Το Mετρό της Θεσσαλονίκης θα ανοίξει τις πύλες του οσονούπω μετά από καθυστέρηση πολλών ετών. Ήταν τόση μεγάλη η καθυστέρηση που είχε πάψει πια να δημιουργεί αντιδράσεις. Το μόνο που δημιουργούσε, εδώ και πολύ καιρό, ήταν μια διάθεση ειρωνείας που εκφραζόταν με μεγάλες δόσεις χιούμορ από τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών. Το Μετρό της Θεσσαλονίκης είχε γίνει το «inside joke» της χώρας, το εσωτερικό μας αστείο δηλαδή.
Το ότι είναι επιτέλους έτοιμο να λειτουργήσει, μοιάζει με ψέμα. Το λογότυπό του ήρθε να επισφραγίσει τη νέα εποχή στην οποία ο υπόγειος συρμός θα βάλει τη συμπρωτεύουσα. Δεν το υποδέχτηκαν, όμως, όλοι με θέρμη. Με την εμφάνισή του στους δέκτες μας, τα κοινωνικά δίκτυα γέμισαν κοροϊδευτικά σχόλια για το πόσο αδέξιο και πρόχειρο φαίνεται.
Σε κάποιους άλλους, βέβαια, άρεσε. Η άλλη άποψη λέει ότι είναι απλό, με μίνιμαλ αισθητική και με αναφορές στη βυζαντινή γραφή που διακρίνεται για την κομψότητα της. Αποτελεί μια οπτική ταυτότητα που συνδέει το παρελθόν με το μέλλον και σίγουρα, δεν θα δυσκολέψει κανέναν τουρίστα να το διαβάσει.
Μα, ένα λογότυπο είναι, θα σκεφτεί κανείς. Γιατί να μαλώνουμε και γι’ αυτό; Το θέμα εδώ είναι ότι μια κατασκευή που είχε αργήσει αιώνες ολοκληρώνεται και θα αλλάξει την καθημερινότητα μιας πόλης. Το τι λογότυπο θα έχει είναι δευτερεύουσας σημασίας.
Αναμφίβολα, δεν είναι και το πιο φοβερό πράγμα του κόσμου ένα σήμα που δεν ικανοποιεί το σύνολο. Είναι όμως το κερασάκι στην τούρτα, όταν ο πολίτης περιμένει ένα έργο που δεν ερχόταν για δύο δεκαετίες. Νιώθει, πώς να το πω, σαν να παίζουν λίγο ακόμα με τα νεύρα του. Σαν να του λένε, το μαγαζί σας είναι επιτέλους έτοιμο, μεθαύριο έχουμε εγκαίνια, και βλέπει ότι απέξω έχουν βάλει μια ταμπέλα που δεν του αρέσει.
Και μετά, το ψάχνει. «Ποιος το έφτιαξε; », αναρωτιέται. Και μαθαίνει ότι το έφτιαξε μια εταιρεία με απευθείας ανάθεση και αμοιβή 30.000, ενώ είχαν προκηρυχθεί δύο διαγωνισμοί με αμοιβή 8.000 ευρώ, οι οποίοι όμως ακυρώθηκαν.
Σύμφωνα με τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης (ΣΑΘ), η απευθείας ανάθεση παρουσιάστηκε σαν μονόδρομος διότι η εταιρεία απέρριψε όλες τις συμμετοχές που δέχτηκε στις δύο διαγωνιστικές διαδικασίες και το χρονοδιάγραμμα πίεζε. Το Μετρό πρέπει να λειτουργήσει άμεσα, χρειαζόταν σήμα και το ανέθεσαν απευθείας κάπου.
Μα, δεν είναι κάπως αστείο και αυτό; Να έχει καθυστερήσει ένα έργο χρόνια και ζαμάνια και τώρα να μην φτάνει ο χρόνος για να γίνει ένα λογότυπο με διαγωνισμό; Σύμφωνα και πάλι με την καταγγελτική ανακοίνωση του ΣΑΘ, το σήμα ανατέθηκε σε μια νεοσύστατη εταιρεία που την ημέρα της απευθείας ανάθεσης δεν είχε ούτε ενεργό ιστότοπο, ενώ στους διαγωνισμούς συμμετείχαν επαγγελματίες με περγαμηνές από το χώρο της γραφιστικής.
Την απογοήτευσή της εξέφρασε και η κοινότητα της γραφιστικής, θεωρώντας το αισθητικό αποτέλεσμα κατώτερο των περιστάσεων, οπισθοδρομικό και άνευρο στον σχεδιασμό του και αδύναμο να επικοινωνήσει ουσιαστικά το σκοπό του, να ενώσει δηλαδή το παρελθόν με το μέλλον της πόλης με ένα έργο που το περίμενε χρόνια.
Κοιτώ και ξανακοιτώ το σήμα στην οθόνη μου. Μου αρέσει; Οχι και τόσο, θα το παραδεχτώ, αν και δεν μπορώ να προσδιορίσω τι ακριβώς δεν μου αρέσει σε αυτό που βλέπω. Το σίγουρο είναι ότι σε λίγο καιρό δεν θα του δίνω σημασία, όπως και οι περισσότεροι. Η άνεση και η ευκολία που θα προσφέρει το μετρό στη Θεσσαλονίκη θα υπερισχύσουν της αισθητικής του οποιουδήποτε λογοτύπου στον τοίχο.