλεί ιδιαίτερα τις χώρες του παγκόσμιου Νότου που αναδύονται ως παγκόσμιες δυνάμεις. Και, φυσικά, αν κοιτάξετε τους διεθνείς διακανονισμούς, τους διεθνείς θεσμούς, την παγκόσμια τάξη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα του σημερινού κόσμου. Επομένως, η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας είναι μια πολύ καλή αρχή για να μπορέσουμε τουλάχιστον να συνομιλήσουμε με αυτές τις χώρες, επικοινωνώντας επίσης ότι λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες, τις δυσαρέσκειες και τις ιδιαιτερότητές τους, το στάδιο στο οποίο βρίσκονται, τον δικό τους αναπτυξιακό κύκλο».
Η επισήμανση αυτή φανερώνει ίσως τον πυρήνα του πολιτικού προβλήματος της εποχής. Την ασυμμετρία μεταξύ των δήθεν πεφωτισμένων που έχουν την ισχύ και τα μέσα και των δήθεν αδαών και παρακατιανών, που δεν ξέρουν ποιο είναι το καλό τους.
Είναι κάτι διάχυτο σε συναντήσεις όπως αυτή του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ και άλλες παρόμοιες, όπου άνθρωποι που κατά βάση συμφωνούν μεταξύ τους, μαζεύονται και χαριτολογούν σε ένα παράλληλο σύμπαν της πραγματικότητας, προτού συνεχίσουν στα κοκτέιλ πάρτι, τα ρεστοράν και τα πολυτελή ή λιγότερο πολυτελή ξενοδοχεία.
Το πρόβλημα αναδεικνύεται κατά μείζονα λόγο στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Στην ΕΕ, που εμφανίζεται με μια ασύμμετρη υπεροψία και μια διδακτική διάθεση έναντι των πάντων, εκτοξεύει απειλές που δεν μπορεί να εφαρμόσει και μοιάζει να διαφυλάσσει πρωτίστως την πολιτική ορθότητα και την ημι-σοβιετικού τύπου οικονομική της διάρθρωση, μοιάζει να λείπει η συναίσθηση για το πώς την αντιμετωπίζουν, είτε στη δυτική ακτή του Ατλαντικού, είτε οι υπερδυνάμεις της Ασίας. Θεωρεί κανείς ότι η Φον ντερ Λάιεν είναι ισότιμος συνομιλητής του ινδού πρωθυπουργού ή του προέδρου της Κίνας; Κάποιοι θα γελάνε.
Το ωραίο είναι ότι η Ευρώπη εμφανίζεται και με διδακτική διάθεση έναντι των Αμερικανών. Με διάφορες περισπούδαστες αναλύσεις για το πόσο κακός είναι ο Τραμπ, πόσο ανόητοι οι Αμερικανοί και πώς θα καταστραφεί ο κόσμος, αν επανεκλεγεί πρόεδρος. Λες και δεν καταστράφηκε η Ευρώπη με τον πόλεμο της Ουκρανίας (και με τις ευλογίες των ΗΠΑ) και λες και κάνει κάτι ώστε να προετοιμαστεί για τις καταστροφές που φοβάται.
Και επιπλέον, λες και καταλαβαίνουν οι ανησυχούντες τι είναι σήμερα οι ΗΠΑ. Πόσο διχασμένες, αλλά και πόσο ευέλικτες και ισχυρές. Πώς, για πρώτη φορά στην Ιστορία, ο αμερικανικός Νότος είναι οικονομικά ισχυρότερος από τον Βορρά σε όρους ΑΕΠ και ρυθμών ανάπτυξης, και πώς π.χ. η γερμανική BASF κλείνει εργοστάσια στη Γερμανία και τα μεταφέρει, μεταξύ άλλων περιοχών του πλανήτη, στο Τέξας.
Υπό αυτήν την έννοια, μια άλλη απάντηση που έδωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ίδια συζήτηση θα ήταν καλό να μπορούσε να εμπεδωθεί από τις διάφορες πολιτικές ελίτ, στην Ευρώπη και αλλού.
Οταν ρωτήθηκε πώς βλέπει το ενδεχόμενο επιστροφής του Τραμπ στην προεδρία, είπε: «Εχω συνεργαστεί τόσο με τον πρόεδρο Tραμπ όσο και με τον πρόεδρο Μπάιντεν, και στο τέλος της ημέρας θα ήταν, νομίζω, μάλλον ανάρμοστο για οποιονδήποτε ξένο ηγέτη να εκφράσει τις απόψεις του για αυτό που είναι κατά βάση μια δημοκρατική διαδικασία.
»Και εμείς, ως Ευρώπη, θα πρέπει να συνεργαστούμε με όποιον επιλέξει ο αμερικανικός λαός να εκλέξει ως τον επόμενο πρόεδρό του. Νομίζω ότι μερικές φορές η έκφραση απόψεων ή η παρουσίαση σεναρίων καταστροφής ή πολύ αισιόδοξων σεναρίων καταλήγει στο αντίθετο αποτέλεσμα. Στους πολίτες δεν αρέσει να τους κάνουν κήρυγμα ούτε να τους υποδεικνύουν τι πρέπει να κάνουν. Μπορεί όλοι να έχουμε τις προτιμήσεις μας, αλλά πιστεύω ότι είναι μάλλον καλύτερο να τις κρατάμε για τον εαυτό μας».
Να ξεπεράσουμε λοιπόν την αλαζονεία του Νταβός, να μην κάνουμε κήρυγμα στους πολίτες και να κρατάμε κάποιες απόψεις για τον εαυτό μας. Πόσο εφικτό είναι;