Τα πρωτοσέλιδα των γαλλικών εφημερίδων τη Δευτέρα - αναζητώντας το στίγμα της επόμενης πενταετίας | Photo by Jeff J Mitchell/Getty Images
Απόψεις

Το επόμενο δύσκολο στοίχημα του Μακρόν

Ο  γάλλος πρόεδρος καλείται τώρα να δει πώς θα ενώσει μια φανερά διχασμένη κοινωνία και πώς θα αποδείξει στην πράξη ότι το όραμά του για τη Γαλλία συνδέεται με τα συμφέροντα των πολλών και όχι μιας οικονομικής ελίτ με την οποία επιχειρούν να τον ταυτίσουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι
Γιώργος Κουβαράς

Η ανακούφιση που έφερε η επανεκλογή του Μακρόν στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι ίσως η πιο τρανή απόδειξη της ευρύτερης σημασίας που έχει η εκλογική του νίκη για ολόκληρο το δημοκρατικό κόσμο. Από τον Σολτς και τον Ντράγκι μέχρι τον Σάντσεθ, τον Κόστα, τον Ρούτε και τον Μητσοτάκη, ηγέτες προερχόμενοι από διαφορετικές πολιτικές παρατάξεις, πανηγυρίζουν την επανεκλογή του γάλλου προέδρου ως μια νίκη της Ευρώπης και της δημοκρατίας. Στην πραγματικότητα είναι μια νίκη του ορθολογισμού έναντι του λαϊκισμού, του φιλοευρωπαϊσμού έναντι του ευρωσκεπτικισμού, του Κέντρου έναντι των άκρων. Κι αυτό είναι το πιο καθαρό μήνυμα των γαλλικών εκλογών. 

Ο Μακρόν αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση που επιβεβαιώνει πόσο ξεπερασμένα είναι σήμερα τα στερεότυπα που κυριάρχησαν για πολλά χρόνια στο πολιτικό σκηνικό.

Κατάφερε να εκλεγεί για πρώτη φορά πρόεδρος το 2017, κάνοντας τη ρήξη με τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα και επιτυγχάνοντας με εντυπωσιακό τρόπο να τοποθετηθεί στο Κέντρο, ανάμεσα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα (από το οποίο προέρχεται) και στην διασπασμένη Κεντροδεξιά. Σήμερα, μετά από μια πενταετία στην προεδρία, επανεκλέγεται έχοντας ουσιαστικά διαλύσει με την παρουσία του τα δυο μεγάλα παραδοσιακά κόμματα που κυριάρχησαν για πολλές δεκαετίες στη Γαλλία. Ο παλιός δικομματισμός Γκωλικών – Σοσιαλιστών αθροίζει βάσει των ποσοστών που πήραν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών η κεντροδεξιά Πεκρές και η σοσιαλίστρια Ινταλγκό μόλις 7%! Το νέο σκηνικό στη Γαλλία είναι τρικομματικό: Κέντρο (Μακρόν) – Ακροδεξιά (Λεπέν) – Ριζοσπαστική Αριστερά (Μελανσόν).

Ο Μακρόν μπόρεσε να επανεκλεγεί πρόεδρος – ο πρώτος που το επιτυγχάνει τα τελευταία 20 χρόνια (ο τελευταίος ήταν ο Σιράκ το 2002) αλλά επίσης ο πρώτος που επανεκλέγεται, χωρίς «συγκατοίκηση». Τα τελευταία εξήντα χρόνια μόνο ο Μιτεράν και ο Σιράκ κατάφεραν να επανεκλεγούν, έχοντας όμως υποχρεωθεί στη διάρκεια της πρώτης τους θητείας να «συγκατοικήσουν» στην εξουσία, ελλείψει κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, με πρωθυπουργό πολιτικό τους αντίπαλο. Ο Μακρόν απέφυγε αυτή τη συγκατοίκηση κατά την πρώτη του θητεία και το ερώτημα, που θα απαντηθεί τον Ιούνιο οπότε διεξάγονται οι βουλευτικές εκλογές στην Γαλλία, είναι αν θα το καταφέρει και στη δεύτερη θητεία του.

Η νίκη του γάλλου προέδρου είναι άμεσα συνυφασμένη με το γεγονός ότι κυριάρχησε στο Κέντρο ενώ οι βασικοί πολιτικοί του αντίπαλοι κινούνται στα δυο άκρα. Παρά τις αδυναμίες της πολιτικής του, τις οποίες παραδέχτηκε αρκετές φορές με διάθεση αυτοκριτικής, ήταν πιο πειστικός από την ακροδεξιά Λεπέν και τον αριστερό Μελανσόν οι οποίοι, όσο κι αν προσπάθησαν στην τελική ευθεία να λειάνουν τις ακραίες θέσεις τους, δεν κατάφεραν να πείσουν. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι παρουσίασαν τον Μακρόν ως τον εκπρόσωπο των ελίτ που μάχονται τα λαϊκά συμφέροντα.

Το μεγάλο στοίχημα που έχει τώρα μπροστά του ο γάλλος πρόεδρος είναι πώς θα ενώσει μια φανερά διχασμένη κοινωνία και πώς θα αποδείξει στην πράξη ότι το όραμα του για τη Γαλλία συνδέεται με τα συμφέροντα των πολλών και όχι μιας οικονομικής ελίτ με την οποία επιχειρούν να τον ταυτίσουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι. Δεν θα είναι εύκολο, αν δει κανείς προσεκτικά το νέο σκηνικό που έχει διαμορφωθεί. Το ποσοστό της Ακροδεξιάς Λεπέν στο δεύτερο γύρο έφτασε το 42% ενώ και η αποχή κινήθηκε σε πολύ υψηλό επίπεδο , επιτρέποντας στον αριστερό Μελανσόν, που θα διεκδικήσει την πρωθυπουργία τον Ιούνιο, να δηλώνει ότι η νίκη του Μακρόν «κολυμπάει σε ένα ποταμό αποχής, λευκών και άκυρων ψηφοδελτίων».