Είναι λυπηρό που έχουμε χωριστεί σε στρατόπεδα. Που δεν δίνουμε μάχες ιδεών αλλά αταβιστικές μάχες εναντίον αντιπάλων. Που δεν γράφτηκε ούτε μία λέξη υπέρ του Νίκου Φίλη από ανθρώπους που περίμενε κανείς να τον υπερασπιστούν γιατί πιστεύουν τα ίδια με εκείνον. Όμως τώρα ο υπουργός Παιδείας είναι πακέτο με τον ΣΥΡΙΖΑ, τα συμβούλια κρίσεων, τα μακαρόνια, τις πενταροδεκάρες και τα κενά στα σχολεία. Είναι δηλαδή πρόσωπο στόχος για αυτό δεν αξίζει να ειπωθούν αυτά που πρέπει και τον αφήνουμε έρμαιο στους λογής θεματοφύλακες των ιερών και οσίων μας, ακόμα και μέσα στην κυβέρνησή του.
Ο Νίκος Φίλης έχει δίκιο. Ή έστω θίγει το θέμα από τη σκοπιά μιας μεγάλης ομάδας ιστορικών της χώρας μας οι οποίοι δεν μίλησαν σήμερα αλλά έχουν μιλήσει στο παρελθόν. Έχει ακουστεί και ο επιστημονικός αντίλογος αλλά ακριβώς αυτό είναι το πρόβλημα στη χώρα μας, ότι ο επιστημονικός διάλογος υποκαθίσταται από την πολιτική πολεμική, συχνά μεταξύ ανθρώπων που δεν γνωρίζουν τα στοιχειώδη. Που απλώς διαλέγουν τον όρο «γενοκτονία» γιατί ηχεί πιο απόλυτος από τον όρο «εθνοκάθαρση» αγνοώντας ότι η χρήση και των δύο καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ με αφορμή τη γενοκτονία των Εβραίων το 1948 και την εθνοκάθαρση του Μιλόσεβιτς τη δεκαετία του ΄90, για την αναδρομική περιγραφή των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας του παρελθόντος, με κάποια θεσπισμένα κριτήρια. Δεν είναι μικρότερο έγκλημα η εκκαθάριση με κάθε τρόπο (φυσική εξόντωση ή εκδίωξη) μιας περιοχής, που γινόταν κατά κόρον τα χρόνια εκείνα της αρχής του αιώνα, όταν οι Βαλκανικοί λαοί και οι Νεότουρκοι προσπαθούσαν να αποκτήσουν ζωτικό χώρο για να οικοδομήσουν τα νέα έθνη-κράτη. Η διαφορά είναι ότι ο όρος «γενοκτονία» αφορά εξολόθρευση πληθυσμού (όχι εκδίωξη) και ιστορικά αυτό για την περίπτωση των Ποντίων έχει πιστοποιηθεί μόνο από απόφαση της Βουλής το 1994. Με ένα τρόπο δηλαδή που απέχει πολύ από την ψύχραιμη επιστημονική αποτίμηση και περισσότερο ανταποκρίνεται στο εθνικό θυμικό και στην συγκυριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία που είχε κάθε λόγο να το κολακέψει.
Είναι αυτονόητο ότι η αναδρομική ταυτοποίηση των ανθρωπιστικών εγκλημάτων προηγούμενων δεκαετιών έχει την αντικειμενική δυσκολία της προσαρμογής ιστορικών γεγονότων του μακρινού παρελθόντος σε σύγχρονη αντιστοίχιση και κατάταξη, που σε μεγάλο βαθμό υπακούει σε άλλες ανάγκες και προφανώς και πολιτικές σκοπιμότητες, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί να γράφεται η ιστορία με κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες. Το σίγουρο είναι ότι ο ΟΗΕ είχε αναγνωρίσει ως γενοκτονία (δηλαδή αφανισμό) εκείνη των Εβραίων. Το γιατί έφτασε όλο αυτό να αποτελεί λόγο εθνικού διχασμού και η αποδοχή της γενοκτονίας πιστοποιητικό υγιούς εθνικού φρονήματος, έχει να κάνει μόνο με το ταλέντο μας να βρίσκουμε πάντα άδεια πουκάμισα να ανεμίζουμε. Δεν έχει να κάνει με το αίμα που χύθηκε. Έχει να κάνει με τεχνικούς, νομικούς, διπλωματικούς όρους.
Σε άλλες εποχές γύρω από το Νίκο Φίλη θα είχε συνασπισθεί ένα μεγάλο κομμάτι πολιτικών, επιστημόνων και αναλυτών. Τυχαίνει όμως οι περισσότεροι να βρίσκονται στο άλλο στρατόπεδο και ο υπουργός να τους έχει γίνει στο μεταξύ αντιπαθής. Ίσως αντιμετωπίζουν με χαιρεκακία τη δύσκολη θέση που έχει βρεθεί, ανυπεράσπιστος από τους συντρόφους του που τώρα έχουν ευρύτερο ακροατήριο με μεγαλύτερη ποικιλία εθνικών ευαισθησιών σε σχέση με το αμιγέστερο παλαιότερο, και στο στόχαστρο των συγκυβερνώντων του, γνωστών φυλάκων Θερμοπυλών. Όμως προτείνω να βγουν να μιλήσουν. Η πολιτική και ο δημόσιος διάλογος είναι κυρίως μάχη ιδεών και δεν είναι επιτρεπτό να φαίνεται ότι ο Φίλης είναι ο μόνος που υπερασπίζεται την άποψη που είχε γίνει αφορμή να στοχοποιηθούν πολλοί από αυτούς στο παρελθόν.