Ο Εμανουέλ –Μανού για τους φίλους– Μακρόν, έδωσε μια συνέντευξη στο περιοδικό της Le Figaro, στην οποία πρόβαλε για ακόμη μια φορά το κυρίαρχο αφήγημα της κυβέρνησής του για τις ταραχές του περασμένου Ιουνίου, ότι δηλαδή για όλα «φταίνε οι γονείς» που αφήνουν τα παιδιά τους ανεξέλεγκτα. Μόνο που αυτήν τη φορά το προχώρησε, στοχοποιώντας τις μονογονεϊκές οικογένειες.
«Το 75% των συλληφθέντων ήταν παιδιά από μονογονεϊκές οικογένειες ή παιδιά που έχουν δοθεί στην πρόνοια», είπε και πρόσθεσε ανερυθρίαστα ότι το ποσοστό αυτό «υπογραμμίζει την κατάρρευση της εξουσίας γονέων και δασκάλων και της εμπιστοσύνης σε αυτούς, αλλά και στους δημοκρατικούς θεσμούς».
«Είναι πολιτισμική κρίση», είπε ο Μακρόν από το προεδρικό αεροπλάνο που τον έφερνε στο Παρίσι από τη Νέα Καληδονία, πριν ξαναφύγει, συν γυναιξί (τέκνα δεν έχει, βάλτε αστερίσκο εδώ) για διακοπές στον γαλλικό Νότο. «Εχουμε απορρύθμιση των δυτικών κοινωνιών».
Τι θέλει, όμως, στην πραγματικότητα να μας πει ο ποιητής Μανού;
Θέλει να μας πει ότι δεν φταίνε οι κυβερνήσεις για όσα συμβαίνουν στις κοινωνίες που κυβερνάνε, οι κοινωνίες φταίνε που δεν είναι καλοί κυβερνώμενοι, με τις σωστές στατιστικές αναλογίες. Αυτό θέλει να μας πει περίπου.
Στη Γαλλία, την οποία κυβερνάει ο Μακρόν εδώ και έξι χρόνια, οι μονογονεϊκές οικογένειες είναι 2 εκατομμύρια ή, σύμφωνα με τα στατιστικά που τόσο του αρέσουν, το 25% των οικογενειών της χώρας. Πάμε παρακάτω τώρα, στα πιο σημαντικά.
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το 2021 το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικών και Οικονομικών Ερευνών της χώρας, οι μονογονεϊκές οικογένειες έχουν αυξηθεί πολύ από το 2011. Στο 82% των περιπτώσεων, τα παιδιά μένουν με τη μητέρα τους. Μέχρι εδώ καλά. Στην ίδια έρευνα διαπιστώθηκε ότι οι οικονομικές διαφορές ανάμεσα στις παραδοσιακές και τις μονογονεϊκές οικογένειες είναι κολοσσιαίες.
Το 66% των «παραδοσιακών» έχουν δικά τους σπίτια, ενώ το ίδιο ισχύει μόλις για το 29% των μονογονέων. Το 40% των μονογονεϊκών οικογενειών ζουν σε μονάδες κοινωνικής στέγασης, έναντι του μόλις 15% των παραδοσιακών οικογενειών. Η μία στις τέσσερις μονογονεϊκές οικογένειες «ζουν σε σπίτια από τα οποία λείπει τουλάχιστον ένα δωμάτιο για άνετη διαβίωση».
Τέλος, για να μην μακρηγορούμε, τα παιδιά των μονογονεϊκών οικογενειών «έχουν διπλάσιες πιθανότητες να χτυπηθούν από ακραία φτώχεια, καθώς το 41% των οικογενειών αυτών ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ήδη».
Περίπου οι μισές δηλαδή.
Στο ένα τρίτο των μονογονεϊκών οικογενειών, ο γονιός με τον οποίο ζουν τα παιδιά είναι άνεργος/η, καταλήγει η έκθεση, που επισημαίνει ήδη από το 2021 ότι οι μονογονεϊκές οικογένειες χρειάζονται οικονομική στήριξη και κάθε είδους βοήθεια.
Είναι απολύτως βέβαιον ότι ο Μακρόν τα ξέρει αυτά τα στατιστικά. Αποκλείεται να κατάλαβε μόλις τον περασμένο Ιούνιο ότι αυτές οι οικογένειες «θέλουν στήριξη». Κουτός δεν είναι, ούτε αμόρφωτος. Ολοι οι κυβερνώντες τα ξέρουν τα στατιστικά, προκειμένου να μπορούν να τα χρησιμοποιούν κατά το δοκούν για να βγάζουν βολικά συμπεράσματα.
Το βολικό (για αυτόν) συμπέρασμα, λοιπόν, είναι ότι φταίνε οι γονείς που χώρισαν και τώρα μια μάνα μόνη, άνεργη, φτωχή και ταλαίπωρη δεν μπορεί να κάνει ζάφτι το επίσης φτωχό και εξαγριωμένο παιδί της. Ή μια μάνα (ή πατέρας) που δουλεύει όλη μέρα αλλά πρέπει να είναι ταυτόχρονα στο σπίτι για να μεγαλώνει σωστά το παιδί.
Εν ολίγοις, σε κοινωνίες που αλλάζουν με τρομερούς ρυθμούς, δεν πρέπει να προσαρμοστεί το κράτος στα νέα δεδομένα, αλλά τα νέα δεδομένα στο κράτος. Αυτό θέλει να μας πει τελικά ο ποιητής. Οτι δεν φταίει αυτός που είναι φτωχοί όλοι αυτοί οι άνθρωποι και δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα, φταίνε οι ίδιοι. Και επειδή είναι φτωχοί και δυσκολεύονται, θα τους χώσει και πρόστιμα που τα παιδιά τους είναι εξαγριωμένα (το είπε στην ίδια συνέντευξη) για να γίνουν λίγο φτωχότεροι.
Προς τιμήν του, πάντως, αρνήθηκε την πρόταση της Ακροδεξιάς να κοπούν εντελώς τα επιδόματα στις οικογένειες των παιδιών που διαπράττουν αδικήματα. Θα είχε ενδιαφέρον εάν συνέβαινε αυτό, θα καιγόταν και η άλλη μισή Γαλλία.
Σε όλην την ΕΕ τα ποσοστά είτε εξαρχής μονογονεϊκών οικογενειών (15% με αυξητική τάση) είτε διαζευγμένων γονέων καλπάζουν. Η μία λογική είναι να σταματήσουμε τα διαζύγια. Ναι, εντάξει. Πιο πιθανό να σταματήσουμε να παντρευόμαστε εντελώς. Η άλλη λογική είναι να γίνουμε λίγο λιγότερο συντηρητικοί και να κοιτάξουμε το πρόβλημα κατάματα.
Οι κοινωνίες μας είναι φτιαγμένες για ένα συγκεκριμένο μοντέλο ανθρώπων: Αρτιμελών, στρέιτ, με παραδοσιακούς οικογενειακούς δεσμούς, με πολύ συγκεκριμένο γενικότερο προφίλ από κάθε άποψη. Ναι, το προφίλ αυτό δημιούργησε αυτό που είναι σήμερα η Ευρώπη και κάποτε επικρατούσε κατά κράτος σε αυτήν.
Ομως η Ευρώπη αλλάζει. Ο κόσμος αλλάζει. Και απαιτούνται πολύ προοδευτικές κινήσεις για να μπορέσει να χωρέσει όλους αυτούς που δεν «ταιριάζουν» στο παραδοσιακό μοντέλο. Η συντηρητικοποίηση της πολιτικής τραβάει από τη μια μεριά. Μεγάλα κομμάτια των κοινωνιών τραβούν από την άλλη. Στη μέση αυτής της διαλκυστίνδας, εκατομμύρια άνθρωποι που παλεύουν να επιβιώσουν.
Ο ποιητής Μανού καλά τα λέει, έτσι κι αλλιώς ο ίδιος δεν έχει παιδιά, άρα δεν έχει και επίγνωση του τι σημαίνει να τα μεγαλώνεις, πολλώ δε μάλλον μόνος/η σου. Θα μπορούσε να καταλάβει, βέβαια, εάν είχε στοιχειώδη ενσυναίσθηση. Αν συνεχίσει το ίδιο ποίημα, όμως, θα μας πει το δικό της, ακόμη πιο αδιανόητο, προσεχώς, η Μαρίν Λεπέν.